Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΑ, ΜΕΡΟΣ Β΄
Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΑ
Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1946-49)
Δυστυχώς τα γεγονότα μετά την απελευθέρωση κορύφωσαν τις αντιθέσεις και, ενώ πρόβαλλε επιτακτική η ανάγκη εθνικής ομοψυχίας και ανασυγκρότησης ύστερα από τη λαίλαπα της κατοχής, τα σπέρματα της διχόνοιας κατά το λαμπρό έπος της Εθνικής Αντίστασης εξελίχθηκαν σε μια απρόσμενη περιπέτεια. Οι μεγάλες δυνάμεις Αγγλία και Ρωσία μετά τη συμφωνία της Γιάλτας και Τεχεράνης άφησαν απληροφόρητες τις ηγεσίες, τις φίλα προσκείμενες προς αυτές στην Ελλάδα, και είναι εξολοκλήρου υπεύθυνες και υπόλογες στα δικαστήρια της Ιστορίας για τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944 στην Αθήνα (Δεκεμβριανά). Έτσι εξέθρεψαν το μίσος ανάμεσα στους «δεξιούς» και «αριστερούς», καθώς τους χώρισαν με αίμα, και τους παρέσυραν στη συνέχεια σε εμφύλια διαμάχη. Ο εμφύλιος πόλεμος, που επακολούθησε, σημάδεψε αρνητικά τη μετέπειτα πορεία του έθνους και οφείλεται σε ενδογενείς και κυρίως εξωγενείς παράγοντες.
Η έναρξη των συγκρούσεων ήταν πεπρωμένο να εγκαινιαστεί και πάλι στη μαρτυρική Πιερία. Ποιος Έλληνας ιστορικός θα επιχειρήσει να διαβεί τις συμπληγάδες του Ενιπέα Ποταμού στο Λιτόχωρο και δε θα τραυματιστεί ψυχικά
“Δύο γιους είχες μανούλα μου,
δύο δέντρα, δύο πλατάνια…”.65
αναλογιζόμενος τις συνέπειες του εμφύλιου πολέμου, που επί μια τριετία πότιζε με αίμα αδελφικό τα βουνά της πατρίδας μας; Ποιος με αφετηρία τα γεγονότα του Λιτοχώρου στις 31 Μαρτίου του 1946 δε θα συγκλονιστεί, ανεξάρτητα από τα αίτια που προκάλεσαν τη σύγκρουση, καθώς θα διαπιστώνει ότι άρχισε τότε μια μελανή σελίδα για το έθνος μας, αποκορύφωμα του αισχρού ρόλου των ξένων δυνάμεων; Η ρήξη έπρεπε να αποφευχθεί, παρόλο που η ελληνική σκηνή ήταν βαριά φορτισμένη, όπως αποδέχονται απερίφραστα τόσο ο Π. Κανελλόπουλος σκιαγραφώντας το ρόλο των Άγγλων, ο Ε. Αβέρωφ διεκτραγωδώντας το μαρτύριο και την καταδίωξη των αγωνιστών του ΕΛΑΣ μετά το ’44, ο Μ. Παρτσαλίδης, ο Παύλος Νεφελούδης, ο στρατηγός Νικόλαος Γρυλλάκης και άλλοι πολλοί που «ανίχνευσαν» τις προθέσεις των Αμερικανών, των Άγγλων, του Δημητρώφ, του Τίτο και της Ρωσίας.
Τα διδάγματα για τη νέα γενιά
«Εἴ τινες γένοιντο θεαταί τῶν τότε πραγμάτων, πολλήν ἄν μανίαν κατεγίγνωσκον ἀμφοτέρων ἡμῶν, οἵτινες οὕτω περί μικρῶν διεφθάρημεν ἀμελήσαντες τὴν Ἑλλάδα, ὀρθοῦσθαι». (Μετάφραση: αν κάποιοι έβλεπαν την τότε κατάσταση, θα κατηγορούσαν δεξιούς και αριστερούς ότι έχασαν τα μυαλά τους, αφού ασχολήθηκαν με τόσο ασήμαντα πράγματα, ενώ έπρεπε να κλείσουν όλες τις πληγές της Ελλάδας). Αυτό περίπου υποστήριξε ο ρήτορας Ισοκράτης σε παράλληλα γεγονότα της κλασικής Αθήνας, αυτό διαβεβαίωσε και ο Πρωθυπουργός της Κυβέρνησης του βουνού Μάρκος Βαφειάδης σε συνέντευξη δύο ωρών που μου παραχώρησε στην Κατερίνη, απ’ όπου διαφαίνεται ότι ήταν μία από τις τραγικότερες πολιτικές φυσιογνωμίες στη Νεότερη Ιστορία, αφού οι πλαστογραφίες της υπογραφής του γίνονταν με εξωφρενική συχνότητα….
