Του Κώστα Δαλακιουρίδη
Είναι μια έκφραση που χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε ότι κάτι γίνεται από την βρεφική ηλικία. Κι αυτό είναι το χτίσιμο ενός καρυδότσουφλου με το οποίο θα περάσουμε όλες τις φουρτούνες της ζωής. Όποια μέθοδο βρήκαμε να ξεπεράσουμε κάποιο πρόβλημα στην αρχή της ζωής μας το βάζουμε στο σκαρί της βαρκούλας να δεθεί. Ότι μας λένε οι γονείς μας και το περιβάλλον, το βάζουμε σαν έρμα για να έχουμε ευστάθεια.
Βέβαια το ίδιο κάνει κάθε ζωντανός οργανισμός. Μαθαίνει με το πέρασμα του χρόνου αλλά εκεί που ανατρέχουμε σε κάθε δύσκολη στιγμή είναι τα παιδικά βιώματα και μετά η μνήμη ψάχνει στην υπόλοιπη ζωή. Έτσι σιγά- σιγά αυτά γίνονται σαν από ένστικτο και συνεπώς οι αρχικές παρορμήσεις μας είναι ενός παιδιού 5 χρονών!
Αυτό πρέπει να έχουμε υπόψη μας όταν συζητούμε με κάποιον όσο σοφός και να είναι. Τα πρώτα μαθήματα και οι πρώτες παραστάσεις είναι η μαγιά για την προσωπικότητά μας. Δεν ξεχνιούνται και δεν είναι στην RAM αλλά στην ROM του υπολογιστή μας. Δηλαδή διαβάζονται αλλά δεν αλλάζουν. Αν έγινες Παοκτσής σε εκείνη την ηλικία δεν αλλάζει δεν πάει να σε κρεμάσουν ανάποδα.
Το πρόβλημα λοιπόν είναι το περιβάλλον που μεγαλώνει κανείς και το ποιόν των γονέων. Η παροιμία «αμαρτίες γονέων…» και «φύσιν πονηρά μεταβαλείν ου ράδιον» που έλεγαν οι αρχαίοι αναφέρονται στη φύση που αποκτάς σε εκείνη την ηλικία.
Αλλάζει ο άνθρωπος; Πολύ δύσκολα. «Το χούι ξεχούι δεν γίνεται». Κάθε προσπάθεια αλλαγής σκοντάφτει σε συναισθήματα και ακυρώνεται. Μαζί με την ιδεολογία ξεριζώνονται και τα σπλάχνα!
Κι όμως υπάρχει μια μέθοδος αλάνθαστη. Υπάρχει κάτι που λέγεται γνωστική προκατάληψη. Όταν έχουμε μια ιδέα για τον εαυτό μας προσπαθούμε να την κρατήσουμε αν μας συμφέρει, αγνοώντας όλα τα ενάντια σημάδια. Είναι η άμυνά μας, η ασπίδα μας , η αυταπάτη αν θέλετε.
Το μόνο πράγμα που τη διαπερνά είναι η περιέργεια που δημιουργεί την αμφιβολία. Αν το άτιμο το «γιατί» μπει στην κατάλληλη στιγμή μέσα μας δουλεύει στο υποσυνείδητο και τρώει τις ρίζες της όποια πεποίθησης. Αυτό δεν γίνεται βέβαια χωρίς αντίσταση αλλά η επίθεση γίνεται από μέσα όταν η ασπίδα και τα όπλα είναι προς τα έξω.
Όμως «μηδέν άγαν». Αυτό γίνεται με περίσκεψη και φειδώ αλλιώς καταλήγουμε να απορρίψουμε τα πάντα και να καταλήξουμε φτερό στον άνεμο.
Κώστας Δαλακιουρίδης