Το γνωστό σε όλους ουίσκι έχει κερδίσει το προσωνύμιο «Νερό της Ζωής», που προκύπτει από τη φράση της κέλτικης διαλέκτου: «uisge beatha». Κατέληξε στη σημερινή του ονομασία από την παραλλαγή που υπέστη η λέξη uisge και μεταφέρθηκε ως usky. Τελικά, με τα χρόνια έγινε Whisky για τους Καναδούς, τους Ιάπωνες και τους Βρετανούς, ενώ για τους Ιρλανδούς και τους Αμερικάνους είναι Whiskey. Το δημοφιλές ποτό έχει την τιμητική του αρκετές ημέρες τον χρόνο. Κάτι που σίγουρα ενοχλεί ελάχιστους. Γιατί όμως τόσος κόπος, όταν μπορείς να το απολαύσεις όλες τις ημέρες;
- Η πρώτη αναφορά που υπήρξε για το ουίσκι έλαβε χώρα στην Ιρλανδία και συγκεκριμένα σε ένα μοναστήρι, το «Clonmacnoise», το 1405. Είπαν πως ένας άστεγος πέθανε, αφού κατανάλωσε υπερβολική δόση uisge beatha τα Χριστούγεννα του uisge beatha.
- Η επόμενη αναφορά μας προέρχεται από βασιλικά έγγραφα το 1494, όταν ο βασιλιάς ονόματι James IV ζήτησε οκτώ δοχεία βύνης για την παρασκευή uisge beatha. Εκείνη την εποχή, επίσης, οι μοναχοί είχαν γίνει εξαίρετοι στη διαδικασία απόσταξης, όμως δεν δημιουργούσαν μεγάλη ποσότητα, καθώς το χρησιμοποιούσαν αυστηρά για ιατρικούς σκοπούς.
- Το 1536-1541 ο Βασιλιάς Henry VIII της Αγγλίας κατέστρεψε πολλά μοναστήρια στην αναζήτησή του για το ουίσκι και έδωσε το δικαίωμα της απόσταξης και σε αγρότες που χάρη στην καλλιέργεια δημητριακών μπορούσαν να επιτύχουν τη διαδικασία.
- Νέα είδη δημητριακών ανακάλυψαν οι Σκωτσέζοι και οι Ιρλανδοί στο ταξίδι τους για την αναζήτηση της νέας γης, όταν έφτασαν στην Αμερική, έχοντας στα αμπάρια τους το δημοφιλές πλέον ποτό.
- Το πρώτο αποστακτήριο στην Ιρλανδία δημιουργήθηκε το 1608. Το όνομά του «The Old Bushmills Distillery». Είναι μέχρι και σήμερα το παλαιότερο αποστακτήριο που υπάρχει.
- Το 1725 ο English Malt Tax ανάγκασε τους ιδιοκτήτες αποστακτηρίων να λειτουργούν νύχτα εξαιτίας των φόρων που τους επέβαλλε. Εκείνη την εποχή το ουίσκι πήρε την ονομασία «σεληνόφως». Κατ' επέκταση η λέξη moonshine σημαίνει λαθραίο ποτό.
Ο Thomas Jefferson μοίρασε εκτάσεις σε Σκωτσέζους και Ιρλανδούς στο Κεντάκι. Εκείνοι άρχισαν να καλλιεργούν καλαμπόκι και το περίσσευμα της παραγωγής το απόσταζαν και το έφτιαχναν ουίσκι. Ο θρύλος λέει ότι ο καπνιστός ρόλος του Bourbon που πηγάζει από τα «καμμένα» επιφανειακά βαρέλια, οφείλεται στον αποσταγματοποιό Elijah Craig. Όταν κάποια στιγμή κατά λάθος έφτιαξε βαρέλι από σχεδόν καμμένα ξύλα και έβαλε μέσα ουίσκι, δεν ήξερε ότι δημιουργούσε ένα καινούργιο είδος. Το νέο αυτό ουίσκι είχε έντονο χρώμα, γλυκιά επίγευση και νότες βανίλιας και καπνού. Κάποια στιγμή έστειλε τα βαρέλια στη Νέα Ορλεάνη για πώληση με σφραγίδα Mayville της επαρχίας Bourbon και εκείνα έγιναν ανάρπαστα, βοηθώντας έτσι στη διάδοση του νέου είδους ουίσκι. Τότε είναι που πήρε και το όνομά του.
Διαδικασία απόσταξης
Η διαδικασία απόσταξης φημολογείται ότι ξεκίνησε πρώτη φορά από τους Βαβυλώνιους στη Μεσοποταμία το 2ο αιώνα π.Χ., όμως δεν υπάρχουν αποδεδειγμένα στοιχεία για αυτήν τη θεωρία.
