Είναι τελετουργία, είναι καλωσόρισμα στον μουσαφίρη, είναι συντροφιά στη μοναξιά, αφορμή για να μαζευτεί η παρέα, είναι παρηγοριά – είναι και ο μόνος καφές που σερβίρεται σε κηδείες και μνημόσυνα.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Η συγκέντρωση στα σπίτια για καφέ και κουτσομπολιό ήταν πάντοτε μια γυναικεία συνήθεια που συνεχίζεται απαράλλαχτη μέχρι σήμερα, ιδίως στα χωριά, συνήθως εναλλάξ σε σπίτια της γειτονιάς. Παλιότερα οι γυναίκες έπιναν καφέ στο σπίτι και οι άντρες στα καφενεία, χώρο κοινωνικής ζωής και πολιτικών και αθλητικών συζητήσεων, κάτι ανάλογο με την αρχαία εκκλησία του δήμου. Στη σημερινή εποχή που τα παραδοσιακά καφενεία της γειτονιάς έχουν αρχίσει να εξαφανίζονται και ο καφές έχει γίνει υπόθεση γκουρμέ, με πολύ εξειδικευμένα cafés και πελάτες με υψηλές γευστικές απαιτήσεις, ο καφές είναι μια συνήθεια για όλα τα φύλα και όλες τις ηλικίες. Αυτό που δεν άλλαξε ποτέ είναι ο τρόπος που πίνεται: ο ελληνικός καφές θέλει χρόνο και χαλαρότητα, πίνεται αργά, θέλει κουβέντα και παρέα.
Στην πραγματικότητα, ο ελληνικός καφές δεν είναι και τόσο ελληνικός, είναι τούρκικος, και έτσι ήταν γνωστός μέχρι τη δίωξη των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Τότε ο κόσμος, από αντίδραση, άρχισε να τον αποκαλεί «ελληνικό» και η ιστορία του στην Ελλάδα ξεκίνησε τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι πρώτοι που έφεραν στην Ελλάδα τον καφέ ήταν οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Θεσσαλονίκης και γενικότερα της Βόρειας Ελλάδας. Μάλιστα, στη Θεσσαλονίκη του 17ου αιώνα υπήρχαν παραπάνω από τριακόσια καφενεία, όπου σύχναζαν και οι δύο εθνικότητες. Στην Αθήνα τα πρώτα καφενεία εμφανίστηκαν αργότερα, στην αρχή κυρίως με θαμώνες Τούρκους. Με τον καιρό, όμως, η πελατεία τους εμπλουτίστηκε με Έλληνες και, σύμφωνα με τον Παπαδιαμάντη, τον σπουδαίο Έλληνα συγγραφέα, από το 1760 η συνήθεια του καφέ μεταδόθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Τότε, μάλιστα, σερβιριζόταν με λουκούμι ή γλυκό του κουταλιού, κουλουράκι ή μπισκότο.
Ο καφές, έτσι όπως τον φτιάχνουμε στο μπρίκι, χωρίς να φιλτράρεται, είναι μια συνήθεια που ξεκίνησε από τους Άραβες. Οι πρώτοι που παρασκεύασαν τέτοιου είδους καφέ ήταν οι βεδουίνοι της Μέσης Ανατολής, οι οποίοι έβαζαν τη χύτρα του καφέ πάνω στην άμμο που κάλυπτε τα κάρβουνα για να τα κρατήσει αναμμένα.
Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, τα καφενεία έκαναν και τη δουλειά του καφεκόπτη, δηλαδή προμηθεύονταν ακατέργαστο καφέ και, αφού τον καβούρδιζαν, τον άλεθαν σε μικρούς χειροκίνητους μύλους. Τα πρώτα ειδικά καταστήματα για τον καφέ, τα καφεποιεία, που γρήγορα μετονομάστηκαν σε καφεκοπτεία, ασχολούνται αποκλειστικά με την εισαγωγή, επεξεργασία και πώληση καφέ. Από τα πρώτα καφεκοπτεία της Αθήνας ήταν ο Οίκος Μπέλκα στην πλατεία Δημοτικού Θεάτρου (σημερινή πλατεία Κοτζιά) και το καφεκοπτείο των αδελφών Ριζόπουλου στην ίδια περιοχή. Το 1914 ανοίγει το καφεκοπτείο Μισεγιάννη-Μάστορη στην οδό Σκουφά στο Κολωνάκι, ενώ το 1920 ανοίγει το πρώτο καφεκοπτείο Λουμίδη στον Πειραιά. Τα μαγαζιά του Λουμίδη υπάρχουν μέχρι και σήμερα.
