Να απορροφηθούν άμεσα από την αγορά εργασίας με όσο το δυνατόν καλύτερες απολαβές επιδιώκουν οι χιλιάδες μαθητές λυκείων της χώρας που δεν ενδιαφέρονται για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τα πανεπιστήμια, αλλά αποζητούν εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδρομές επιλέγοντας να ασχοληθούν με πιο πρακτικές ειδικότητες και τεχνικά επαγγέλματα.
Σε γενικότερο επίπεδο, η μεταλυκειακή εκπαίδευση στη χώρα μας διαμορφώνεται σε τρεις βασικούς πυλώνες: Τη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση που είναι τα ΙΕΚ, τη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση (ΑΕΙ) και τα ιδιωτικά κολέγια που είναι παραρτήματα των πανεπιστημίων του εξωτερικού.
Η βαθιά οικονομική κρίση που ξέσπασε πριν από δέκα και πλέον χρόνια στη χώρα φαίνεται πως άλλαξε τις εκπαιδευτικές κατευθύνσεις και επιλογές των νέων στην Ελλάδα, καθώς όλο και περισσότεροι άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι ένα πτυχίο από ΑΕΙ δεν είναι ικανό να τους οδηγήσει στη γρήγορη επαγγελματική αποκατάσταση.
Γιατί μπορεί τα ιδιωτικά κολέγια να έχουν αναδειχθεί σε σημαντικούς παίκτες της μεταλυκειακής εκπαίδευσης διεκδικώντας σημαντικό κομμάτι της πίτας από τα δημόσια ΑΕΙ, ωστόσο οι συγκυρίες έχουν οδηγήσει πολλούς νέους να γοητεύονται πλέον από τεχνικά επαγγέλματα που δίνουν ευκολότερη διέξοδο στην αγορά εργασίας.
Ανάδειξη της τεχνικής εκπαίδευσης
Μάλιστα, ο νόμος του υπουργείου Παιδείας δίνει νέα πνοή στην τεχνική εκπαίδευση στοχεύοντας στην άμεση διασύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, ώστε να καλυφθεί το χάσμα που παρατηρείται μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε συγκεκριμένα τεχνικά επαγγέλματα. Μεταξύ άλλων, η νομοθεσία προβλέπει την ίδρυση Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.
Σε αυτό το πλαίσιο και στη βάση του νέου νόμου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, ο Γενικός Γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας Γιώργος Βούτσινος συμφώνησε με τους εκπροσώπους του ΒΕΘ για την από κοινού δημιουργία επαγγελματικής σχολής στη Θεσσαλονίκη.
Οι τάσεις
Όπως εξηγεί στη Voria.gr ο επιστημονικός διευθυντής της εταιρείας συμβούλων σταδιοδρομίας employ.edu Χρήστος Ταουσάνης, από τις έρευνες που έχουν γίνει στους μαθητές προκύπτουν δύο ευδιάκριτες τάσεις.
Σύμφωνα με τον έμπειρο σύμβουλο σταδιοδρομίας, η πρώτη τάση είναι η στροφή των μαθητών σε πιο πρακτικές και πιο γρήγορες όσον αφορά τον χρόνο εκπαίδευσης ειδικότητες, που σε καθημερινό επίπεδο διαπιστώνεται ότι είναι σε έλλειψη στην αγορά εργασίας. Ένα από τα πιο κλασικά παραδείγματα των παλαιότερων ετών ήταν η έλλειψη υδραυλικών στη χώρα, ενώ τώρα ισχύει περίπου το ίδιο με άλλες πιο πολύπλοκες τεχνικές ειδικότητες.
Η δεύτερη τάση είναι η στροφή γενικότερα σε ειδικότητες που θα οδηγήσουν σε σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση, όπως για παράδειγμα οι στρατιωτικές σχολές και οι σχολές των σωμάτων ασφαλείας.