Εν συνέχεια τον 1ο αιώνα μ.Χ. οι πρώτες χημικές αποστάξεις ξεκίνησαν από Έλληνες στην Αλεξάνδρια. Οι Άραβες υιοθέτησαν την τεχνική αυτή από του Έλληνες, όμως δεν υπήρξε καμία απόσταξη αλκοόλ σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις. Έπειτα η απόσταξη πέρασε από τους Άραβες στους Λατίνους τον 12ο αιώνα.
Η πρώτη απόσταξη αλκοόλ έγινε το 13ο αιώνα από τους Ιταλούς και αφορά την απόσταξη του κρασιού.
Τι είναι και πώς παράγεται
Το ουίσκι παράγεται από τη απόσταξη και πολτοποίηση του κριθαριού. Έπειτα ωριμάζει μέσα σε ξύλινα βαρέλια. Ανάλογα με το είδος του μπορεί να περιέχει σίτο, κριθάρι, σίκαλη και καλαμπόκι. Περιέχει 40% έως και 70% αλκοόλ κατ' όγκο. Οι κυριότερες παραγωγές γίνονται από τη Σκωτία, τον Καναδά, την Αμερική, την Ιρλανδία και την Ιαπωνία. Αυτό που διαφοροποιεί το κάθε ουίσκι είναι η ποιότητα νερού που χρησιμοποιούν, καθώς και τα σιτηρά. Έχουμε τις εξής βασικές κατηγορίες:
- Single Malt Scotch Whisky: περιέχει παρασκευάσματα από μία μόνο ανάμειξη προϊόντων του ίδιου αποστακτηρίου και η πρώτη ύλη του είναι το κριθάρι.
- Blended Whisky: είναι η ανάμειξη διάφορων αποσταγμάτων. Εδώ συναντάμε τις γνωστότερες σε όλες μας μάρκες όπως: Johnie Walker, Ballantine's και Haig. Η τιμή του καθορίζεται σύμφωνα με τα χρόνια παλαίωσης. Τα υποχρεωτικά χρόνια παλαίωσης της κατηγορίας αντιστοιχούν σε τρία έτη. Σύμφωνα με την ανάμειξη των πολλών malt έχουμε το αποτέλεσμα μικρής παλαίωσης, άρα χαμηλότερης τιμής.
- Ιρλανδέζικα: πρόκειται για την περιοχή που δημιουργήθηκε το πρώτο αποστακρήριο ουίσκι. Έχουν φρουτένια γεύση και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι η τριπλή απόσταξη. Συναντάμε δημοφιλείς μάρκες όπως η Irish Blended (Jameson, Powers) και η Irish Single Malt (Bushmills, Wild Geese).
- Αμερικάνικα: Τα αμερικάνικα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: αυτά που φτιάχνονται με καλαμπόκι περιεκτικότητας 51% και αποτελούν κάποια από τα γνωστότερα ουίσκι της αγοράς, όπως το Knob Bourbon Creek Bourbon, το Bulleit Bourbon και το Marker' s Mark. Η δεύτερη κατηγορία περιέχει 51% τουλάχιστον σίκαλη και ονομάζεται Ray. Κάποια από αυτά είναι τα Bulleit και το Knob Creek Rye.
- Ιαπωνικά: Η παραγωγή είναι ίδια με των Σκωτσέζικων Ουίσκι και η πρώτη ύλη που χρησιμοποιούν είναι το κριθάρι. Η διαφορά στη γεύση προέρχεται από το νερό που χρησιμοποιούν οι Ιάπωνες για να παράγουν το ποτό. Πάντα το προμηθεύονται από πηγές που βρίσκονται κοντά στα αποστακτήρια. Δημοφιλέστερα Ουίσκι είναι τα Single Malt Yamazaki και τα Blenden Nika και Hibiki.
Η διαδικασία παραγωγής του ουίσκι είναι αρκετά ενδιαφέρουσα όπως και η ιστορία που έχει αφήσει.
Frank Sinatra
Ηθοποιός, τραγουδιστής και μέλος του Rat Pack
«To αλκοόλ μπορεί να είναι ο χειρότερος εχθρός του ανθρώπου. Αλλά η Βίβλος μας λέει να αγαπάς τον εχθρό σου»
Η ιστορία της παλαίωσης
Μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα στη Σκωτία έπιναν το ουίσκι χωρίς να έχει περάσει παλαίωση και όταν έμπαινε σε βαρέλια αυτό συνέβαινε για να αποθηκεύσουν απλά τις μεγάλες ποσότητες. Φυσικά, αυτή η παλαίωση δε βοηθούσε πάντα στη γεύση αφού στα βαρέλια αυτά μπορεί πριν να υπήρχαν μέσα ψάρια. Κάπου εκεί ήρθε το ισπανικό Sherry να βοηθήσει τα πράγματα. Οι παραγωγοί Sherry μετέφεραν το προϊόν τους μέσα σε βαρέλια στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το Sherry ήταν πολύ διαδεδομένο εκεί. Η πρώτη αναφορά για Sherry στο Ηνωμένο Βασίλειο χρονολογείται το 1597 και ακόμα και ο θρυλικός Shakespeare το αναφέρει 40 φορές στα έργα του όντας και ο ίδιος μεγάλος φαν.
