Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Οι Θοδωρήδες γιορτάζουν πολλές φορές, 3 φορές επίσημα και μία ανεπίσημα, δηλαδή 1) τον Άγιο Θεόδωρο Στρατηλάτη, 2) τον Άγιο Θεόδωρο Τήρωνος και 3) των Αγίων Θεοδώρων σήμερα, ψυχοσάββατο. Και μια ανεπίσημα στις 25 Μαρτίου, του Ευαγγελισμού, ως Θεού-δώρο, γιατί εκείνη τη μέρα ο Θεός με τον άγγελο προς την Μαρία ανάγγειλε το δώρο της σωτηρίας προς τους ανθρώπους, τον ενανθρωπισμό του Θεού.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θεόδωρος ο Τήρων κατά τη διάρκεια ενός λιμού στην περιοχή της αρχαίας Γαλατίας, τάισε τον πληθυσμό μιας ολόκληρης πόλης με κόλλυβα.

Από τότε καθιερώθηκε το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας των Νηστειών, δηλαδή ανήμερα της γιορτής του, όπως σήμερα, να μοιράζονται κόλλυβα στις εκκλησίες, ενώ σε κάποιες περιοχές καθιερώθηκε επίσημα ως ψυχοσάββατο. Γι’ αυτό κάνουμε κόλλυβα των Αγίων Θεοδώρων.

Μάλιστα, άγνωστο γιατί, παλιότερα σε κάποιες περιοχές οι ανύπαντρες κοπέλες συνήθιζαν να βάζουν κάτω από το μαξιλάρι τους κόλλυβα την ημέρα των Αγίων Θεοδώρων, πιστεύοντας ότι θα δουν στον ύπνο τους αυτόν που θα παντρευτούν.

Σύμφωνα με μια διαφορετική εκδοχή, τα κόλλυβα που μοιράζονται των Αγίων Θεοδώρων συνδέονται με ένα θαύμα που έκανε ο ίδιος ο Άγιος. Πιο συγκεκριμένα, κατά την προβυζαντινή περίοδο, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιουλιανός, που ήταν εναντίον της νηστείας που έκαναν οι χριστιανοί, όταν πλησίαζε η πρώτη εβδομάδα των νηστειών διέταξε να εξαφανιστούν από την αγορά όλα τα τρόφιμα για να αναγκαστούν οι χριστιανοί να φάνε από αυτά που προέρχονταν από τις θυσίες.

Τότε ο Άγιος Θεόδωρος φέρεται πως παρουσιάστηκε σαν όραμα στον τότε Πατριάρχη και του αποκάλυψε το νοσηρό σχέδιο του Αυτοκράτορα, λέγοντας του ότι οι χριστιανοί πρέπει να φάνε κόλλυβα αντί για οτιδήποτε άλλο.

Έτσι καθιερώθηκε το πρώτο Σάββατο των Νηστειών οι πιστοί να προσφέρουν κόλλυβα, κάτι σαν ψυχοσάββατο δηλαδή.

Ίσως θα πρέπει να συνηθίσουμε να γιορτάζουμε ανεπίσημα πολλές φορές, κι όχι μόνο όταν έχουμε την ονομαστική μας γιορτή ή τα γενέθλια. Τα τελευταία χρόνια όλοι συγκλονιστήκαμε από τον θάνατο γνωστών μας, συγγενών και φίλων λόγω της πανδημίας. Ο πόλεμος τώρα στην Ουκρανία με τα εκατομμύρια πρόσφυγες που έχασαν τα πάντα, δικούς τους ανθρώπους νεκρούς στον πόλεμο, βομβαρδισμένα σπίτια κλπ. κι αυτός μας θυμίζει πόσο ευγνώμονες πρέπει να είμαστε.

Γιατί ζούμε και ξημέρωσε άλλη μια μέρα στη ζωή μας.

Δεν είναι πεσιμιστές οι Θοδωρήδες και οι Θεοδώρες, ούτε απαισιόδοξοι και μοιρολάτρες. Αντίθετα, όπως δείχνει και ο βίος των αγίων, το όνομα των οποίων έχουν, είναι μαχητές, με θετική σκέψη, με θάρρος, με πρακτική θέληση και ελπίδα. Όπως, λ.χ. ο Θεόδωρος ο Μεσσήνιος (ολυμπιονίκης τον 1^ο αιώνα π.Χ.), η βυζαντινή αυτοκράτειρα Θεοδώρα, ο στρατηλάτης κατά την ελληνική επανάσταση του 1821 Θόδωρος Κολοκοτρώνης, ο αρχηγός της εθνικής μας ομάδας που κατέκτησε το Euro Θοδωρής Ζαγοράκης κ.ά.