Στον ελληνικό καφέ υπερισχύει, τότε, ο καφές Βραζιλίας, δύο ποικιλίες από το Ρίο και από το Σάντος, οι οποίες αναμειγνύονται. Σε αυτό το μείγμα προστίθεται και αιθιοπικός καφές κι έτσι έχουμε το τελικό χαρμάνι.
Τα χαρακτηριστικά του ελληνικού καφέ προκύπτουν από την ποικιλία των κόκκων και τον τρόπο που καβουρδίζονται, αυτό κάνει τη διαφορά στη γεύση. Ο ελληνικός καφές έχει συγκεκριμένο χαρμάνι και συγκεκριμένο ψήσιμο, που τον κάνει ξανθό. Επίσης, είναι ψιλοαλεσμένος. Αυτά είναι τα τρία βασικά στοιχεία της ταυτότητάς του. Οι Έλληνες κάνουν τον καφέ πιο ξανθό σε σχέση με τους Τούρκους ή τους Άραβες, χωρίς αρώματα (οι Άραβες χρησιμοποιούν κυρίως κάρδαμο), πιο συμπυκνωμένο και τον πίνουν σε μεγαλύτερη ποσότητα ανά φλιτζάνι.
Ο «σωστός» ελληνικός καφές σιγοψήνεται στη χόβολη με χάλκινο μπρίκι, έτσι ώστε να βράσει καλά και να κάνει το βελούδινο καϊμάκι που τον χαρακτηρίζει. Τα νεότερα χρόνια καθιερώθηκε να ψήνεται στη φλόγα από τα γκαζάκια υγραερίου.
Η διαδικασία για έναν «ιδανικό παραδοσιακό» καφέ είναι η εξής: σε μικρό μπρίκι (που να χωράει μέχρι δύο καφέδες, για να γίνει καλό το καϊμάκι) ρίχνουμε νερό, μετρώντας με το φλιτζάνι (πρέπει να είναι γεμάτο μέχρι τα 2/3 για κάθε δόση). Προσθέτουμε μία γεμάτη κουταλιά καφέ για κάθε φλιτζανάκι και ζάχαρη ανάλογα με τις προτιμήσεις μας, ανακατεύουμε καλά και βράζουμε σε μέτρια φωτιά, μέχρι να φουσκώσει. Σερβίρουμε από μικρή ποσότητα σε κάθε φλιτζανάκι, μοιράζοντας το καϊμάκι.
Παρά την πτωτική πορεία του, ο ελληνικός καφές εξακολουθεί να καλύπτει περίπου το 50% της συνολικής κατανάλωσης καφέ στην Ελλάδα.
(πηγή: M.Hulot LIFO 3-1-23)
Ο Ελληνικός καφές είναι συνήθως ανοιχτόχρωμος και από χαρμάνι του βραζιλιάνικου Rio, Santos και Robusta. Κυκλοφορεί και πιο καβουρντισμένος, «σκούρος» ελληνικός, χαρμάνι από καφέδες της Κεντρικής Αμερικής, για όσους προτιμούν τον καφέ πιο πικρό και δυνατό. Στα καφεκοπτεία βρίσκει κανείς χύμα και μεσαίου καβουρντίσματος, που είναι ελάχιστα πιο πικρός και πικάντικος, και δεν υστερεί σε καϊμάκι
Το μπρίκι καλό είναι να έχει στενό το πάνω μέρος για να ανακυκλώνεται η θερμοκρασία κατά την διάρκεια του ψησίματος και στην σωστή διάσταση για την συγκεκριμένη ποσότητα καφέ που θα φτιάξουμε.
Η εστία ψησίματος καλό είναι κατά προτίμηση χόβολη ή έστω γκαζάκι με χαμηλή φλόγα. Το ηλεκτρικό μάτι δεν προτείνεται γιατί παρέχει ζέστη μόνο από κάτω από το μπρίκι και καθόλου από το πλάι. Επίσης αργεί να ζεσταθεί αλλά από την στιγμή που θα ζεσταθεί και μετά έχει μεγάλη ένταση η θερμοκρασία που αναπτύσσει.