Οι παραγωγοί malt ανακάλυψαν πως η αποθήκευση του ουίσκι τους σε αυτά άλλαζε το χρώμα αλλά και τη γεύση του ουίσκι προς το καλύτερο. Έτσι τα πρώην βαρέλια Sherry εκθρόνισαν τα βαρέλια ρώσικης δρυός που με τη σειρά τους είχαν πάρει τη θέση των βαρελιών από βρετανική δρυ.
Έτσι, τα βαρέλια Sherry καθιερώθηκαν και έγιναν συνώνυμο του ουίσκι. Όλα αυτά μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Η λήξη της ποτοαπαγόρευσης το 1933 και η πολύ χαμηλότερη τιμή του βαρελιού που προηγουμένως είχε παλαιώσει bourbon, κάνουν τα ex-bourbon βαρέλια (Q. Alba oak) πρωταγωνιστές στη βιομηχανία του ουίσκι καθώς οι distillers της εποχής ενδιαφέρονταν κυρίως να μειώσουν τα κόστη παραγωγής χωρίς να καταλαβαίνουν ακριβώς τον ρόλο των βαρελιών στη γεύση του ουίσκι. Σήμερα το 90% (!!!) των βαρελιών που χρησιμοποιούνται για παλαίωση Σκωτσέζικου ουίσκι είναι πρώην βαρέλια bourbon και το υπόλοιπο ποσοστό ποικίλει σε άλλες κατηγορίες (ex Sherry, rum, Port ακόμα και βαρέλια που έχει παλαιώσει μπύρα ή ακόμα και cognac (Q. Robur).
Το μερίδιο των αγγέλων
Φυσικά πέρα από το είδος του βαρελιού και άλλοι παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην παλαίωση. Αρχικά το μικροκλίμα (terroir). Η παλαίωση σε τροπικό κλίμα δεν είναι ίδια με την παλαίωση στη Σκωτία. Έτσι βλέπουμε το kavalan στην Ταϊβάν να χάνει 10-12% κάθε χρόνο από το συνολικό απόσταγμα που παλαιώνει στο βαρέλι ενώ στη Σκωτία κατά μ.ο. το μερίδιο των αγγέλων (ονομάστηκε έτσι αφού λέγεται πως οι άγγελοι πίνουν το ουίσκι που λείπει) είναι 2%. Αντίστοιχα βλέπουμε το πολυβραβευμένο αποστακτήριο Michter's να έχει 9% angel share (γενικά στο bourbon το angel share είναι περίπου 4%). Σε αυτό συμβάλουν πράγματα όπως το πόσο ψηλά αλκοολικά αποστάζει ένα αποστακτήριο, η θέση του βαρελιού στο warehouse ακόμα και η τεχνητή αλλαγή θερμότητας μέσα στην αποθήκη.
Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως το angel share δεν έχει την ίδια μορφή παντού. Στη Σκωτία βλέπουμε πάντα με την παλαίωση μια μείωση του Abv καθώς λόγω της υψηλής υγρασίας και της χαμηλής θερμοκρασίας εξατμίζεται περισσότερο αλκοόλ σε σχέση με νερό. Αλλά σε περιοχές με υψηλή θερμοκρασία και ξηρότερο κλίμα η παλαίωση δίνει και μεγαλύτερη εξάτμιση νερού άρα συνολικά αύξηση του Abv στο βαρέλι. Αυτό έχει να κάνει με το μέγεθος των μορίων αλλά ας μην μπούμε τόσο βαθιά ακόμα.
Ernest Hemingway
Αμερικανός συγγραφέας των Ο ήλιος ανατέλλει ξανά και Ο γέρος και η θάλασσα
«Ποτέ να μην καθυστερείς να φιλήσεις ένα όμορφο κορίτσι ή να ανοίξεις ένα μπουκάλι ουίσκι»
Το terroir και τι σημαίνουν τα έτη παλαίωσης
Στη Σκωτία το θέμα terroir χάνεται όλο και περισσότερο αφού πέρα από το κυρίως εισαγόμενο κριθάρι πολλά αποστακτήρια παλαιώνουν σε τεράστιες αποθήκες μακριά από το φυσικό τους χώρο. Κάποτε επικρατούσε η άποψη πως όσο παλαιότερο το ουίσκι τόσο καλύτερο και το αποτέλεσμα. Τα τελευταία χρόνια η μεγάλη ζήτηση του ουίσκι οδήγησε τη βιομηχανία σε πολλές N.Α.S.(no age statement) εμφιαλώσεις».
