Του Γιάννη Κορομήλη
Η Δημοκρατία είναι αδιαμφισβήτητα μακράν το καλύτερο πολίτευμα απ΄όλα όσα ο άνθρωπος επινόησε, μέχρι σήμερα τουλάχιστον. Αλλά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο και απαιτητικό. Θα μπορούσαμε να τη παρομοιάσουμε με ένα πανέμορφο πλην λεπτοφυές λουλούδι. Χάρμα οφθαλμών, εξαίσιας ομορφιάς, αλλά όμως πολύ ντελικάτο. Μια μικρή απροσεξία, ελάχιστη βία ή αδιαφορία μπορεί να το μαραζώσει.
Όντας πλήρως ελεύθερο δίνει την ευκαιρία στους κάθε είδους εχθρούς του, αλλά και στους αμελείς κι αδιάφορους πολιτικούς να του προξενήσουν σοβαρή ζημιά. Με αποτέλεσμα να χάσει την μορφιά του και την ευωδία του. Μ΄ άλλα λόγια να πάψει πια να είναι Δημοκρατία. Να λέγεται μεν, «κατ΄ευφημισμόν» έτσι, όμως να είναι κάτι άλλο. Όπως απολυταρχία, κάθε είδους. Σε ακραίες περιπτώσεις και τυραννία.
Αυτές τις «αδυναμίες» της Δημοκρατίας τις γνώριζαν και οι γεννήτορες της, οι αρχαίοι Έλληνες. Γι΄αυτό κι από την αρχή της ζωής της ανέλαβαν κάποια μέτρα προστασίας της. Το κυριότερο απ΄αυτά ήταν ο εξοστρακισμός δηλ. η εξορία εκείνων που θεωρούνταν για διάφορους λόγους, επικίνδυνοι. Που θα μπορούσαν δηλαδή να καταργήσουν την δημοκρατία και να γίνουν τύραννοι. Ό,τι χειρότερο για το πολίτευμα και τους πολίτες.
Είναι ευρύτερα γνωστή η περίπτωση του Αριστείδη του δίκαιου (όπως τον ονόμαζαν, λόγω του ενάρετου χαρακτήρα του). Εκτός από την μεγάλη σωφροσύνη και την αγάπη για την πατρίδα του, την Αθήνα , ήταν αυστηρά προσηλωμένος στο πνεύμα της Δικαιοσύνης. Γι αυτό και η ιστορία δίπλα στο όνομά του κόλλησε τον χαρακτηρισμό «ο δίκαιος». Πολέμησε, ως στρατηγός της φυλής του στη Μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ). Και το επόμενο χρόνο εκλέχτηκε «άρχων» της Αθήνας.
Λέγεται ότι κάποια μέρα οι άρχοντες της Αθήνας φοβούμενοι, λόγω της μεγάλης φήμης του, μήπως γίνει τύραννος, έθεσαν σε ψηφοφορία την πρόταση να εξορισθεί ο Αριστείδης ο δίκαιος. Ένας αγράμματος πολίτης, που δεν τον γνώριζε «κατ΄όψιν» συναντώντας τον Αριστείδη στο δρόμο του ζήτησε να γράψει πάνω στο όστρακο (προκειμένου να εξορισθεί) το όνομα Αριστείδη. Ο ανώτερος εκείνος άνθρωπος ρώτησε τον πολίτη: «Τι κακό έχει κάνει ο Αριστείδης και ζητάς να τον εξορίσουν;» Κι ο πολίτης απάντησε: «Δεν έκανε τίποτα το κακό αλλά κουράστηκα ν΄ακούω συνέχεια δίκαιος, δίκαιος». Κι ο Αριστείδης χωρίς κανένα δισταγμό έγραψε πανω στο όστρακο το όνομα του! Στη θέση του θα το έκανε άραγε κανένας από τους σημερινούς πολιτικούς μας; Όχι βέβαια. «Κορόιδο είμαι;», θα μας απαντούσε, ρωτώντας…
