2.ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ.
Θ. Στρές και άγχος
Μέρος της κριτικής ενάντια στα αγωνιστικά σπόρ έχει ως βάση το γεγονός ότι το στρές, που τα παιδιά αντιμετωπίζουν στα αγωνιστικά σπόρ, ίσως έχει άσχημες επιπτώσεις πάνω στην ψυχολογική υγεία τους.
Το στρές αυτό προέρχεται από δύο κύριες κατευθύνσεις.
Στην πρώτη κατηγορία περιέχεται το στρές που οφείλεται στις προδιαθέσεις του αθλητή, στις αντιλήψεις του, καθώς επίσης και στις αντιλήψεις των προσώπων που περιβάλλουν το μικρό αθλητή.
Στη δεύτερη κατηγορία περιέχεται το στρές που οφείλεται στις αγωνιστικές καταστάσεις, όπως είναι η σημασία του αγώνα, τα διάφορα περιστατικά που δημιουργούν ένταση και η συμπεριφορά των διάφορων “σημαντικών άλλων” στον αγώνα.
Το αγωνιστικό στρές είναι η αγχώδης αντίδραση του αθλητή σε καταστάσεις που απειλούν την αυτοεκτίμησή του.
Η αγχώδης αυτή αντίδραση του ατόμου είναι ένα αρνητικό συναίσθημα.
Το στρές, λοιπόν προκαλείται, όταν ο αθλητής αισθάνεται ότι δεν είναι ικανός να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αγώνα και περιμένει ότι οι συνέπειες από τη συμμετοχή του θα είναι αρνητικές.
Η ένταση του αγώνα είναι μεγαλύτερη πάνω στους αθλητές ατομικών αγώνων, όπου η κοινωνική αξιολόγηση είναι μεγαλύτερη.
Οι δε έρευνες έχουν πράγματι δείξει ότι, στα ατομικά σπόρ το στρές είναι μεγαλύτερο από ότι στα ομαδικά.
Οι γονείς και οι προπονητές με τη συμπεριφορά τους μπορούν να γίνουν παράγοντες αύξησης του στρές στα παιδιά.
Η επιρροή των γονέων και προπονητών μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, όπως αρνητικά σχόλια, όταν υπάρχει άσχημη απόδοση, υπερβολικές απαιτήσεις από τον αθλητή, έλλειψη υποστήριξης στις προσπάθειες του αθλητή κ.λ.π
– Το αγωνιστικό στρές είναι πιθανό να βλάπτει και την υγεία του παιδιού.
Ετσι σε πολλές περιπτώσεις, έχουμε νευρικές καταπτώσεις σε πολλά νεαρά παιδιά.
Επίσης οι πιθανότητες τραυματισμού των αθλητών με ψηλό στρές είναι ψηλότερες.
Πολλοί αθλητές με ψηλό στρές συνήθως αργούν περισσότερο να αναρρώσουν από τους τραυματισμούς τους.
Αυτό ίσως οφείλεται στην ασυνείδητη προσπάθεια τους να αποφύγουν το στρές των αγώνων.
Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση του στρές οι ΣΜΙΘ και ΣΜΟΛ τονίζουν ότι πρέπει να εξετασθούν τα στάδια εξέλιξης του, στο καθένα από τα οποία μπορεί να μειωθεί.
Αρχικά μπορούν να μειωθούν οι στρεσογόνοι παράγοντες του περιβάλλοντος( π.χ η συμπεριφορά των προπονητών και των γονέων που πιέζουν τους νεαρούς αθλητές).
Οι μέν προπονητές δημιουργούν στρές, όταν εκνευρίζονται και κακομεταχειρίζονται τα παιδιά, οι δε γονείς όταν πιέζουν τα παιδιά τους και δεν τους συμπεριφέρονται με ηρεμία.
Το αγωνιστικό στρές επίσης μπορεί να μειωθεί αν γίνεται προσεκτικός προγραμματισμός των αγώνων, όταν αυξηθεί η αποδοτικότητα μάθησης, όταν διαμορφώνεται ζεστό φιλικό κλίμα στην προπόνηση, και όταν
διασφαλίζεται η αποτελεσματική μάθηση η οποία αναπτύσσεται με την σωστή τεχνική εκπαίδευση.
Τέλος ο σημαντικότερος τρόπος μείωσης του στρές αφορά την καλλιέργεια θετικής προδιάθεσης του αθλητή απέναντι στους αγώνες.
Ο αθλητής πρέπει να αναπτύξει θετικές στάσεις και ρεαλιστικό τρόπο σκέψης και δράσης στον αγωνιστικό αθλητισμό.
Ι. Επιθετικότητα και βία
Το θέμα της βίας μεταξύ των παιδιών, που συμμετέχουν στον αθλητισμό έχει επίσης εξεταστεί. Τα υπερβολικά επιθετικά παιδιά φαίνεται ότι προέρχονται από γονείς που τα έχουν απορρίψει και που, συνήθως μαλώνουν μεταξύ τους.
Επίσης τα παιδιά που εκτίθενται στην άμεση επιθετικότητα των γονέων η που η επιθετική συμπεριφορά τους προς τους άλλους ενθαρρύνεται από τους γονείς, γίνονται πιο επιθετικοί έφηβοι και ενήλικες. Αρκετά
ερευνητικά στοιχεία αναφέρουν πως η έντονη έκθεση των παιδιών στα αγωνιστικά σπόρ ιδιαίτερα αυτά που ενέχουν έναν αντίπαλο ίσως επηρεάζει τις επιθετικές τάσεις των παιδιών.