Πάμε όμως να μιλήσουμε γι' αυτό που όλοι ψάχνουν, λίγοι καταλαβαίνουν και πολλοί λιγότεροι ξέρουν τι ισχύει. Τι σημαίνουν τα έτη που γράφει πάνω ένα μπουκάλι; «Όπως ξέρουμε, όταν έχουμε ένα ουίσκι 10 ετών το νεαρότερο ουίσκι του blend πρέπει να είναι 10 ετών. Η μεγάλη ζήτηση βέβαια ανάγκασε πολλές εταιρίες να βγάλουν Nas εμφιαλώσεις στη θέση συνήθως των αντίστοιχων 10 και 12 years που είχαν πριν. Αν και συνήθως τα μεγαλύτερα ουίσκι θεωρούνται καλύτερα, υπάρχουν NAS εκδόσεις που πραγματικά δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα όπως το Wolfburn ένα αποστακτήριο που επανιδρύθηκε πρόσφατα και κάθε εμφιάλωση του δείχνει πως και νεαρότερα ουίσκι έχουν θέση ανάμεσα στα κορυφαία παγκοσμίως».
Τέλος, έχουμε πολλές κατηγορίες βαρελιών ανάλογα με την παλαίωση. Τα single barrels όπου το ουίσκι έχει παλιώσει σε έναν μόνο τύπο βαρελιού. Μπορούμε επίσης να δούμε Double, triple etc wood ή cask για ουίσκι που έχει παλιώσει σε δύο τύπους βαρελιού. Έπειτα, υπάρχουν τα finish που δείχνουν ένα τελείωμα μικρότερης χρονικής διάρκειας σε βαρέλια συγκεκριμένου τύπου. Τέλος, τα αγαπημένα των μυημένων cask strength τα οποία δεν αραιώνουν με νερό και έρχονται κατευθείαν στους αλκοολικούς βαθμούς που βγήκαν από το βαρέλι.
Θοδωρής Αναγνώστου
Bartender & ουίσκι lover
«Δεν υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους αρέσει το ουίσκι. Υπάρχουν άνθρωποι που απλώς δεν έχουν δοκιμάσει το κατάλληλο ουίσκι για αυτούς»
Οι κατηγορίες ουίσκι
Τα blended
Πρόκειται για την πιο ευρέως γνωστή και διαδεδομένη κατηγορία ουίσκι παγκοσμίως μιας και σε αυτήν βρίσκουμε αποστάγματα από τις περισσότερες χώρες του κόσμου που παράγουν ουίσκι. Συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά στη Σκωτία η οποία έχει και την πιο αυστηρή νομοθεσία γύρω από το ουίσκι, πρόκειται για ουίσκι που δημιουργήθηκαν μετά από ανάμειξη (blend) από περισσότερα από ένα αποστακτήρια και που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το κριθάρι ή και άλλα δημητριακά. Για να ανήκει ένα ουίσκι σε αυτή την κατηγορία θα πρέπει νομοθετικά, να έχουμε ένα απόσταγμα το οποίο θα έχει μείνει τουλάχιστον 3 χρόνια σε δρύινο βαρέλι πριν βγει στην αγορά. Σημαντικό στοιχείο που αξίζει να γνωρίζετε για τη συγκεκριμένη κατηγορία είναι πως όταν υπάρχει αναγραφόμενο έτος πάνω σε μία φιάλη, αυτό σημαίνει πως τόσα χρόνια αντιστοιχούν στο μικρότερο blend από ουίσκι που αυτή περιέχει.
Τα Single Malt
Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ένα σκωτσέζικο ουίσκι το οποίο όχι μόνο παράγεται από ένα μόνο αποστακτήριο αλλά έχει και ως πρώτη ύλη του αποκλειστικά το κριθάρι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε αυτή την κατηγορία αποτελούν και οι Vintage εκδόσεις οι οποίες αποτελούνται από malt ουίσκι που επιλέγεται από ένα βαρέλι μίας συγκεκριμένης χρονιάς του αποστακτηρίου.
Τα ιρλανδέζικα
Το ιρλανδέζικο ουίσκι κρύβει μέσα του όλη την ιστορία της Ιρλανδίας. Τα κύματα που πέρασε η χώρα βρίσκονται ένα προς ένα και στην πορεία του irish ουίσκι στο σήμερα. Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχει ένας μύθος στις Ηνωμένες Πολιτείες ο οποίος επιμένει ότι οι Καθολικοί πίνουν Jameson επειδή παράγεται στον Nότο και οι Προτεστάντες πρέπει να πίνουν Bushmills επειδή παράγεται στον Bορρά. Στην Ιρλανδία κατά πως φαίνεται τίποτα από τα δύο δεν ισχύει και μάλιστα ο John Jameson ήταν προτεστάντης και με καταγωγή από τη Σκωτία.
«Το ιρλανδέζικο ουίσκι ήταν ένα από τα πρώτα αποσταγμένα ποτά στην Ευρώπη και προέκυψε περίπου τον 12ο αιώνα. Πιστεύεται ότι οι Ιρλανδοί μοναχοί έφεραν την τέχνη της απόσταξης των αρωμάτων στην Ιρλανδία από τα ταξίδια τους στη νότια Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική γύρω στα 1000 μ.Χ. Στη συνέχεια, οι Ιρλανδοί τροποποίησαν αυτήν την τεχνική για να αποκτήσουν ένα ποτό. Αν και ονομαζόταν ‘ουίσκι ', το απόσταγμα που παραγόταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου σίγουρα θα διέφερε από αυτό που σήμερα αναγνωρίζεται ως ουίσκι καθώς δε θα ήταν παλαιωμένο και συχνά αρωματιζόταν με βότανα όπως μέντα, θυμάρι ή γλυκάνισο».