Το φλιτζάνι καλό είναι να το προτιμούμε χοντρό πορσελάνινο για να διατηρεί ζεστό τον καφέ περισσότερη ώρα.
Οι περισσότεροι νέοι στην Ελλάδα σήμερα πίνουν «μοντέρνο» καφέ: εσπρέσο, καπουτσίνο, στιγμιαίο με διάφορες πρόσθετες γεύσεις κ.ά. Εάν, πάντως, εσένα σού αρέσει ο ελληνικός καφές και θέλεις να μάθεις μερικά μυστικά του από έναν ειδικό, από έναν coffee expert, να μερικές απαντήσεις από τον Σταύρο Λαμπρινίδη, καταξιωμένο και βραβευμένο barista με μεγάλη γνώση για τον καφέ και επιτυχίες σε εγχώριους αλλά και διεθνείς διαγωνισμούς:
Τι είναι αυτό που κάνει τον ελληνικό καφέ να ξεχωρίζει;
Ο ελληνικός είναι ξεχωριστός χάρη στις ποικιλίες που διαλέγονται για αυτόν ως πρώτη ύλη και χάρη στον τρόπο καβουρδίσματος, άλεσης και παρασκευής του. Όσον αφορά το γευστικό του κομμάτι, είναι ένας γλυκόπιοτος καφές που αφήνει ωραία πικράδα με γλυκά αρώματα και νότες καβουρδισμένων ξηρών καρπών. Φυσικά, παίζει ρόλο και το προσωπικό μεράκι που θα βάλει ο καθένας όταν θα τον φτιάξει στο σπίτι του.
Υπάρχουν άλλοι τύποι ελληνικού καφέ εκτός από τον παλιό που ξέραμε;
Ναι. Για παράδειγμα ο καφές Ελ Γκρέκο Χωρίς Καφεΐνη και ο Ελ Γκρέκο Σκούρο. Διατηρούν την ποιότητα του Κλασικού, αλλά ταυτόχρονα διαθέτουν τα δικά τους ξεχωριστά πλεονεκτήματα. Ο Ελ Γκρέκο Χωρίς Καφεΐνη έχει μέτριο και απαλό σώμα και είναι ιδανικός για όποιον αποζητά γευστική απόλαυση κάθε στιγμή της μέρας. Χάρη στη φυσική του επεξεργασία και τη διαδικασία αποκαφεϊνοποίησης με νερό, διατηρεί αναλλοίωτα τα μοναδικά του χαρακτηριστικά. Τέλος, παράγεται αποκλειστικά από τις γνωστές κορυφαίες ποικιλίες Arabica. Ο Ελ Γκρέκο Σκούρος προσφέρει μια δυνατή εμπειρία από την πρώτη κιόλας γουλιά. Διαθέτει το ίδιο χαρμάνι με τον Κλασικό, αλλά έχει καβουρδιστεί περισσότερο με αποτέλεσμα να αναδεικνύει πιο έντονα χαρακτηριστικά. Έτσι, είναι ιδανική επιλογή για όποιον επιθυμεί περισσότερη ένταση στη γεύση και το άρωμα του καφέ.
Πόσο σημαντικό είναι το φλιτζάνι που θα σερβιριστεί;
Εντάξει, όλα τα φλιτζάνια κάνουν, όμως καλό θα ήταν να δοκιμάσετε ένα πορσελάνινο φλιτζάνι Ελ Γκρέκο. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε, όταν τελειώνει ο καφές και το υψώνουμε για να πιούμε τις τελευταίες γουλιές, να μην γευόμαστε το κατακάθι. Είναι φαρδύ στο κάτω μέρος του και αυτή η φόρμουλά του λειτουργεί ως ένα εσωτερικό «αυλάκι», που συγκρατεί το κατακάθι.
Πόσες φορές πρέπει να ανακατεύουμε τον ελληνικό καφέ; Τον βάζουμε ταυτόχρονα με το νερό ή κάνουμε κάποια άλλη διαδικασία;
Αν ανακατεύουμε συνέχεια τον ελληνικό καφέ, θα πάρουμε πιο πολλά αρωματικά και γευστικά χαρακτηριστικά και σίγουρα θα μας δώσει ένα έντονο καϊμάκι. Η σωστή διαδικασία είναι να βάζουμε πρώτα το νερό σε θερμοκρασία δωματίου στο μπρίκι και μετά να βάζουμε την ανάλογη ποσότητα καφέ.
