Σ΄ ένα φανταστικό ταξίδι στο μέλλον μάς προσκαλεί το «Εργαστήριο Πολυτροπικών Δραστηριοτήτων “Deep Eyes”» του Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου με την παράσταση «Project Utopias | Ουτοπίες» τη Δευτέρα 1 και την Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2025 και ώρα 9 το βράδυ στο Κέντρο Ψηφιδωτών του Δίου. Το έργο προέκυψε μέσα από τη διερεύνηση της έννοιας της ουτοπίας στις τέχνες, στις επιστήμες, στη φιλοσοφία και στην ίδια τη ζωή κι έχει μεταδραματική μορφή, συνδυάζοντας θεατρικούς διαλόγους, ποιητικό λόγο, performances, πολυμεσικές παρουσιάσεις και εικαστικές installations.
Το κοινό, με την είσοδό του στον χώρο του Κέντρου Ψηφιδωτών –αρχικά στο αίθριο και στη συνέχεια στην αίθουσα «Κλειώ»— μεταφέρεται στη χώρα του μέλλοντος, στην Ουτοπία, και συγκριμένα στις «Φυλακές» της («Πανοπτικόν»), όπου βρίσκονται έγκλειστοι όσοι τόλμησαν να αμφισβητήσουν με τις πράξεις τους το πανίσχυρο σύστημα της «Μεγαμηχανής» που ελέγχει ανθρώπους και μηχανές. Στις «Φυλακές», το κοινό γνωρίζει τις κρατούμενες και παρακολουθεί τις αφηγήσεις τους όχι μόνο ως θεατής, αλλά και ως συμμέτοχος. Συγχρόνως μπορεί να περιηγηθεί ελεύθερα στον χώρο, ο οποίος έχει διαμορφωθεί ως σύνθετη πολυμεσική installation.
Τα ερωτήματα που θέτει η παράσταση δεν αφορούν μόνο το «ουτοπικό» μέλλον, αλλά και το παρόν, το οποίο προσλαμβάνει ολοένα και περισσότερο τα χαρακτηριστικά της ουτοπίας ή καλύτερα της δυστοπίας. Η σημερινή πραγματικότητα είναι αποκαλυπτική. Το «Τεχνικό Σύστημα» κυριαρχεί σταδιακά σ΄ όλους τους τομείς της ζωής ελέγχοντας την οικονομία, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και κυρίως τις έξεις και τις επιθυμίες καθιστώντας αδύνατη κάθε κριτική αντίθεση στο σύστημα. Κατά συνέπεια κάθε πρόβλεψη για τη μελλοντική «ουτοπία» προϋποθέτει αναστοχαστική ερμηνεία του δυστοπικού παρόντος: το μέλλον βρίσκεται ήδη στο παρόν.
Ποιον ρόλο μπορεί να παίξει η τέχνη στην κριτική, αυτού του πανίσχυρου τεχνικού συστήματος; Πώς μπορεί να αναπαρασταθεί αφυπνιστικά η δυστοπική αυτή πραγματικότητα;
Αντιμετωπίζοντας τα ερωτήματα αυτά η ομάδα «Deep Eyes» δεν προσπάθησε να δημιουργήσει ένα έργο «επιστημονικής φαντασίας» με διδακτικό περιεχόμενο, αλλά έθεσε μερικά βασικά ερωτήματα, που έχουν νόημα στη σημερινή δυστοπική ανθρωπολογική κατάσταση: «τι είναι ύλη, τι είναι μνήμη, τι είναι ταυτότητα, ποιο είναι το νόημα του ποιητικού εικονισμού της πραγματικότητας, τι συνιστά τον νοηματικό πυρήνα της ανθρώπινης ελευθερίας;».
