Φτιάχνεται από κομμάτι ζύμης (μήκους περίπου 3 εκ.) με μικρό ωοειδές σχήμα με ραβδώσεις με τη χρήση μιας σακούλας ζαχαροπλαστικής ή πρέσας μπισκότων με κατάλληλο άκρο. Πρώτα τηγανίζεται σε χρυσαφί χρώμα και στη συνέχεια περιχύνεται με γλυκό σιρόπι όταν είναι ακόμα ζεστό. Τρώγεται κρύo.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Η τουλούμπα κυριολεκτικά σημαίνει «αντλία» στα τουρκικά και από τα ιταλικά tromba, η οποία με τη σειρά της προήλθε από την περσική λέξη που υπάρχει για την αντλία: tolombe. Το γλυκό αυτό υπάρχει στην αλβανική, σερβική, βοσνιακή, βουλγαρική, ελληνική, αζερική και τουρκική κουζίνα. Συναντάται και στην περσική κουζίνα ως bamiye, που πήρε τ’ όνομά του από το ομώνυμο περσικό λαχανικό (μπάμια), λόγω του σχήματός του. Στην αιγυπτιακή και σε ορισμένες αραβικές κουζίνες ονομάζεται balaḥ ash-Shām, που σημαίνει “συριακός χουρμάς” ή “χουρμάς της Δαμασκού”, αν και το όνομα μπορεί να προήλθε από το “şambali”, ένα άλλο τουρκικό επιδόρπιο. Στην ιρανική κουζίνα είναι γνωστό ως datli, που προέρχεται απευθείας από την τουρκική λέξη tatlı.
Οι τουλούμπες λοιπόν είναι ένα από τα πιο αγαπημένα γλυκά σιροπιαστά στην Ελλάδα και τις γύρω χώρες. Η τραγανή τους υφή, η χρυσαφένια όψη και το πλούσιο σιρόπι τα κάνουν ακαταμάχητα. Πιο συνηθισμένα σε σχήμα είναι τα μικρά τουλουμπάκια. Αποτελούν μέρος μιας μακράς παράδοσης γλυκών με σιρόπι, που ξεκινούν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και φτάνουν μέχρι τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια. Παρόμοια γλυκά συναντάμε σε πολλές κουζίνες, με ελαφριές παραλλαγές στις συνταγές και τα ονόματα. Σ΄αυτήν την οικογένεια γλυκών ανήκουν και οι λουκουμάδες.
Αυτό που κάνει τα τουλουμπάκια ξεχωριστά είναι η διπλή διαδικασία παρασκευής τους: πρώτα το ζύμωμα της ζύμης και στη συνέχεια το τηγάνισμα σε καυτό λάδι, που δημιουργεί μια τραγανή εξωτερική κρούστα. Μόλις βγουν από το τηγάνι, βουτιούνται κατευθείαν σε παχύρευστο σιρόπι, κάτι που τους δίνει την εθιστική γλυκύτητα που όλοι αγαπούν.
Παρά το τουρκικό όνομα, τα τουλουμπάκια έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής ζαχαροπλαστικής. Σε γιορτές, πανηγύρια και ως επιδόρπιο, αυτά τα μικρά τραγανά γλυκά, με το σιρόπι να λιώνει στο στόμα σαν μέλι, έχουν μια θέση που δύσκολα θα χάσουν.