Μια μεγάλη κατηγορία ουίσκι και μάλιστα ιδιαίτερα αγαπητή είναι και εκείνη των αμερικάνικων ουίσκι, η οποία επίσης έχει κάτω από την ομπρέλα της ορισμένα παρακλάδια. Τα Bourbon ουίσκι είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα και η βασική τους διαφορά με τα σκοτσέζικα είναι πως νομοθετικά θα πρέπει να αποτελούνται από 51% καλαμπόκι και να έχουν παλαιώσει σε καινούρια δρύινα βαρέλια. Μια από τις γνωστότερες κατηγορίες αμερικάνικου ουίσκι είναι επίσης και εκείνη των Rye, των αποσταγμάτων δηλαδή που αποτελούνται τουλάχιστον κατά 51% από σίκαλη.
Τα ιαπωνικά
Οι Ιάπωνες κατάφεραν να παράγουν μερικά από τα καλύτερα ουίσκι στον κόσμο. Τα ιαπωνικά ουίσκι είναι γνωστά σε όλο τον κόσμο για τη χαρακτηριστική τους γεύση και την υψηλή τους ποιότητα. Κερδίζουν βραβεία το ένα μετά το άλλο και έχουν ήπια υφή και ευχάριστο άρωμα, κάτι που τα κάνει να ανταγωνίζονται τα καλύτερα ουίσκι που μπορεί να προσφέρει η Σκωτία, με αρκετές φωνές να λένε ότι οι Ιάπωνες ξεπερνούν ακόμη και τους Σκωτσέζους. Πώς όμως φτάσαμε στο να παράγει η Ιαπωνία τα καλύτερα ίσως ουίσκι στον κόσμο;
Ένας από τους λόγους είναι ότι οι αρχικοί παραγωγοί ιαπωνικών ουίσκι αποφάσισαν να δημιουργήσουν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Μοντελοποίησαν την παραγωγή τους με σκωτσέζικα μοτίβα και μάλιστα πήγαν στη Σκωτία για να μελετήσουν με μεγάλη λεπτομέρεια την παραγωγή ουίσκι.
Ένας άλλος λόγος μπορεί να βρεθεί στον τρόπο που εργάζονται οι Ιάπωνες. Όταν η νεωτερικότητα ήρθε στην Ιαπωνία, οι Ιάπωνες υιοθέτησαν μια στρατηγική για την αντιμετώπισή της: Wakon Yosai, που σημαίνει «Δυτική τεχνολογία, ιαπωνικό πνεύμα». Αυτό σήμαινε ότι η Ιαπωνία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις καλύτερες τεχνικές που είναι διαθέσιμες στον κόσμο με σκοπό όμως να τις βελτιώσει και να τις κάνει κατάλληλες για τις ιαπωνικές συνθήκες. Το Wakon Yosai έγινε κάτι σαν εθνικό σύνθημα. Δεν εφαρμόζεται μόνο στην πολιτική, αλλά και στο εμπόριο και στην παραγωγή. Και το κατάφεραν σίγουρα με το ουίσκι.
Haruki Murakami
Ιάπωνας συγγραφέας
«Το ουίσκι, είναι σαν τις όμορφες γυναίκες, απαιτούν εκτίμηση. Πρώτα χαζεύεις, μετά δοκιμάζεις»
Τα καπνιστά
Τα καπνιστά ουίσκι έχουν ένα ξεχωριστό άρωμα, μία μοναδική επίγευση που σε κάνει να νομίζεις ότι βρίσκεσαι μέσα σε ένα ευωδιαστό BBQ. Γιατί όμως βγάζουν αυτόν τον καπνιστό χαρακτήρα; Σε τι οφείλεται; Ο καπνικός χαρακτήρας αυτός δημιουργείται κατά το στάδιο της βυνοποίησης. Εκεί, αφού το κριθάρι έχει “ξεγελαστεί” και έχει ξεκινήσει να μετατρέπει το άμυλο σε σάκχαρα, πρέπει να τερματιστεί η διαδικασία αλλιώς τα σάκχαρα θα αρχίσουν να αποτελούν τροφή για την ανάπτυξη του κριθαριού. Η διακοπή αυτή πραγματοποιείται με στέγνωμα του κριθαριού με θερμότητα. Κάποτε σχεδόν όλα τα αποστακτήρια, τώρα πολύ λίγα, χρησιμοποιούσαν τύρφη κατά τη διάρκεια του στεγνώματος. Η τύρφη είναι ένας ποάνθρακας, που έχει σχηματιστεί στο υπέδαφος με την αργή αποσύνθεση φερτών υλικών, κυρίως φυτικών και αποτελεί καύσιμη ύλη. Με τη χρήση της μέσα στη φωτιά που άναβαν για να στεγνώσουν το κριθάρι απελευθερωνόταν τεράστια ποσότητα καπνού. Οι φαινολικές ενώσεις του καπνού δεσμεύονταν από το κριθάρι και παρέμεναν καθ'όλη τη διάρκεια της περαιτέρω επεξεργασίας του. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η αίσθηση αυτή του καπνού περνάει από το στεγνωμένο κριθάρι στο τελικό προϊόν.