Οι περισσότεροι ανακατεύουμε με ένα μεταλλικό κουταλάκι της κουζίνας. Όμως, ακόμα πιο σωστό είναι να έχουμε ένα ειδικό απλό αναδευτήρι-δοσομετρητή. Έτσι θα πετύχουμε την τέλεια αναλογία και επεξεργασία. Με το αναδευτήρι-δοσομετρητή Ελ Γκρέκο, ή κάποιο άλλο ανάλογο, τρεις κοφτές κουταλιές είναι ιδανικές για μονό ελληνικό και πέντε κοφτές κουταλιές για διπλό.
Και το μπρίκι που θα κάνουμε τον καφέ έχει σημασία. Γι΄αυτό εάν δεν έχετε, δοκιμάστε το μπρίκι Ελ Γκρέκο. Βάζουμε 60ml νερό για μονό ελληνικό (δηλαδή, στην πρώτη ένδειξη του μπρικιού) και 120 ml νερό για διπλό (δηλαδή, στη δεύτερη ένδειξη του ίδιου μπρικιού). Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε το σωστό μπρίκι. Το μπρίκι Ελ Γκρέκο έχει κατασκευαστεί έτσι ώστε να κρατάει το καϊμάκι ενωμένο, δηλαδή να μην σπάει, και να επιτρέπει στον καφέ να φουσκώσει ομοιόμορφα.
Ποια είναι η καλύτερη ώρα για να πιούμε ελληνικό καφέ;
Ο ελληνικός καφές δεν έχει ώρα, είναι κατάλληλος για κάθε στιγμή της μέρας. Σίγουρα το πρωινό ξύπνημα γίνεται πιο ωραίο παρέα με έναν ζεστό ελληνικό και μας βοηθά να ξεκινήσουμε όμορφα τις δουλειές και τη μέρα μας.
Ποιο είναι το μυστικό για ένα τέλειο καϊμάκι;
Χρειάζεται να ανακατεύουμε συνεχόμενα και όταν δούμε τον καφέ να ξεκινήσει να φουσκώνει, θα πρέπει να σταματήσουμε το ανακάτεμα.
Πώς ρίχνουμε τον καφέ από το μπρίκι στο φλιτζάνι;
Στο τέλος, επιλέγουμε να ρίξουμε τον καφέ στο φλιτζάνι από κοντινή απόσταση.
Ο ελληνικός καφές έχει ημερομηνία λήξης;
Όπως όλα τα προϊόντα που καταναλώνουμε, έτσι και ο ελληνικός έχει ημερομηνία λήξης. Καλό είναι όταν τον αγοράζουμε, να τον τοποθετούμε στο αεροστεγές δοχείο για να κρατάει άριστα τα αρώματά του. Να μην τον βάζουμε στο ψυγείο, αλλά σε σκιερό και δροσερό μέρος και φυσικά να αποφεύγουμε την υγρασία και το φως.
Έχει βιταμίνες ο ελληνικός καφές;
Είναι ένας καφές πλούσιος σε αντιοξειδωτικά, όπως οι πολυφαινόλες, το χλωρογενικό και το καφεϊνικό οξύ. Περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που βοηθούν στην καλή λειτουργία του οργανισμού.