Εκείνη η πρώτη Δημοκρατία – που ήταν άμεση και χωρίς κόμματα, οι φυλές έπαιζαν κάποιο ρόλο- δεν άντεξε ούτε καν δυο αιώνες. Κατελύθη. Επανήλθε πολύ αργότερα με το ίδιο όνομα, αλλά με ουσιαστικές αλλαγές. Πρώτα πρώτα προστέθηκε κάποιος επιθετικός προσδιορισμός (ένα επίθετο δηλ. που προσδίδει στο ουσιαστικό Δημοκρατία μια μόνιμη ιδιότητα). Έτσι μιλούμε σήμερα για κοινοβουλευτική Δημοκρατία, φιλελεύθερη Δ., Προεδρική Δ., Προεδρευόμενη Δ., Λαϊκή Δ., Λαϊκίστικη Δ., κ.α
Ύστερα – παρά το γεγονός ότι εξ ορισμού Δημοκρατία σημαίνει ότι κρατεί ο δήμος, δηλ. την εξουσία την ασκεί ο λαός- τώρα, και σ΄ όλο τον κόσμο, την ασκούν οι αντιπρόσωποι ή εκπρόσωποι του λαού (κατ΄ευφημισμόν ως επί το πλείστον) ή γενικότερα τα κόμματα, μετά από καθολική ψηφοφορία του λαού.
Στην καλύτερη περίπτωση (που όμως σπανίζει) οι αντιπρόσωποι του λαού (βουλευτές) παίρνουν εντολή από το λαό δηλ. είναι εντολοδόχοι με εντολέα τους το λαό. Στην πραγματικότητα όμως (πλην, ελαχίστων περιπτώσεων) οι όροι αντιστρέφονται. Οι βουλευτές, κατά πλειοψηφία (απόλυτη ή σχετική σε πολλές περιπτώσεις)κι ο λαός – στο όνομα του οποίου αποφασίζουν!! – είναι υποχρεωμένος να εφαρμόζει τις αποφάσεις τους, όσο άδικες, όσο αντιλαϊκές είναι αυτές!
Αντιστροφή όρων καταφανώς. Ιδιαίτερα εμφανής τα τελευταία χρόνια όπου στο όνομα της κρίσης και για πληρώνονται τα χρέη- που δεν συνήψε ο λαός αλλά οι εκάστοτε κυβερνήσεις – μας έχουν ξεζουμίσει κυριολεκτικά.
Δηλ. ενώ έχουμε, έτσι λέμε, Δημοκρατία ο λαός δεν ασκεί καμία εξουσία ούτε και τον ρωτάει κανείς. Ακόμα και σε σοβαρότατα εθνικά θέματα, όπως αυτό π.χ. των Σκοπίων ή των 24 (!!) περικοπών των συντάξεων. Και από πάνω οι κυβερνώντες τα τελευταία 4 χρόνια ισχυρίζονται πως είναι αριστεροί δημοκράτες!
Κι όμως το πολίτευμα μας είναι – λέγεται πως είναι – Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Άσχετα αν ποτέ δεν ρωτήθηκε (εκτός από τις εκλογές του 2015, που για άλλα ψήφισε και είχε αλλά, τα αντίθετα ακριβώς, έκαναν οι κυβερνώντες. Για άλλα δεν ψήφισαν καν (Μακεδονικό, εκποιήσεις αεροδρομίων τρένων κ.λ.π.) ούτε καν ενημερώθηκε προεκλογικά.
Α, μια φορά ρωτήθηκε (με δημοψήφισμα) για κάτι αόριστο και απροσδιόριστο (αντίθετα με τις προβλέψεις του Συντάγματος), απάντησε «ΟΧΙ»…κι ο πρωθυπουργός , με το «έτσι θέλω» ερμήνευσε το «όχι», ως … «Ναι».
Μα δεν είναι δημοκρατικό ούτε έντιμο; Ας μην είναι…
Συνεχίζεται…