Όμως αν το μεταγωνιστικό κλίμα οργανωθεί προσεχτικά, με τρόπο που να προσφέρει ευκαιρίες για συνεργασία, τότε οι διαπροσωπικές και οι μεταξύ των ομάδων εχθρότητες διαλύονται.
Κ. Ο ρόλος του προπονητή
Τα στοιχεία της συμπεριφοράς που πρέπει να έχει ένας προπονητής σε σχέση με τα σπόρ των παιδιών είναι:
- Τα παιδιά ηλικίας 8-9 ετών επηρεάζονται εξαιρετικά από τις
διάφορες μορφές τιμωρίας.
- Οι αθλητές ηλικίας 10-12 ετών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην ενθάρρυνση των προπονητών τους.
- Τα μεγαλύτερα παιδιά 13-15 ετών δείχνουν υπερβολικά μεγαλύτερη ευαισθησία και στην τιμωρία και στην ενθάρρυνση, αλλά δίνουν έμφαση και στο αν η αρνητική αντιμετώπιση τους παρέχει οδηγίες για τη βελτίωσή τους.
- Οι προπονητές συνήθως δε συνειδητοποιούν τα διάφορα είδη της συμπεριφοράς τους.
- Οι αθλητές επιδεικνύουν καλή ικανότητα στο να διακρίνουν την προπονητική συμπεριφορά, που περικλείει ενθάρρυνση.
- Οι πιο δημοφιλείς προπονητές είναι αυτοί που παρέχουν ενθάρρυνση συνδυάζοντας την με την παροχή τεχνικών πληροφοριών και οι λιγότεροι δημοφιλείς είναι αυτοί που τιμωρούν συχνά.
- Οι προπονητές που συχνά ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν τη συμπεριφορά των αθλητών έχουν αθλητές με ψηλή αυτοεκτίμηση.
- Οι προπονητές χωρίζονται σε δύο κατηγορίες αυτούς που δίνουν σημασία στην εσωτερική παρακίνηση και αυτού που δίνουν σημασία στην εξωτερική.
Οι πρώτοι θεωρούν πιο σημαντικά την ανάπτυξη δεξιοτεχνίας τη δημιουργία καλών αθλητών και τη νίκη.
Αντίθετα η δεύτερη κατηγορία των προπονητών θεωρεί πολύ σημαντικό να εντυπωσιάζονται οι άλλοι(γονείς-φίλοι)κ.λ.π
– Ο σημερινός αθλητισμός με τη μορφή που έχει πάρει δίνει όλο και περισσότερες ευκαιρίες σε άτομα όλων των ηλικιών να ασχοληθούν με διάφορες δραστηριότητες, σε οργανωμένη βάση.
Για τα μικρά παιδιά (κάτω των 14-15 ετών) η συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέρος της όλης συμπεριφοράς τους.
Κάθε παιδί ασχολείται με φυσικές δραστηριότητες είτε αυτές είναι παιχνίδι στην αλάνα η είναι
οργανωμένη άθληση σε αθλητικό σύλλογο.
Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο ο υπεύθυνος των αθλητικών προγραμμάτων να έχει ειδικές γνώσεις πάνω στην ψυχοκινητική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των μικρών αθλητών, για να μπορέσει αφενός να αντισταθεί στον πειρασμό να τους χειρισθεί σαν μικρογραφίες των ενηλίκων(και του εαυτού του) αφετέρου να τους αναγνωρίσει το δικαίωμα να “παιδιαρίζουν” έστω και σε βάρος των αποτελεσμάτων.
Υ.Σ Οι ιδιαιτερότητες της μεταχείρισης των παιδιών στον αθλητισμό έχουν σε γενικές γραμμές χωρίσει τους επιστήμονες σε δύο “στρατόπεδα”.
Σε αυτούς που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των μικρών παιδιών στα αγωνιστικά σπόρ πιστεύοντας ότι οι συνέπειες από τη συμμετοχή είναι θετικές και σε αυτούς που εναντιώνονται στην υπερβολικά σοβαρή ενασχόληση των μικρών παιδιών με τον αθλητισμό, πιστεύοντας πως αλλοτριώνονται από την επιβολή αξιών που προέρχονται από τους ενήλικες, με άμεση συνέπεια την αφύσικη ψυχολογική τους ανάπτυξη…..
Ευχαριστώντας την εφημερίδα “Ολύμπιο Βήμα” για την φιλοξενία και ιδιαίτερα τον αθλητικογράφο κ. Σπύρο Σκούφα, εύχομαι η συγκεκριμένη εργασία να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς των παιδιών μας να βρούνε λύσεις στα τυχόν ενδεχόμενα προβλήματα που ανακύπτουν από την συμμετοχή τους στον αθλητισμό.
ΜΕ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΠΑΛΙΔΗΣ
ΔΑΣΚΑΛΟΣ: ΠΑΓΚΡΑΤΙΟ-ΚΑΡΑΤΕ-NINJUTSU
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΖΑΛΟΓΓΟΥ 41Α ΚΙΝ.6946328937