O νέος οδικός χάρτης για τα τεκμήρια διαβίωσης – Όλα αλλάζουν έως το 2027

Το υπουργείο Οικονομικών έχει εκπονήσει έναν σαφή οδικό χάρτη, με στόχο να αποσυρθεί ο τεκμαρτός τρόπος φορολόγησης έως το 2027, εφόσον ολοκληρωθούν τα ηλεκτρονικά εργαλεία ελέγχου.

Τα τεκμήρια διαβίωσης για τα ΙΧ εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1978, ενώ η εφαρμογή τους καθιερώθηκε ουσιαστικά από τη δεκαετία του 1980. Η πιο αυστηρή εφαρμογή των τεκμηρίων για τα ΙΧ ξεκίνησε από το 2010 και μετά, στο πλαίσιο των Μνημονίων και της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Ακόμα και σήμερα όμως παραμένουν βασικός πυλώνας υπολογισμού του ελάχιστου εισοδήματος που τεκμαίρεται από την εφορία. Συγκεκριμένα, το τεκμήριο ιδιοκατοίκησης και το τεκμήριο αυτοκινήτου χρησιμοποιούνται για να εκτιμήσει η φορολογική διοίκηση το εισόδημα που «πρέπει» να έχει ένας φορολογούμενος για να καλύπτει τις ανάγκες του.

Για τα αυτοκίνητα ισχύουν οι εξής ενδεικτικές τιμές τεκμηρίων:

Αυτό σημαίνει πως, ακόμη κι αν κάποιος δεν έχει πραγματικό εισόδημα (άνεργος για παράδειγμα), η εφορία θα του προσδιορίσει φορολογητέο ποσό με βάση την κατοχή του αυτοκινήτου, της κατοικίας του και άλλων περιουσιακών στοιχείων. Σημειώστε πως δεν έχει σημασία αν το πχ 1400άρι μπορεί να κοστίζει ως μεταχειρισμένο 4.000 ευρώ. Το τεκμήριο του θα είναι πάνω από 6.000 ευρώ.

Πότε καταργούνται τα τεκμήρια;

Η κατάργηση των τεκμηρίων, και κυρίως του τεκμαρτού εισοδήματος για αυτοκίνητα και επαγγελματίες, προγραμματίζεται για μετά το 2026. Συγκεκριμένα:

• Το 2025 θα εφαρμοστούν στοχευμένες αλλαγές (π.χ. αύξηση κατώτατου μισθού που συμπαρασύρει το τεκμαρτό εισόδημα).
• Το 2026 θα ολοκληρωθεί η επέκταση των ψηφιακών εργαλείων (myDATA, e-τιμολόγηση, IRIS, ψηφιακό δελτίο αποστολής).
• Το 2027 θα είναι το έτος-ορόσημο για τη συνολική κατάργηση του τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης, καθώς η Εφορία θα έχει εικόνα του πραγματικού εισοδήματος κάθε πολίτη.

Η κατάργηση των τεκμηρίων αφορά περισσότερους από 700.000 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, του κατόχους αυτοκινήτων μεσαίας και μεγάλης κατηγορίας. (δηλαδή τους οικογενειάρχες κατα βάση.

Σήμερα με gov.gr στις… επάλξεις και με όλα τα νέα ηλεκτρονικά εργαλεία είναι εως και κοροιδία να στηρίζεται βασική οικονομική πολιτική του Κράτος σε νόμο της δεκαετίας του ’80.

Ποια είναι τα εργαλεία που έχει ήδη το κράτος.

myDATA – Όλες οι αποδείξεις, τιμολόγια και έσοδα καταγράφονται πλέον ψηφιακά.

Ψηφιακό πελατολόγιο – Από 1/7/2025 αρχικά στον κλάδο των αυτοκινήτων και σταδιακά σε όλους.

IRIS – Ψηφιακές συναλλαγές – Από 1/11/2025 όλες οι επιχειρήσεις θα συνδέονται με το σύστημα για πληρωμές.

Ψηφιακό δελτίο αποστολής – Από 2/6/2025 για επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 200.000 €, και για όλους από 1/12/2025.

Υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση – Από το φθινόπωρο του 2025, με σταδιακή ένταξη κλάδων.

Το ΥΠΟΙΚ εξετάζει επίσης τα εξής μέτρα:

• Αύξηση του ποσοστού έκπτωσης για επιχειρήσεις χωρίς υπαλλήλους που συμπληρώνουν 4 ή 5 έτη λειτουργίας.
• Αναπροσαρμογή ΚΑΔ – Όσοι επαγγελματίες έχουν υψηλότερο τζίρο από τον μέσο όρο του ΚΑΔ τους, σήμερα επιβαρύνονται με επιπλέον 5%. Αυτό θα αλλάξει.

Τα τεκμήρια – και κυρίως αυτά που σχετίζονται με τα αυτοκίνητα – αποτέλεσαν επί χρόνια έναν “φορολογικό εφιάλτη”, επιβάλλοντας πρόσθετους φόρους ακόμη και σε άνεργους ή χαμηλόμισθους, μόνο και μόνο επειδή διατηρούσαν ένα παλιό ΙΧ.

Η ψηφιοποίηση, όμως, φέρνει τη μεγάλη ανατροπή: Με πραγματικά δεδομένα, η φορολογική διοίκηση θα μπορεί πλέον να προσδιορίζει με ακρίβεια το εισόδημα, χωρίς αυθαίρετα τεκμήρια.

Το 2027 αναμένεται να είναι η χρονιά που θα περάσουμε – επιτέλους – από την εποχή των τεκμηρίων στην εποχή των πραγματικών εισοδημάτων. Μέχρι τότε, οι πολίτες και ιδιαίτερα οι κάτοχοι ΙΧ καλούνται να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.