Ο δρόμος προς τα ΙΕΚ
Ένας από τους βασικούς πυλώνες της μεταλυκειακής εκπαίδευσης είναι τα δημόσια και τα ιδιωτικά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης, τα γνωστά ΙΕΚ. Οι σπουδαστές εκεί λαμβάνουν μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση και συνήθως αυτό εστιάζεται σε πιο τεχνικές ή πρακτικές ειδικότητες.
Για παράδειγμα μπορεί κάποιος να κάνει σπουδές μηχανικού αυτοκινήτου ή βοηθού φυσικοθεραπευτή, βοηθού ιατρικών εργαστηρίων κ.ο.κ. «Στην ουσία τα ΙΕΚ προσπαθούν να δώσουν μέσα σε μια διετία ή τέσσερα εξάμηνα ένα πρόγραμμα σπουδών που θα είναι πιο πρακτικό και πιο κοντά στην αγορά εργασίας», εξηγεί ο κ. Ταουσάνης.
Στον δρόμο της Google
Η δεύτερη διέξοδος είναι οι σχολές μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που ανήκουν σε επιχειρήσεις.
Κατά τον Χρήστο Ταουσάνη, οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δημιουργούν δομές πάνω σε σύγχρονες ειδικότητες σε τεχνικά κυρίως επαγγέλματα. Πρόκειται για μια πρακτική που έρχεται από το εξωτερικό, όπου εταιρείες καλύπτουν τις in house ανάγκες που έχουν στήνοντας εκπαιδευτικές και επαγγελματικές δομές και κάνοντας ένα customized πρόγραμμα μαθημάτων, όπως παρατηρούμε σε κολοσσούς, για παράδειγμα στη Google και στη Micorsoft.
«Ουσιαστικά μιλάμε για ένα είδος εκπαίδευσης κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των εταιρειών, σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο διευθυντής της employ.edu. Στην Ελλάδα ειδικότερα αυτό το είδος ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα. Ένα από τα πρώτα σχετικά παραδείγματα είναι η Alumil Academy που έχει ξεκινήσει μια τέτοια εκπαιδευτική διαδικασία.
Ο ρόλος των ΚΕΚ
Μια τρίτη εναλλακτική είναι να επιλέξει κανείς την επαγγελματική εξειδίκευση μέσα από τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης ή πλέον Κέντρα Δία Βίου Μάθησης. Όσοι επιλέξουν το συγκεκριμένο είδος εκπαίδευσης εφοδιάζονται με κάποιες γενικές γνώσεις και κατά κύριο λόγο με συγκεκριμένες δεξιότητες.
Ο Χρήστος Ταουσάνης επισημαίνει πως η επιλογή ενός ΚΕΚ αφορά εξειδικευμένες περιπτώσεις επαγγελμάτων όπως υπηρεσίες ιδιωτικής φύλαξης (security), δεξιότητες πληροφορικής και έναν ακόμα περιορισμένο αριθμό ειδικοτήτων με βάση συγκεκριμένες επαγγελματικές κατευθύνσεις.
Τα ΚΕΚ βέβαια δεν είναι απαραίτητα ένας χώρος που επιλέγουν πολλοί μετά το λύκειο, αλλά κυρίως όσοι προέρχονται από την τριτοβάθμια εκπαίδευση και θέλουν να διευρύνουν τις δεξιότητές τους. Αξίζει να σημειωθεί πως, εκτός των παραπάνω επιλογών, υφίσταται και μια τέταρτη εναλλακτική.
Ο λόγος για σχολές που συγκαταλέγονται στη μεταδευτεροβάθμια ή ανώτερη εκπαίδευση, αν και εκεί η πρόσβαση γίνεται με μια συγκεκριμένη διαδικασία. «Μπορεί να πάει κάποιος σε ένα ΙΕΚ και βάσει του νομοσχεδίου που ψηφίστηκε πρόσφατα, να κάνει εισαγωγή σε μια ανώτερη σχολή τουριστικής εκπαίδευσης», καταλήγει.