Πόση καφεΐνη έχει ο ελληνικός καφές; Και σε σχέση με άλλους καφέδες πόσο βαρύς είναι;
Ο καφές φίλτρου είναι αυτός που έχει την περισσότερη καφεΐνη. Στον αντίποδα, ο ελληνικός καφές, αμέσως μετά τον espresso, είναι ο δεύτερος στη λίστα με τη λιγότερη καφεΐνη. Το πόσο βαρύς θα γίνει ο καφές που πίνουμε εξαρτάται από την ποσότητα καφέ και νερού που θα βάλουμε. Συστήνεται πάντα με τον καφέ να πίνουμε μαζί και νερό
Πώς κάνουμε τον ελληνικό καφέ;
(πηγή: Ελ Γκρέκο 10-12-21)
Ας δούμε και μια άλλη άποψη, από την Λένα Καλαϊτζή – Οφλίδη (πηγή: Parallaxi 8-6-25):
Είμαστε τελικά η χώρα του καφέ; Όχι της παραγωγής του βεβαίως , της κατανάλωσής του οπωσδήποτε. Οι καφετέριες ευδοκιμούν ενώ άλλες εμπορικές επιχειρήσεις αργοπεθαίνουν, δρόμοι και γειτονιές ξεχασμένες ανθίζουν πάλι χάρη στον καφέ, οι άνθρωποι τρέχουν κρατώντας στο ένα χέρι το κινητό και στο άλλο το χάρτινο ποτηράκι με τον καφέ της προτίμησής τους να τους συνοδεύει παντού. Στη δουλειά, στο διάλειμμα, στο ραντεβού, στα ψώνια, στη γιορτή και στη σχόλη.
Το παγκοσμιοποιημένο τσουνάμι της γαστρονομικής κουλτούρας έφερε γευστικές ανατροπές και απολαύσεις ακόμα και στον καφέ μας, ο οποίος άλλωστε είναι και αυτός προϊόν γαστρονομικής μετανάστευσης. Καπουτσίνο, εσπρέσσο, λάτε, φρέντο, μακιάτο, αμερικάνο, λούγκο, ριστρέτο, φραπέ. Μέσα στην τόση ποικιλία επιλογών αναρωτιόμαστε τι έγινε με το καφεδάκι μας το ελληνικό, το αγαπημένο, που όλο και λιγότερο εμφανίζεται στα τραπεζάκια των καφενείων (συγνώμη, των «καφέ»), όλο και σπανιότερα στις παραγγελίες των πελατών, πάντα τελευταίο και ντροπαλό στους καταλόγους των μενού.
Είναι αλήθεια πως ο νέος τρόπος ζωής, διαρκής κίνηση, πολλές επαφές, λίγος χρόνος δεν ευνοούν το καφεδάκι μας. Ο ελληνικός καφές δεν μεταφέρεται εύκολα με πλαστικό κύπελο στον δρόμο, στο ασανσέρ, στο αυτοκίνητο, άσε που θα ‘ναι ιεροσυλία να τον πιείς με καλαμάκι.
Μοναδική εξαίρεση οι κηδείες και τα μνημόσυνα όπου με τις τρεις βασικές εκδοχές του, σκέτος, μέτριος, γλυκύς, διατηρεί αλώβητα τα κυριαρχικά του δικαιώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις κανείς δεν διανοείται να προσφέρει ως καφέ παρηγοριάς και εις ανάμνησιν του προσφιλούς νεκρού φρέντο καπουτσίνο.
Ο ελληνικός καφές απαραιτήτως είναι καθιστός. θέλει τον χρόνο του, το τραπεζάκι του, το τσιγαράκι, την παρέα των θεριακλήδων για πολιτική κουβέντα ή απογευματινό κους κους. Θέλει αυλή, θέλει γειτονιά, μπαλκόνι σπιτικό, θέλει το λουκουμάκι του ή το γλυκό του κουταλιού στο πλάι. Θέλει το μπρίκι και το γκαζάκι του ή, ακόμα καλύτερα, την χόβολή του. Θέλει το ανακάτωμά του με τη ζάχαρη και το νερό δώδεκα φορές, θέλει την έγνοια σου μέχρι να φουσκώσει, θέλει την προσοχή σου στο σερβίρισμα μην κόψει το καϊμάκι του και σπάσουν οι φουσκάλες. Θέλει προπάντων το φλιτζανάκι του το μικρό, το χοντρόφλουδο άσπρο πορσελάνινο, που παρά το τοσοδούλι μέγεθός του παίρνει χρόνο να το αδειάσεις πίνοντας με μικρές ηχηρές ρουφηξιές, όσο χρειάζεται για να τελειώσεις την κουβέντα που άρχισες με τον συνομιλητή σου. Ναι, το άσπρο φλιτζανάκι του για να κάτσει όμορφα ο ντελβές στον πάτο και στα τοιχώματά του, να κάνει τα σκέρτσα του και να σου προφητέψει το μέλλον σου όμορφα, ήρεμα κι απλά. Αλίμονο, στον πάτο ενός χάρτινου κύπελου το μέλλον είναι σήμερα τόσο απροσδιόριστο και ο ντελβές νερουλός και παντελώς αμετάφραστος κι αδιάγνωστος. Άιντε, στην υγειά μας!
