Χάνουμε ανθρώπους, σχέσεις, ρόλους – κι όχι πάντα επειδή το επιλέγουμε. Συχνά μάλιστα, καλούμαστε να συνεχίσουμε χωρίς να μας έχει δοθεί χρόνος να καταλάβουμε πώς.
της Μαρίας Καμπάνταη (*)
Κλινικής ψυχολόγου και Συγγραφέα.
Όμως, αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύουμε, η πρώτη μας εμπειρία αποχωρισμού δεν είναι ερωτική ή φιλική. Είναι υπαρξιακή: ο αποχωρισμός μας από την ενότητα με τη μητέρα μας. Από εκεί ξεκινά το ψυχικό μας ταξίδι. Η ψυχαναλυτική θεωρία μιλά για «πρωταρχικό τραύμα» -ένα ρήγμα, το οποίο επαναλαμβάνεται μέσα από μικρούς και μεγάλους αποχωρισμούς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Η απομάκρυνση από τον εφηβικό μας εαυτό, η απώλεια του πρώτου έρωτα, το τέλος μιας φιλίας, η απομάκρυνση των παιδιών από το σπίτι, ακόμη και ο θάνατος, είναι σταθμοί σε αυτή τη διαδρομή. Κάθε φορά, καλούμαστε να επιβιώσουμε ενός μικρού θανάτου, να ξαναφτιάξουμε τον ψυχισμό μας από τα θραύσματα.
Ωστόσο, η κοινωνία μας δεν μας μαθαίνει πώς να αποχωριζόμαστε. Αντίθετα, μάς ενθαρρύνει να κολλάμε: σε ρόλους, σε ανθρώπους, σε βεβαιότητες. Όμως η ψυχική ωριμότητα δεν μετριέται με τη διάρκεια της προσκόλλησης, αλλά με τη δυνατότητα αποδοχής του τέλους.
Ο ψυχισμός, για να ανθίσει, χρειάζεται χώρο. Και είναι, ακριβώς, ο ίδιος ο αποχωρισμός -όσο οδυνηρός κι αν είναι- που δημιουργεί αυτόν τον χώρο. Μας αναγκάζει να συναντηθούμε ξανά με τον εαυτό μας. Να επανεφεύρουμε την ταυτότητά μας. Να ζήσουμε όχι παρά τον πόνο, αλλά μέσω αυτού.
Γιατί, τελικά, το να ζούμε σημαίνει και να χάνουμε. Αλλά και να βρίσκουμε, κάθε φορά, έναν καινούριο τρόπο να υπάρχουμε.
* Η Καμπάνταη Μαρία είναι Κλινική Ψυχολόγος και Συγγραφέας των βιβλίων ψυχολογίας-θεραπευτικής λογοτεχνίας: “Ανελκυστήρας” (ψηφίστηκε το 2022 στα δέκα καλύτερα βιβλία της κατηγορίας του στο διαγωνισμού κοινού Public) και Μαμά… 20 αληθινές ιστορίες, εκδόσεις Αρμός.
