Οι αγροτικές κινητοποιήσεις άναψαν από τις πρώτες κιόλας ημέρες του χειμώνα, με τα τρακτέρ να κλείνουν τμήματα της ΠΑΘΕ και του Ε65 και τη χώρα να κόβεται στα δύο. Η ένταση κορυφώθηκε με τις συγκρούσεις ανάμεσα σε αγροτοσυνδικαλιστές και ΜΑΤ στη Θεσσαλία, δείχνοντας ότι η δυσφορία στον πρωτογενή τομέα δεν πρόκειται να καταλαγιάσει εύκολα. Η κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, προσπαθώντας να προλάβει τις εξελίξεις και να εξασφαλίσει πως οι πληρωμές των ενισχύσεων θα ολοκληρωθούν ομαλά μέχρι το τέλος του έτους.
Το νέο πλαίσιο πληρωμών και ο μετασχηματισμός του ΟΠΕΚΕΠΕ
Η χρονική συγκυρία των κινητοποιήσεων, σε συνδυασμό με τον μικρότερο αριθμό δικαιούχων στις προκαταβολές, δημιουργεί πρόσθετη πίεση. Η κυβέρνηση επιμένει ότι από το 2026 το τοπίο θα αλλάξει ριζικά, με την ένταξη του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και έναν πιο αυστηρό μηχανισμό ελέγχων και πληρωμών. Μέχρι τότε, ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και να πληρωθούν όλοι όσοι δικαιούνται ενισχύσεις.
Τι δείχνουν οι αριθμοί – και γιατί δημιουργήθηκαν δυσαρέσκειες
Η προκαταβολή της ενιαίας ενίσχυσης φέτος ανέρχεται στα 363 εκατ. ευρώ, έναντι 476 εκατ. πέρυσι. Η διαφορά των 113 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, θα ανακατανεμηθεί στους αγρότες με ειλικρινείς δηλώσεις, οπότε το συνολικό ποσό θα φτάσει στα περσινά επίπεδα.
Ο μικρότερος αριθμός δικαιούχων οφείλεται:
- σε μειωμένο αριθμό αιτήσεων,
- σε λιγότερες καλλιέργειες,
- σε 44.000 παραγωγούς υπό επανέλεγχο,
- σε αυστηρότερους διασταυρωτικούς ελέγχους που έχει συμφωνήσει η χώρα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ενδεικτικά, εφαρμόζονται τεκμήρια όπως ΑΤΑΚ, ΚΑΕΚ, καθώς και τεκμήρια για την κτηνοτροφία (τιμολόγια ζωοτροφών, πώλησης γάλακτος και κρέατος). Οι 44.000 βρίσκονται σε διαδικασία ελέγχου και θα πληρωθούν εφόσον δεν υπάρξουν ευρήματα. Ήδη 2.000 παραγωγοί εξαιρούνται από πληρωμές είτε λόγω ανακριβών δηλώσεων είτε λόγω δικαστικών ελέγχων.
Ο στόχος των 1,2 δισ. μέχρι τις γιορτές
Με φόντο τις αντιδράσεις και τη δύσκολη σχέση εμπιστοσύνης που διαμορφώνεται, η κυβέρνηση επιδιώκει να καταβάλει εντός Δεκεμβρίου περίπου 1,2 δισ. ευρώ, από το συνολικό ποσό των 3,7 δισ. που θα διανεμηθούν φέτος. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης εμφανίζεται ανήσυχος και πιέζει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ώστε οι καταβολές να γίνουν πριν τις γιορτές.
Η μάχη των εντυπώσεων
Στο πολιτικό πεδίο, η κυβέρνηση γνωρίζει ότι δεν έχει απέναντί της μόνο την αντιπολίτευση αλλά και μέρος του αγροτικού κινήματος, όπου αρκετοί αγροτοσυνδικαλιστές επιλέγουν πιο δυναμική στρατηγική. Το ζητούμενο πλέον είναι η αποκλιμάκωση της έντασης και η στήριξη των παραγωγών που δηλώνουν πως φέτος έμειναν «παραπονεμένοι».