Παραβλέποντας τα αίτια του εμφύλιου σπαραγμού και αξιολογώντας τα αποτελέσματα, η νέα γενιά πιστεύει ότι ο εμφύλιος πόλεμος αποτέλεσε τη θλιβερότερη αντιπορεία στην αναπτυξιακή ανάγκη του τόπου, που έβγαινε από τη λαίλαπα της κατοχής με ερειπωμένα σπίτια, με καταστραμμένα οδικά δίκτυα, με εγκαταλειμμένες τις αγροτικές εκτάσεις, με πυρπολημένα δάση και με ποταμούς αίματος.
Ένας Λατίνος συγγραφέας στηλιτεύοντας το δράμα κάθε εμφύλιας σύρραξης γράφει: «Ναι, όλα είναι άθλια στους εμφυλίους πολέμους, αλλά τίποτε δεν είναι αθλιότερο από την ίδια τη νίκη». Αλήθεια, πώς να χαρεί ο … νικητής πάνω στο πτώμα του αδελφού του!!
Η νέα γενιά ούτε δικαιολογεί ούτε επιχαίρει ούτε δικαιώνει. Χύνει μόνο ένα δάκρυ κάθε φορά που προβάλλει σαν κορυφαία χορού αρχαίας τρα66
γωδίας η χαροκαμένη Ελληνίδα Μάνα, που είχε στον ίδιο πόλεμο ένα γιο στο βουνό και ένα στο στρατό και δεν την έπιανε ο ύπνος μήπως και το ένα της παιδί σκοτώσει το άλλο…Και κάνει μια ευχή: Η εθνική τραγωδία του ’46-’49 να είναι η τελευταία μελανή σελίδα στην τρισένδοξη ιστορία της Ελλάδας.
***
Η Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου ψηλά στον Όλυμπο.
Πάρκο: Σήμα κατατεθέν της Κατερίνης
Παραλία Κατερίνης67
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η αφήγηση και αναδρομή στην Ιστορία της Πιερίας, της Μακεδονίας ευρύτερα, πολλές φορές απέδειξε ότι ο τόπος μας βρέθηκε στο επίκεντρο των σημαντικότερων γεγονότων που διαδραματίστηκαν στη μακραίωνη Ιστορία της Ελλάδας, και οι κάτοικοί της στάθηκαν πρωταγωνιστές στις μικρές και μεγάλες στιγμές που σημάδεψαν το έθνος μας.
Σήμερα η Πιερία, αναβαπτισμένη στο λαμπρό παρελθόν της και εμπλουτισμένη με τις επιτυχίες των νεότερων χρόνων, οδεύει το δρόμο της δημιουργίας και της προόδου.
Οι φανταστικές φυσικές καλλονές, οι αμμουδερές ακτές, η καρπερή γη και οι αρχαιολογικοί της θησαυροί στην υπηρεσία του προοδευτικού λαού της μετατρέπουν καθημερινά τον προνομιακό τόπο σε σύγχρονη Γη της Επαγγελίας.
Χρέος όλων είναι να συμβάλλουν αποφασιστικά στη μεγαλόπνοη αυτή αναπτυξιακή πορεία. Το απαιτεί η λαμπρή ιστορία μας, και το επιβάλλει η λαμπρή προοπτική μας. Συμβολή στην προκοπή μας ας σταθεί κι αυτή μας η προσπάθεια, αφού η γνώση του παρελθόντος αποτελεί το λογικότερο διδάσκαλο του μέλλοντος. Συνάμα, πολύ μπορεί να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση, πέρα από το πλήθος των τουριστών τους θερινούς μήνες, και ο θρησκευτικός προσκυνηματικός και συνεδριακός τουρισμός με το μεγάλο ρεύμα πιστών που επισκέπτεται τον προνομιακό μας τόπο.
