Έλειπε τότε, ένας μαθητής, ο Θωμάς.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Όταν συνάντησε τους άλλους μαθητές αυτοί του είπαν ότι τούς επισκέφτηκε ο Χριστός και τούς είπε να έχουν ειρήνη μεταξύ τους και μέσα στις καρδιές τους, ο Θωμάς όμως δεν το πίστεψε. Έδειξε μάλιστα τέτοια αμφιβολία και δυσπιστία, που ήθελε να έχει χειροπιαστές αποδείξεις· ήθελε να ψηλαφίσει, να αγγίξει τις πληγές από τα καρφιά του σταυρού κι απ΄ τη λόγχη του στρατιώτη στην πλευρά του Χριστού.
Ο Χριστός λοιπόν στη συνέχεια εμφανίστηκε πάλι στους μαθητές μετά από οκτώ μέρες, μια εβδομάδα μετά την Ανάσταση. Τώρα είναι παρόντες και οι ένδεκα μαθητές, δηλαδή και ο Θωμάς – έλειπε μόνον ο Ιούδας. Τότε ο Χριστός απευθύνθηκε στον Θωμά και τού πρότεινε να φέρει το δάχτυλό του και να αισθανθεί τις πληγές του Σταυρού. Κι ο Θωμάς το έκανε, βεβαιώθηκε και ομολόγησε με όλη τη δύναμη της ψυχής του την πίστη του στη θεότητα του αναστημένου Χριστού.
Γι’ αυτό η πρώτη Κυριακή μετά το Πάσχα ονομάζεται «Κυριακή του Θωμά» γιατί είναι αφιερωμένη σ’ αυτήν την ιδιαίτερη εμφάνιση του Χριστού στον Απόστολο Θωμά.
Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, ο Απόστολος Θωμάς όταν πείστηκε αναφώνησε «Ο Κύριος μου και Θεός μου!». Του είπε τότε ο Χριστός: «Πίστεψες επειδή με είδες· μακάριοι εκείνοι που πιστεύουν χωρίς να μ’ έχουν δει!».
Σύμφωνα με την παράδοση ο απόστολος Θωμάς, του οποίου η μνήμη τιμάται στις 6 Οκτωβρίου, μετά την Πεντηκοστή διέδωσε το Ευαγγέλιο πηγαίνοντας ανατολικά στην Ασία και φθάνοντας μέχρι τις Ινδίες.
Η Κυριακή του Θωμά ονομάζεται και Κυριακή του Αντίπασχα, επειδή είναι η γιορτή της αποδόσεως της ημέρας του Πάσχα. «Απόδοσις» στην εκκλησιαστική γλώσσα σημαίνει την ολοκλήρωση μιας μεγάλης εορτής που ξεκίνησε πριν από οκτώ ημέρες. Είναι συνήθεια που παρέλαβαν οι Χριστιανοί από τους Ιουδαίους. Τα παλαιότερα χρόνια ονομαζόταν επίσης Κυριακή εν λευκοίς (Dominica in albis), επειδή οι νεοφώτιστοι έβγαζαν τα λευκά ενδύματα που φορούσαν το Μεγάλο Σάββατο και γίνονταν δεκτοί στο σώμα της Εκκλησίας.
Η Κυριακή του Θωμά αποτελεί την αποκορύφωση της εορταστικής εβδομάδας μετά την Ανάσταση, της Διακαινησίμου, και αποτελεί την μετάβαση στην επόμενη φάση της λειτουργικής περιόδου, η οποία οδηγεί στην Ανάληψη και την Πεντηκοστή.