Πώς «διαβάζουν» τον καφέ οι καφετζούδες και οι «ειδικοί»:
Το διάβασμα του καφέ – του φλυτζανιού όπως λέγεται, αποτελεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια δημοφιλή πρακτική για προβλέψεις, πλάκα ή απλά εκμετάλλευση των πιο αφελών. Ωστόσο, πως πραγματικά γίνεται;
Σύμφωνα με την εφημερίδα Espresso, ο ενδιαφερόμενος πρέπει προτού πιει τον καφέ να τον «μελετήσει» δηλαδή να εκφράσει μέσα του το ερώτημα για το οποίο αναζητά απαντήσεις. Αφού τον πιείτε, γυρίζετε κυκλικά το φλιτζάνι δύο – τρεις φορές για να διαλυθεί το κατακάθι και μετά το αναποδογυρίζετε στο πιατάκι, όπου θα το αφήσετε για περίπου 5 λεπτά, ώσπου να στεγνώσει ο καφές στα τοιχώματα και είμαστε έτοιμοι για να αρχίσουμε το διάβασμα. Οι πληροφορίες, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, ισχύουν για περίπου έναν χρόνο και ανάλογα με τη θέση του συμβόλου μέσα στο φλιτζάνι είναι δυνατόν να καταλάβουμε πόσο κοντινό ή μακρινό είναι το γεγονός.
Όσο πιο κοντά στο χείλος βρίσκεται το σύμβολο τόσο πιο γρήγορα θα συμβεί αυτό που βλέπουμε. Μπορεί να συμβεί σήμερα ή το πολύ μέσα σε 2-3 εβδομάδες. Όσο η ανάγνωση προχωράει προς τον πάτο απομακρύνεται ο χρόνος που θα εμφανιστούν τα γεγονότα, ενώ κάτω κάτω εμφανίζονται γεγονότα που μπορεί να απέχουν 11 – 12 μήνες.
Τα σύμβολα που εμφανίζονται αριστερά από το χερούλι αφορούν το παρελθόν. Η πλευρά του φλιτζανιού στην οποία βρίσκεται το χερούλι αντιστοιχεί στην προσωπική μας ζωή, ενώ η απέναντι πλευρά αντιστοιχεί στην κοινωνική ζωή και στα απρόοπτα. Τα γράμματα αφορούν ένα άτομο του οποίου το όνομα ή το επίθετο ξεκινά από το αντίστοιχο γράμμα, ενώ οι αριθμοί, ανάλογα τη θέση τους, μπορεί να σημαίνουν ημέρες, μήνες ή ημερομηνία. Η προετοιμασία του καφέ, σύμφωνα με την «Espresso» είναι απλή αλλά πολύ σημαντική για το διάβασμα μετέπειτα.
Ο καφές πρέπει να ψηθεί σε σιγανή φωτιά ή σε χόβολη. Ρίχνουμε τον καφέ στο μπρίκι με το νερό, τον ανακατεύουμε και τον σερβίρουμε στο φλιτζάνι μόλις φουσκώσει, αλλά χωρίς να βράσει. Εδώ αρχίζουν τα «δύσκολα» καθώς ο ενδιαφερόμενος πρέπει προτού πιει τον καφέ να τον «μελετήσει» δηλαδή να εκφράσει μέσα του το ερώτημα για το οποίο αναζητά απαντήσεις. Αφού τον πιείτε, γυρίζετε κυκλικά το φλιτζάνι δύο – τρεις φορές για να διαλυθεί το κατακάθι και μετά το αναποδογυρίζετε στο πιατάκι, όπου θα το αφήσετε για περίπου 5 λεπτά, ώσπου να στεγνώσει ο καφές στα τοιχώματα και είμαστε έτοιμοι για να αρχίσουμε το διάβασμα.
Οι πληροφορίες, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, ισχύουν για περίπου έναν χρόνο και ανάλογα με τη θέση του συμβόλου μέσα στο φλιτζάνι είναι δυνατόν να καταλάβουμε πόσο κοντινό ή μακρινό είναι το γεγονός.