Η μεγάλη μας προίκα
Θα φανούμε ότι λέμε μεγάλη υπερβολή, αλλά πρέπει να την πούμε. Όπως, άμα αφαιρέσει κάποιος από τη ζωή μας το φως, η ζωή θα γίνει δύσκολη και μαρτυρική, έτσι άμα αφαιρέσει από την Παγκόσμια Ιστορία το ρόλο του Ολύμπου, του Ορφέα και της Ευρυδίκης (που έγινε και όπερα), του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Αριστοτέλη, η ζωή του κόσμου όλου θα πέσει σε ανυποληψία και σε μεγάλο σκοτάδι…
Αλήθεια, αναλογίστηκε κανείς τον παγκόσμιο πολιτισμό, αφαιρώντας το ρόλο όλων των προαναφερθέντων; Είναι σαν να τον αποκεφαλίζει….
Γιατί, αν οι Δελφοί αποτελούν τον ομφαλό της Γης, ο Όλυμπος είναι ο εγκέφαλός της, και οι Μακεδόνες και οι Θεσσαλοί, οι Έλληνες ευρύτερα, είμαστε ευτυχείς θνητοί που ζούμε στους κροτάφους του εγκέφαλου της ανθρωπότητας.
Η ορθολογική ανάδειξη του ιερού μας βουνού και η λελογισμένη αξιοποίησή του έχει τα εχέγγυα της μεγαλύτερης προσφοράς προς την ανθρωπότητα στους ταραγμένους καιρούς μας, που απόλεσαν κάθε μέτρο, αλ68
λοτρίωσαν τον άνθρωπο και τον ξεστράτισαν από τους δρόμους και τους κώδικες της βιοθεωρίας και της βιοηθικής των Αρχαίων Ελλήνων. Ένας άκρατος ευδαιμονισμός κυριαρχεί στη σκέψη των σύγχρονων ανθρώπων, που παραδομένοι στην τεχνολογία μονομερώς, στέγνωσαν από συναισθήματα τη ζωή τους, υποχείριοι του χρήματος και μόνο του χρήματος.
Ο αδαπάνητος πλούτος μας
Ο Όλυμπος, καθώς σημαίνει ετυμολογικά φως, ίσως με την ολυμπιακή του φλόγα σηματοδοτήσει νέα πορεία για την οικουμένη. Αν αυτό ακούγεται υπερβολή και ουτοπία, την απάντηση, μαζί με πολλούς άλλους, τη δίδει το σύγγραμμα των αμερικανών διανοουμένων με τίτλο «Ποιος σκότωσε τον Όμηρο», διαμαρτυρομένων έντονα, γιατί από τότε που τα αμερικανικά πανεπιστήμια κατάργησαν τη διδασκαλία των Ελληνικών, απόλεσαν και κομμάτι της ψυχής τους.
Είθε η ανθρωπότητα να διαβεί αναίμακτα και τις συμπληγάδες της παγκοσμιοποίησής της.
Ο Όλυμπος, οι Μούσες κι ο Ορφέας θα είναι πάντα εδώ, εμπνέοντας τα εκατομμύρια των προσκυνητών από όλες τις γωνιές του κόσμου στο πιο πολύχρωμο ανθρώπινο μωσαϊκό, με τους ορειβάτες να ανηφορίζουν τον Ενιπέα και τις Βρυσοπούλες, από τα ανατολικά και τα δυτικά, και να οδεύουν προς τις κορυφές του για αντάμωμα, και συμμετοχή στο πιο γοητευτικό συμπόσιο «θεῶν τε βροτῶν τε», συνδαιτημόνες με τους θεούς, τους ημίθεους, τους ήρωες, τις Μούσες, τις Νεράϊδες, τις Χάριτες, τις Μοίρες. Κι ύστερα μια βουτιά στα καταγάλανα νερά του Θερμαϊκού «παντρεύει υπέροχαο χθες με το σήμερα και το αύριο…
Από το νέο βιβλίο του συνεργάτη μας Γ.Ρ. «Συνοπτική ιστορία της Πιερίας»