Al Capone
Στην απολογία του κατά τη διάρκεια της δίκης του
«Το μόνο που έκανα είναι να πουλάω whiskey στους καλύτερους μας ανθρώπους. Κάλυψα μια ζήτηση που ήταν αρκετά μεγάλη. Δεν καταλαβαίνω γιατί τα καλά παιδιά που έλεγαν ότι το εμπόριο μου κάνει καλό τώρα με κατηγορούν»
Ποτοαπαγόρευση και ουίσκι
Στις 17 Ιανουαρίου του 1920 ψηφίζεται νόμος στις Ηνωμένες πολιτείες ο οποίος απαγόρευε την παραγωγή, πώληση και μεταφορά τοξικών ποτών. Ήταν η έναρξη της ποτοαπαγόρευσης.
Ο νόμος δεν απαγόρευε την κατοχή ή την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, το πρόβλημα όμως ήταν ότι δεν μπορούσες να τα φτιάξεις, να τα πουλήσεις και να τα αγοράσεις πουθενά. Αυτό οδήγησε σε ένα ολοκληρωτικό χάος την εποχή εκείνη, με τους bootleggers να βγάζουν υπέρογκα ποσά κάνοντας λαθρεμπόριο, τα speakeasy να κάνουν την εμφάνισή τους και τη μαφία να κάνει πραγματικό πάρτι. Όσο περίεργο και αν ακούγεται, κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης επιτρεπόταν η παραγωγή και η κατανάλωση αλκοόλ μόνο για ιατροφαρμακευτικούς σκοπούς μετά από συνταγή γιατρού. Ο «ασθενής» μπορούσε να πίνει ένα ποτήρι κάθε δέκα μέρες. Αυτή η εξαίρεση οδήγησε στη ραγδαία αύξηση των φαρμακείων που πουλούσαν ουίσκι αλλά και στην επανεμφάνιση του όρου moonshine, όπως ονομαζόταν το λαθραίο αλκοόλ που κυκλοφορούσε στην αγορά.
Ένας από τους βασικούς λόγους που οδήγησε στον νόμο της ποτοαπαγόρευσης ήταν ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος. Όταν τον Απρίλιο του 1917 οι Ηνωμένες Πολιτείες μπήκαν στον πόλεμο, εφάρμοσαν έλεγχο για τα τρόφιμα και τα ποτά, ώστε να υπάρχουν προμήθειες για τον στρατό. Τότε είναι που πολλά αποστακτήρια σταμάτησαν να παράγουν αλκοολούχα ποτά. Ένας δεύτερος λόγος ήταν η δαιμονοποίηση του αλκοόλ, αφού οι συντηρητικοί πολίτες το κατηγορούσαν για οποιοδήποτε πρόβλημα της κοινωνίας. Τελικά το 1920 εφαρμόστηκε ο νόμος και μερικά από τα ιστορικότερα αποστακτήρια στις Ηνωμένες Πολιτείες έβαλαν λουκέτο.
Τότε είναι που οι λαθρέμποροι έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στη Σκωτία και στην Ιρλανδία, εισάγοντας μεγάλες ποσότητες ουίσκι στη Νέα Γη. Στο Σικάγο αναδείχθηκαν δύο μεγάλες συμμορίες, αυτή του Al Capone και εκείνη του George “Bugs” Moran. Η διαφθορά έφτασε σε δυσθεώρητα μεγέθη, με την αστυνομία να συνεργάζεται με τη μαφία για να διακινείται ελεύθερα το αλκοόλ και να πωλείται στα speakeasy που έφτασαν τον απίστευτο αριθμό των 30000 καταστημάτων που λειτουργούσαν παράνομα. Διπλάσιος αριθμός από τα νόμιμα καταστήματα που πουλούσαν αλκοόλ. Οι μάχες μεταξύ των συμμοριών και οι γκανγκστερικές επιθέσεις εκείνης της περιόδου έχουν μείνει στην ιστορία και έχουν αποτελέσει θέμα για πολλές ταινίες του Hollywood.
Τελικά, στις 5 Δεκεμβρίου του 1933, μετά από δημόσια ψήφο, έγινε άρση του νόμου και το ουίσκι ξεκίνησε ξανά να κυκλοφορεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ουίσκι έχει παίξει έναν τεράστιο ρόλο στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών από την αποίκισή τους μέχρι και τη νεότερη ιστορία τους.