Όσο πιο κοντά στο χείλος βρίσκεται το σύμβολο τόσο πιο γρήγορα θα συμβεί αυτό που βλέπουμε. Μπορεί να συμβεί σήμερα ή το πολύ μέσα σε 2-3 εβδομάδες. Όσο η ανάγνωση προχωράει προς τον πάτο απομακρύνεται ο χρόνος που θα εμφανιστούν τα γεγονότα, ενώ κάτω κάτω εμφανίζονται γεγονότα που μπορεί να απέχουν 11 – 12 μήνες.
Τα σύμβολα που εμφανίζονται αριστερά από το χερούλι αφορούν το παρελθόν. Η πλευρά του φλιτζανιού στην οποία βρίσκεται το χερούλι αντιστοιχεί στην προσωπική μας ζωή, ενώ η απέναντι πλευρά αντιστοιχεί στην κοινωνική ζωή και στα απρόοπτα.
Παρακάτω παρατίθενται αναλυτικά τα σύμβολα και η σημασία τους, σύμφωνα με την «Espresso»:
Γράμματα και αριθμοί
Τα γράμματα αφορούν ένα άτομο του οποίου το όνομα ή το επίθετο ξεκινά από το αντίστοιχο γράμμα, ενώ οι αριθμοί, ανάλογα τη θέση τους, μπορεί να σημαίνουν ημέρες, μήνες ή ημερομηνία.
Γεωμετρικά σχήματα
Τρίγωνα: Καλή τύχη ή απρόσμενη εύνοια, δώρα ή χρήματα, ενώ ένα ανάποδο τρίγωνο σημαίνει ότι κάποιος φίλος θα ζητήσει τη βοήθειά σας.
Τετράγωνα: Προστασία, περιορισμοί ή το ξεκίνημα μιας ευτυχισμένης σχέσης.
Κύκλοι: Ερμηνεύονται ως απογοήτευση, τέλος μιας υπόθεσης, ειδήσεις, γύρισμα της τύχης, γάμος ή βελτίωση της κοινωνικής θέσης σας.
Ευθείες γραμμές: Προγράμματα και αποφασιστικότητα. οι κυματιστές δυσκολίες και αβεβαιότητα ή ένα θαλασσινό ταξίδι, οι γραμμές με τελίτσες συμβολίζουν ένα ταξίδι ή χρήματα και οι παύλες ένα νέο ξεκίνημα.
Τρεις τελείες: Θα κάνετε καινούργιους φίλους ή θα ξεκινήσετε μια περιπέτεια. Αν βρίσκονται πολύ κοντά η μια στην άλλη, θα χρειαστεί να κάνετε υπομονή.
Μικρές κάθετες γραμμές: Ένα ταξίδι θα σας φέρει τύχη. Σύμβολα
Βέλος: Σύντομα θα πάρετε μια απόφαση! Αν δείχνει προς τα πάνω, το αποτέλεσμα θα είναι θετικό, ενώ αν δείχνει προς τα κάτω, καλύτερα να έχετε κάποιες επιφυλάξεις.
Αετός: Επιτυχία, τα όνειρά σας θα πραγματοποιηθούν, αλλά πρέπει να κάνετε υπομονή μέχρι να συμβεί αυτό.
Καμπάνα: Καλά νέα και χαρές, ίσως και γάμος.
Λάμπα ή γράμματα: Αποκαλύψεις! Τα γράμματα σχετίζονται με αρχικά ατόμων ή τόπων.
Αυτί: Θα ακούσετε κάτι, προσωπικά ή από το τηλέφωνο. Μπορεί να πιστεύετε ό,τι σας λένε χωρίς να το εξετάζετε σε βάθος.
Άλογο: Γρήγορες εξελίξεις! Μια καινούργια συνεργασία ή ένα ταξίδι.
Παιδί: Γρήγορες εξελίξεις ή ειδήσεις, ίσως και η πραγματοποίηση ενός δημιουργικού έργου.
Κουνέλι: Ειδήσεις από ένα φιλικό πρόσωπο οι οποίες μπορεί να συνδέονται με επαγγελματική ή προσωπική δημιουργία. Φιόγκος: Επιτυχία, τύχη. Ίσως παραβρεθείτε σε μια χαρούμενη συνάντηση. Μέλισσα: Οι προσπάθειές σας θα ευοδωθούν.