Με αφετηρία αυτά τα ερωτήματα η καλλιτεχνική υλοποίηση βασίστηκε στη συνέργεια πολλών τρόπων έκφρασης (κίνηση, πολυμέσα, εικαστικές αναπαραστάσεις, δραματικό λόγο, μουσική κ.ά.), ενώ τα ειδοποιά χαρακτηριστικά της αναπαραστατικής ερμηνείας είναι ο υπαινιγμός, η ανοικείωση, η σωματικότητα, η ποιητικότητα, η μεταδραματική αμφισημία και η συμμετοχή του κοινού. Άλλωστε καθένα από αυτά αποτελούν αντικείμενο έρευνας για τις/τους νέες/ους του «Εργαστηρίου» εδώ και χρόνια και περιγράφονται και στο «μανιφέστο» της ομάδας, που παρουσίασε και πάλι διαδραστικά, στη διάρκεια της περσινής (2024) παράστασης της «Djenda».
Η παράσταση αφήνει, τελικά, ανοιχτή την απάντηση στο βασικό ερώτημα: «Ουτοπικό ή δυστοπικό θα είναι το μέλλον της ανθρωπινότητάς μας;» Άλλωστε το μεγαλύτερο μέρος της δραματουργικής πλοκής εξελίσσεται στη «Φυλακή» της «Ουτοπίας» στην οποία έχουν εγκλειστεί οι εναλλακτικές ετερότητες. Μήπως τελικά οι μόνες αντιστάσεις στο πανίσχυρο δυστοπικό παράδειγμα δεν θα είναι η κατά μέτωπο επίθεση, αλλά η στρατηγική των ποιητικών ετεροτοπιών, που θα κτίσουμε κάτω από το παχύ στρώμα επιρροής του τεχνικού συστήματος;
Στην παράσταση συμμετέχουν και εκπαιδευτικοί, μέλη του «Συνεργατικού Εργαστηρίου Τέχνης» του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Πιερίας.
Η παράσταση εντάσσεται στην ενότητα: «Λόγου και Τέχνης παίδευσις» του 54ου Φεστιβάλ Ολύμπου. Στην ίδια ενότητα περιλαμβάνεται και το βιωματικό εργαστήριο με τίτλο: «Τέχνη και βίωμα: Εναλλακτικοί τρόποι προσέγγισης αρχαιολογικών τόπων», το οποίο θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2025 (αλλαγή ημερομηνίας από Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2025) και ώρες 09.00-14.00 στο Βιωματικό Πάρκο Λειβήθρων σε συνεργασία με την «Εφορία Αρχαιοτήτων Πιερίας» και θεσμικούς εκπαιδευτικούς φορείς.
INFO
«Project Utopias | Ουτοπίες» | «Εργαστήριο Πολυτροπικών Δραστηριοτήτων “Deep Eyes”» Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου | Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών Δίου | Δευτέρα 1 και Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2025, ώρα 21.00 | Είσοδος ελεύθερη
ΔIANOMH | ΦΥΛΑΚΕΣ 1-3: Αναστασία Παπαναστασίου, Πασχαλίνα Γιαννάκη, Γιώργος Μυτελέτσης | ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΕΣ 1-6: Ελένη Τόκα, Σταυρίνα Βάια, Σωτηρία Παπαζήση, Διονυσία Φωτιάδου, Θεοδώρα Λαζάρου, Πάμελα Πετάλλι | ΜΕΛΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ: Δημήτρης Χαριτόπουλος, Φωτεινή Καρασερίδου, Βάσω Μπελέμη, Αθανασία Τσιβγινίδη, Ολυμπία Κουτσιμανή, Μίνα Τσακνάκη, Αθανασία Σινάνογλου. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: Λένα Αναστασιάδου | ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Νικόλαος Γραίκος | INSTALLATION: Πάμελα Πετάλλι, Αγλέντα Πετάλλι, Γιώργος Μυτελέτσης, Κατερίνα Παπαναστασίου, Αγγελική Καρατζόγλου | ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: Αγλέντα Πετάλλι | ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιώργος Μυτελέτσης, Πάμελλα Πετάλλι