James Joyce
Ιρλανδός συγγραφέας των Dubliners και Ulysses
«Η ελαφριά μουσική που ακούγεται όταν το ουίσκι πέφτει στο ποτήρι είναι μια ευχάριστη μελωδία»
11 αναπάντεχα οφέλη του ουίσκι στον οργανισμό
Ποιος είπε ότι το ουίσκι είναι επιβλαβές για την υγεία; Διαβάστε τα 11 αναπάντεχα οφέλη που μπορεί να έχει στον ανθρώπινο οργανισμό το δημοφιλές ποτό. Δεν μιλάμε βέβαια για υπερβολή γιατί το αλκοόλ όπως και πολλά άλλα πράγματα βλάπτει σοβαρά την υγεία αν δεν καταναλώνεται υπεύθυνα.
Το ουίσκι είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα αλκοολούχα ποτά χάρη στην ξεχωριστή του γεύση, τα αμέτρητα γευστικά χαρακτηριστικά αλλά και χάρη στο γεγονός ότι το καλό ουίσκι σπάνια προκαλεί χανγκοβερ. Ας μην παραλείψουμε όμως ότι εκτός από μοναδική γεύση διαθέτει και θεραπευτικές ιδιότητες.
- Ενίσχυση μνήμης
Έχει παρατηρηθεί ότι τα αντιοξειδωτικά που περιέχει συμβάλλουν στην υγειά του εγκέφαλου. Το ουίσκι τονώνει την κυκλοφορία του αίματος και ενισχύει την μνήμη. Επίσης η αιθανόλη που περιέχει βοηθάει στη καλύτερη λειτουργία των νευρώνων. Μια ακόμα έρευνα λοιπόν, αυτή τη φορά στο «New England Journal Of Medicine», έδειξε ότι οι περιστασιακοί πότες είχαν αρτιότερη νοητική λειτουργία από τους ανθρώπους που δεν το βάζουν στο στόμα τους.
- Αγχολυτική Δράση
Πόσες φορές δεν έχετε χαλαρώσει παρέα με ένα Single Malt Whisky; E λοιπόν υπάρχει εξήγηση. Το ουίσκι έχει αγχολυτική δράση και καλμάρει τα νεύρα. Ο συνδυασμός της επιβράδυνσης της εγκεφαλικής λειτουργίας, με την τόνωση της κυκλοφορίας του αίματος που προκαλεί η κατανάλωση ουίσκι βοηθά στην ηρεμία του πότη.
- Whisky ενάντια στην αύξηση του βάρους
Η καλύτερη επιλογή εάν είστε σε δίαιτα!
Το ουίσκι είναι χαμηλό σε επίπεδα θερμίδων, έχει μηδενικά ποσοστά λίπους και χοληστερόλης.
- Μειώνει την πιθανότητα εγκεφαλικού
- Βοηθάει στην πέψη
Εδώ και αιώνες είναι γνωστό για τις χωνευτικές του ιδιότητες μετά από πλούσια γεύματα. Επιπλέον η υψηλή ποσότητα αλκοόλ που περιέχει μειώνει την όρεξη.
- Μακροβιότητα
‘Έρευνα του UCLA απέδειξε ότι μικρή ποσότητα αλκοόλ διπλασίασε το προσδόκιμο ζωής μικρών σκουληκιών, χωρίς να είναι ξεκάθαρο το γιατί. Υπάρχουν βέβαια και ακόμα πιο αισιόδοξες έρευνες, όπως αυτή του Catholic University of Campobasso που βρήκε ότι ως 4 ποτήρια την ημέρα μειώνει την πιθανότητα θανάτου από οποιαδήποτε αιτία μέχρι και 18%!
- Φιλικό στο διαβήτη
Δεν περιέχει υδατάνθρακες και έτσι δεν επηρεάζει τα επίπεδα ζαχάρων στο αίμα. Παρόλα αυτά πρέπει να καταναλώνεται με γεμάτο στομάχι. Εγώ πάντως προτείνω σε κάθε περίπτωση να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν την κατανάλωση.
- Βελτιώνει την υγεία της καρδιάς
Όπως το κόκκινο κρασί έτσι και το ουίσκι βοηθά την καρδιά να παραμείνει υγιής. Μειώνει τον κίνδυνο θρομβώσεων μειώνοντας τον κίνδυνο εγκεφαλικού ή καρδιακού επεισοδίου.
Και δεν μιλάμε απλώς για χαμηλότερους δείκτες θνησιμότητας από καρδιακά επεισόδια, αλλά για σημαντικά μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών νοσημάτων.
- Βελτιώνει την υγεία του εγκεφάλου
Μια μελέτη του 2003 διαπίστωσε ότι, χάρη στις αντιοξειδωτικές ιδιότητες του, η μέτρια κατανάλωση ουίσκι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Alzheimer και της άνοιας, και επίσης βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Τελικά αν θες να κρατήσεις το γιατρό μακριά από τον εγκέφαλό σου τότε πιες ουίσκι.
