Το καλό, απ’ το καλό απέχει ένα γράμμα υπάρχει δάκρυ από χαρά και δάκρυ από κλάμα
Δεκαετίες τώρα, επανέρχεται κατά καιρούς το θμεά της απλής αναλογικής ως, εκλογικού, πάγιου ει δυνατόν, συστήματος. Υπάρχουν οι ένθερμοι υποστηρικτές του που το θεωρούν πανάκεια για τα κακά που κατατρύχουν το πολιτικό μας σύστημα. Θέτουν μάλιστα και ζήτημα δικαιοσύνης. Αντιθέτως υπάρχουν οι επικριτές του που το καταδικάζουν ως εξαιρετικά επικίνδυνο και καταστροφικό για τη χώρα μας. Αυτοί θέτουν ζήτημα λειτουργικότητας της Δημοκρατίας μας, ισχυριζόμενοι ότι θα υποβαθμισθεί και θα περιέλθει η εξουσία στα χέρια ανίκανων (μια κι ο καθένας θα μπορεί να κάνει ένα κόμμα και να μπει στη Βουλή), ή ισχυρών οικονομικών συμφερόντων.
Το καλό, απ’ το καλό απέχει ένα γράμμα υπάρχει δάκρυ από χαρά και δάκρυ από κλάμα
Δεκαετίες τώρα, επανέρχεται κατά καιρούς το θμεά της απλής αναλογικής ως, εκλογικού, πάγιου ει δυνατόν, συστήματος. Υπάρχουν οι ένθερμοι υποστηρικτές του που το θεωρούν πανάκεια για τα κακά που κατατρύχουν το πολιτικό μας σύστημα. Θέτουν μάλιστα και ζήτημα δικαιοσύνης. Αντιθέτως υπάρχουν οι επικριτές του που το καταδικάζουν ως εξαιρετικά επικίνδυνο και καταστροφικό για τη χώρα μας. Αυτοί θέτουν ζήτημα λειτουργικότητας της Δημοκρατίας μας, ισχυριζόμενοι ότι θα υποβαθμισθεί και θα περιέλθει η εξουσία στα χέρια ανίκανων (μια κι ο καθένας θα μπορεί να κάνει ένα κόμμα και να μπει στη Βουλή), ή ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Λες και με τα άλλα συστήματα (ενισχυμένης αναλογικής, πλειοψηφικού κλπ) θα απαλλαγεί η χώρα από τους ανεπαρκείς ή τη διαπλοκή. Παραδείγματα, δυστυχώς, πάρα πολλά.-
Η απλή αναλογική επανήλθε και την περίοδο αυτή με πρωτοβουλία της αριστεροδεξιάς κυβέρνησής μας. Πιθανότατα διότι η ηγεσία της, έχοντας μπροστά της προβλήματα που προκύπτουν από το Μνημόνιο 3, που η ίδια υπόγραψε και ανέλαβε την δέσμευση να τα εφαρμόσει, όπως το Ασφαλιστικό ή η φορολόγηση των αγροτών, προβλήματα με υψηλό πολιτικό κόστος εξετάζει το ενδεχόμενο προσφυγής στις κάλπες. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φέρνουν τον ΣΥΡΙΖΑ στη δεύτερη θέση. Σκέφτονται λοιπόν πως αν γίνουν με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο το μπόνους των 50 εδρών δεν θα το πάρουν (αν χάσουν την πρωτιά) αυτοί αλλά η ΝΔ. Με συνέπεια να μείνουν εκτός εξουσίας. Αν όμως ψηφιστεί η απλή αναλογική από 200 ή περισσότερους βουλευτές τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει στο «παιχνίδι της εξουσίας» αφού θα είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν χωρίς αυτόν οι περισσότερες των 150 έδρες στη Βουλή.
Είναι προφανές ότι στον ΣΥΡΙΖΑ θέτουν πάνω απ’ όλα το προσωπικό και κομματικό τους συμφέρον παρά το συνολικό, των πολιτών, της χώρας, του έθνους. Ασφαλώς και δεν παραδέχονται το πραγματικό κίνητρό τους αλλά το … καλό του λαού, της Δικαιοσύνης, της Δημοκρατίας. Που με την ενισχυμένη αναλογική παραβιάζεται αφού όλες οι ψήφοι δεν έχουν πρακτικά την ίδια αξία. Οι ψήφοι δηλαδή του πρώτου κόμματος είναι αρκετά ισχυρότερες (δίνουν περισσότερους βουλευτές) από αυτές των υπολοίπων κομμάτων. Εχουν άραγε δίκιο;
Επιφανειακά – με μια πρώτη ανάγνωση όπως λέμε- φαίνεται πως το δίκαιο είναι με το μέρος των υποστηρικτών της απλής αναλογικής. Δικαιότερο από το πλειοψηφικό, αφού όποιος πάρει έστω και μια ψήφο παραπάνω παίρνει όλες τις έδρες, ενώ ο δεύτερος ( ή και όσοι άλλοι ακολουθούν) καμία. Αλλά και από όποιο σύστημα ενισχυμένης αναλογικής ( το λέει και η λέξη) κάποιο ( το πρώτο συνήθως) ή κάποια κόμματα παίρνουν περισσότερες έδρες από όσες αντιστοιχούν στις ψήφους που πήραν στις εκλογές. Προφανώς κάποια άλλα λιγότερες και τούτο είναι καταφανώς άδικο.
Ωστόσο το θέμα μας εδώ δεν είναι θεωρητικό. Δεν πρόκειται δηλαδή απλά και μόνο για μια θεωρητική συζήτηση επί υποθετικών και αφηρημένων ζητημάτων. Εδώ μιλούμε για εκλογικό σύστημα και για κόμματα. Πρόκειται δηλαδή για τον τρόπο που θα κατανεμηθούν οι έδρες της Βουλής. Κι επιπλέον τι είδους κυβέρνηση θα σχηματισθεί. Και η Κυβέρνηση και η σύνθεση της Βουλής παίζουν κυρίαρχο ρόλο στο πως θα αντιμετωπίσει η χώρα τα πολλά και σοβαρά προβλήματά της.
Μ’ αυτή τη συλλογιστική θα πρέπει να εξετασθεί εάν και κατά πόσον το σύστημα της απλής αναλογικής δίδει στη χώρα την καλύτερη δυνατή και αποτελεσματική κυβέρνηση και πρωτίστως εάν παρέλκει την απαιτούμενη από τις δύσκολες σημερινές συνθήκες πολιτική σταθερότητα. Η διεθνής πείρα από τις χώρες όπου εφαρμόστηκε η απλή αναλογική είναι δυστυχώς αρνητική.
Γι αυτό και οι πιο αναπτυγμένες χώρες στον κόσμο ( ΗΠΑ, Μ. Βρετανία) χρησιμοποιούν το πλειοψηφικό σύστημα. Άλλες πάλι (Γαλλία, Γερμανία) που χρησιμοποιούν κάποιο σύστημα απλής αναλογικής το συνοδεύουν με πολλές ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να προφυλάσσονται από τις δυσμενείς συνέπειες της.
Για τις κακές συνέπειες και τα πιθανά μέτρα περιορισμού τους στο αυριανό μας φύλλο.-