Ο πρώτος λογαριασμός για την ενεργειακή κρίση έχει αποσταλεί στο υπουργείο Οικονομικών και τα προσωρινά στοιχεία αποτυπώνουν ότι η άνοδος των τιμών κόστισε 5 με 6 δισ. ευρώ, δηλαδή περί το 3% του ΑΕΠ.
Το δύσκολο έτος της υγειονομικής κρίσης, όταν δηλαδή επιβλήθηκαν τα πιο αυστηρά μέτρα καραντίνας, η οικονομία για το 2020 κατάγραψε απώλειες κοντά 12,7 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ΤτΕ, το οικονομικό κόστος των περιοριστικών μέτρων, σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, για το σύνολο της οικονομίας το 2020 εκτιμάται σε 7,7% όταν το ΑΕΠ σε πραγματικές τιμές διαμορφώθηκε σε 165,8 δισ. ευρώ.
Για τα εισοδήματα οι απώλειες στην αγοραστική δύναμη μπορεί να φτάνουν και τα 300 ευρώ τον μήνα, όπου τα ελληνικά νοικοκυριά βρίσκονται σε διπλό κλοιό τουλάχιστον έως και τα μέσα του 2023. Καλούνται να αντιμετωπίσουν τόσο τον επιτοκιακό κίνδυνο, άρα και τα αυξημένα κόστη για τα δάνειά τους, όσο και τις πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημά τους λόγω του υψηλού πληθωρισμού και των αυξημένων βασικών δαπανών.
Οικονομία
Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, η άνοδος των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, καυσίμων κ.λπ. κόστισε στο ΑΕΠ εφέτος περίπου 5-6 δισ. ευρώ. Ακόμα δεν υπάρχει το τελικό αποτέλεσμα, όμως από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι αν, για παράδειγμα, η ανάπτυξη ήταν 0%, θα καταγραφόταν μία ύφεση της τάξεως 2%-3% παράλληλα με τον πληθωρισμό. Από την κυβέρνηση αναφέρονται στα αναχώματα τα οποία έφεραν και αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης που οφείλεται στην πολιτική αντιμετώπιση της κρίσης.
Αναχώματα
Οι επενδύσεις και τα μέτρα στήριξης αποτελούν το σωσίβιο για το ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών οι επενδύσεις την τριετία 2020, 2021, 2022 αυξήθηκαν περίπου κατά 30% και οι δημόσιες επενδύσεις θα είναι του χρόνου 12 δισ. ευρώ. Επίσης, ο κρατικός προϋπολογισμός έχει μέτρα ύψους 8,3 δισ. ευρώ: 3,5 δισ. ευρώ για νοικοκυριά και 4,8 δισ. ευρώ για επιχειρήσεις με στόχο την αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Εισοδήματα
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε κατά 1,7% το β’ τρίμηνο του 2022 έναντι του β’ τριμήνου του 2021, αλλά το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε. Ο πληθωρισμός το ίδιο τρίμηνο αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 11,2% και το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε το β’ τρίμηνο του 2022 κατά -9,5%, με τετραπλάσιο ρυθμό από το πρώτο τρίμηνο. Κατά τους οικονομολόγους, όπως και της Τράπεζας της Ελλάδος, οι πιέσεις αναμένεται να συνεχιστούν τους πρώτους μήνες του 2023. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, η επίδραση της αύξησης των τιμών στα πολύ χαμηλά εισοδήματα των νοικοκυριών (κάτω των 750 ευρώ τον μήνα) εκτινάσσει την απώλεια αγοραστικής έως 40%, δηλαδή έχουν έξτρα απώλεια έως 300 ευρώ τον μήνα. Για παράδειγμα, ένα μέσο εισόδημα της τάξης των 1.100 ευρώ τον μήνα καταγράφει απώλεια 9% και 14%, άρα 99-154 ευρώ επιπλέον τον μήνα. Στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια η απώλεια αγοραστικής δύναμης είναι κάτω του 11%.