- Εμποδίζει και καταπολεμά το κρύωμα
Το ουίσκι είναι γνωστό για την ευεργετική του δράση ενάντια σε αλλεργίες και κρυώματα. Είναι ένα καλό αντιβηχικό και χάρη στην ποσότητα αλκοόλ που περιέχει, σκοτώνει τα βακτηρίδια που ευθύνονται για τον πονόλαιμο. Για καλυτέρα αποτελέσματα συνδυάστε λίγο ουίσκι σε καυτό νερό με λίγες σταγόνες λεμονιού.
- Βοηθάει ακόμα και τη στύση
Μελέτη που διεξήχθη σε 1.500 άνδρες στην Αυστραλία έδειξε ότι σε όσους έκαναν μέτρια κατανάλωση εμφανίστηκαν 30% χαμηλότερα ποσοστά στυτικής δυσλειτουργίας σε σύγκριση με εκείνους που δεν έπιναν καθόλου. Πιστεύεται ότι το αλκοόλ με μέτρο βοηθά στην καλύτερη αιμάτωση των αγγείων του πέους. Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ ωστόσο είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.
Mark Twain
Αμερικανός συγγραφέας των Οι περιπέτειες του Tom Sawyer και Οι περιπέτειες του Huckleberry Finn
«Το υπερβολικό είναι κακό στο οτιδήποτε, αλλά το υπερβολικό ουίσκι είναι σχεδόν αρκετό»
Ουίσκι και φαγητό
Το καλό φαγητό και το καλό ουίσκι ήταν πάντα ένας μοναδικός συνδυασμός. Κάθε μια γεύση που φτάνει στον ουρανίσκο σου, μπορεί να απελευθερώσει και διαφορετικές νότες από το ουίσκι με το οποίο το συνοδεύεις. Παλαιότερα μπορεί να θεωρούνταν το ποτό των φτωχών και το κατανάλωναν οι χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις αφού οι ανώτερες προτιμούσαν το κρασί και το cognac. Όμως από τότε το ουίσκι άλλαξε χαρακτήρα, έπαψε να είναι λευκό απόσταγμα και η παλαίωση του έδωσε επιγεύσεις που δε φανταζόταν κανένα απόσταγμα, με αποτέλεσμα να αποκτήσει μια πολυπλοκότητα που του επιτρέπει να συνδυάζεται με πολλά και διαφορετικά φαγητών.
Είναι από μόνο του το ουίσκι τόσο ιδιαίτερο και υπάρχουν τόσες επιλογές διαφοροποίησης που μπορεί κάθε μπουκάλι να ταιριάζει και με διαφορετικό γεύμα. Ας πούμε τα ελαφριά, γλυκά ουίσκι που έχουν ωριμάσει σε bourbon βαρέλια ταιριάζουν με κρεμώδη τυριά, σούπες, θαλασσινά αλλά και με καπνιστό σολομό. Ο καπνιστός σολομός βέβαια ταιριάζει περισσότερο με ουίσκι που έχουν έντονο καπνιστό χαρακτήρα από τη διαδικασία της ξήρανσης τους αφού αυτό το κοινό τους χαρακτηριστικό δένει τέλεια και απογειώνει και τα δύο. Αυτά τα ουίσκι πηγαίνουν τέλεια με οτιδήποτε καπνιστό αλλά και με πάπια, μανιτάρια αλλά και ψητά στον φούρνο.
Τα ουίσκι που έχουν ωριμάσει σε ευρωπαϊκά sherry βαρέλια και έχουν πιο γεμάτο σώμα ταιριάζουν με ότι κρεατικό θέλετε. Επίσης, ο φρουτώδης χαρακτήρας αυτών των ουίσκι τους δίνει τη δυνατότητα να συνοδεύσουν γλυκά με μαύρη σοκολάτα αλλά και εκείνα στα οποία κυριαρχεί η γεύση του πορτοκαλιού. Γενικότερα η σοκολάτα ταιριάζει τέλεια με τη γευστική παλέτα αρκετών ετικετών και απογειώνει τις νότες βανίλιας και κακάο που βγάζει κάθε ουίσκι. Αυτός είναι ο λόγος που θα δεις σε μαγαζιά να σου φέρνουν ένα κομμάτι σοκολάτας μαζί με το ποτήρι ουίσκι αφού αποτελούν μαζί ονειρικό συνδυασμό. Τέλος, τα δυνατά ουίσκι που είναι επιθετικά στη γεύση θα συνοδεύσουν τέλεια ένα ψητό στον φούρνο αλλά και ιδιαίτερα τυριά όπως το roquefort.
Πηγές:
https://www.maxmag.gr/afieromata/oyiski-nero-tis-zois/
http://longreads.oneman.gr/whiskey-encyclopedia
https://en.wikipedia.org/wiki/Whisky
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%85%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%B9
https://www.omorfhzwh.gr/11-anapantecha-ofeli-toy-oyiski-ston-organismo/