Γράφει ο Ιωάννης Χριστοδουλάκης
Μέσα στον φόβο και στες υποψίες ο λαός της Αμερικής συνδεδεμένος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποδέχεται τον νέο του ηγέτη. Αλλά αυτό είναι το σόου, η φιέστα, η γιορτή- με λίγα λόγια αυτή είναι μια απλή ορκωμοσία, όπως είναι κι άλλες πολλές, στις οποίες επαναλαμβάνονται σχεδόν μηχανικά τα ίδια λόγια, εμπεριέχονται οι ίδοι συμβολισμοί ενώ ο εκάστοτε πολιτικός με αναπεπταμένα χέρια μοιράζει χαμόγελα κι αισιοδοξία στον λίγο-πολύ ανυποψίαστο λαό του. Ένας ορμαθός στιγμιοτύπων, διακεκομμένων ή συνεχών, κι ένα συνονθύλευμα ομοειδών ανεκδότων (διαφέρουν στην μετάφραση, οι λέξεις έχουν το πρώτο χέρι κι όχι τα λόγια) περί αλλαγής και προόδου πλημμυρίζουν τις οθόνες των καταναλωτών της δημοκρατίας. Η ομιλία του εκλεγέντος δε, ένας προκλητικός ενεστώτας, -καθώς κι όλων των εκλεγέντων- «Σήμερα γιορτάζουμε τον θρίαμβο όχι ενός υποψηφίου, αλλά μιας ιδέας. Της ιδέας της δημοκρατίας… Αυτή την ώρα, φίλοι μου, η δημοκρατία νίκησε». Απάνω στον θρίαμβο και τα αναφωνητά, μέσα στην παλίρροια της υπεροψίας και της μέθης ήρθε τρομακτική η μνήμη του στρατού εντός του Καπιτωλίου, κι έτσι η πραγματικότητα σαν αλεξικέραυνο γείωσε την αστραπή και σιώπασε την λάμψη της. Στην ρεαλιστική αξιολόγηση των γεγονότων απουσιάζουν τα φολκλόρ και τα ροκοκό, γδύνονται οι θιάσοι των κοθόρνων, απέρχονται της σκηνής οι παραστάτες, σιωπαίνουν οι φωνές κι οι αντίλαλοι, και ξαστεριάζει ο ουρανός να γίνει δραματικός κι εύτοπος. Η ιδέα της δημοκρατίας θριάμβεύει εδώ και μέρες στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο ο στρατός φρουρεί το Καπιτώλιο. Εκείνο το μέρος που τυπικά και ουσιαστικά εδώ κι αιώνες έπρεπε να φυλάγεται απο την παιδεία, την μόρφωση, την πνευματική καλλιέργεια, τους θεσμούς κι απο σύσσωμο τον πολιτισμό στο σύνολό του. Δημοκρατία δεν σημαίνει ψηφίζω μα με διακατέχει μια αυτενεργούμενη αγυρτεία και κατ'επέκτασιν δημοκράτης δεν θεωρείται εκείνος που εξασκεί τη ρητορεία του καφενέ κι επιδίδεται στην πολιτική ακηδεία. Πολύ περισσότερο ούτε μια ομιλία, ούτε και μια ψήφος δεν καθιστά κανέναν λειτουργό της δημοκρατίας. Δημοκρατία σημαίνει επούλωση μιας διαρκούς επαναλαμβανόμενης σχάσεως, δημοκρατία σημαίνει παραμένω σε σχέση με το πολιτικό όλον. Πάει καιρός που οι έννοιες της δημοκρατίας, της αλληλεγύης, της αδελφοσύνης και της ελευθερίας έπαψαν να εμπνέουν την πολιτική αλλαγή. Τώρα μας θρέφουν άλλοι όροι όπως οικονομία, εμπόριο, αγορά και κατανάλωση. Εκείνος ο στρατός που άλλοτε βομβάρδιζε τόπους που βρίσκονταν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά του, εκείνος ο ίδιος κι απαράλαχτος στρατός ήρθε τώρα να προασπίσει εκείνο που για χρόνια παραθεωρείται και παραγκωνίζεται, εξορκίζεται με δήθεν τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Θεό και υπονομεύεται: να κοιτάξει κατάματα και χωρίς αυταπάτες την πραγματική κατάσταση του λαού που εκπαιδεύει χρόνια με ψευδείς ειδήσεις, καλλιεργώντας τις διακρίσεις, υπονομεύοντας τις συνειδήσεις.
ΤΕΛΕΙΩΜΕΝΑ
Μέσα στον φόβο και στες υποψίες,
με ταραγμένο νου και τρομαγμένα μάτια,
λυώνουμε και σχεδιάζουμε το πώς να κάμουμε
για ν' αποφύγουμε τον βέβαιο
τον κίνδυνο που έτσι φρικτά μας απειλεί.
Κι όμως λανθάνουμε, δεν είν' αυτός στον δρόμο·
ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα
(ή δεν τ' ακούσαμε, ή δεν τα νοιώσαμε καλά).
Άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν,
εξαφνική, ραγδαία πέφτει επάνω μας,
κι ανέτοιμους — πού πια καιρός — μας συνεπαίρνει.
Επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη. Τα Ποιήματα, Τ. Α' 1897 – 1918, Ίκαρος 1963
Ιωάννης Χριστοδουλάκης
Μεταπτυχιακός Φοιτητής Πανεπιστημίου του Φριβούργου
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: gixristodoulakis@hotmail.com