Σκύλος: Έχετε πιστούς φίλους.
Ψάρι: Ψυχική ωριμότητα. Μπορείτε να βοηθήσετε τους άλλους με τις γνώσεις σας.
Σπίτι: Καλή τύχη και αρμονία στην οικογένεια.
Φύλλα: Νέα από παλιούς φίλους ή νέες γνωριμίες.
Αμφορέας: Επιτυχία.
Άγγελος: Ισχυρό σύμβολο προστασίας! Η παρουσία του ακυρώνει άλλα τυχόν αρνητικά σύμβολα που έχουν εμφανιστεί.
Αυγό: Αύξηση και επέκταση.
Κλειδί: Κάτι θετικό ανοίγει. Μπορεί να προμηνύει επίσης μετακόμιση ή να σας αποκαλύπτει ότι θα κερδίσετε την καρδιά κάποιου.
Σκάλα: Προαγωγή ή άνοδος.
Βουνό: Πρόοδος έπειτα από προσπάθεια.
Ήλιος που ανατέλλει: Θα εκπληρωθούν αναπάντεχα οι προσδοκίες σας.
Λιοντάρι: Ισχυρή βοήθεια! Διαθέτετε και οι ίδιοι γενναιότητα που θα σας βοηθήσει στις προσπάθειές σας.
Καλάθι: Θα λάβετε κάποιο δώρο.
Μισοφέγγαρο: Προσφορά! Αν βρίσκεται δίπλα σε κάποιο γράμμα, η προσφορά αυτή θα προέρχεται από ένα άτομο του οποίου το όνομα ξεκινά από το συγκεκριμένο γράμμα. Σταυρός: Δόξα και αναγνώριση.
Ανοιχτή ομπρέλα: Προστασία από κινδύνους κάθε είδους. Καρδιά: Αγάπη.
Κιθάρα: Νέο ειδύλλιο.
Δαχτυλίδι: Γάμος. Αν όμως είναι σπασμένο, σημαίνει διαζύγιο.
Παγόνι: Εύνοια στα οικονομικά.
Κάστρο: Απροσδόκητα κέρδη.
Κεφαλαίο Π: Μια πύλη ή μεγάλη πόρτα, όπως δικαστήριο, δημόσια υπηρεσία ή πανεπιστήμιο.
Πουλιά: Ταξίδι συνοδευόμενο από καλά νέα.
Αεροπλάνο: Αεροπορικό ταξίδι ή η επιθυμία σας να ταξιδέψετε κάπου μακριά.
Μανιτάρι: Ευχάριστο ταξίδι με αναπάντεχες εξελίξεις.
Αστέρι: Ένα χαρούμενο ταξίδι που θα σας ανοίξει νέες προοπτικές.
Πεταλούδα: Μια ασταθής φιλία ή θα πρέπει να δείξετε αποφασιστικότητα.
Σημαία: Προσέξτε τους φίλους σας, γιατί μεταξύ τους ίσως να υπάρχει κάποιο αναξιόπιστο άτομο.
Κεφαλαίο Υ: Θα συναντήσετε έναν παλιό φίλο που θα σας βοηθήσει.
Χέρι: Θα δώσετε ή θα λάβετε χείρα βοηθείας.
Σύννεφα: Απογοητεύσεις που όμως δεν θα κρατήσουν πολύ. Φίδια: Συκοφαντίες και εχθροί.
Πίθηκος: Κρυφός εχθρός ή άτομο που προσπαθεί να σας εκμεταλλευτεί.
Γάτα: Απάτες και ψέματα.
Γουρούνι: Ζήλια ή πρέπει να προσέχετε τις επιλογές σας. Μάτι: Κάποιος σας φθονεί ή σας παρακολουθεί με ενδιαφέρον.
Μπότα: Απότομη αλλαγή στο κοντινό περιβάλλον σας.
Τύμπανο: Σας περιμένουν σκάνδαλα.
Όπλα: Κίνδυνοι και καβγάδες.
Μαχαίρι: Διενέξεις ή πρέπει να προσέχετε τη γλώσσα σας. Σφυρί: Σκληρή δουλειά, που θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τις δυσκολίες.
