«Οδηγίες» προς γονείς – Πώς να μεγαλώνετε ευτυχισμένα παιδιά

Όταν ένας πατέρας βρέθηκε στο γραφείο του ψυχιάτρου, άρχισε να περιεργάζεται για αρκετή ώρα τη βιβλιοθήκη που βρισκόταν πίσω του. Λίγο αργότερα έδειξε ενδιαφέρον για δύο βιβλία γύρω από τις σχέσεις γονέων και παιδιών. Στο ερώτημα του ψυχιάτρου αν θα τα διάβαζε, απάντησε: «γιατρέ, αν και δεν πολυδιαβάζω, έχω διαβάσει οδηγίες για τη σωστή χρήση διαφόρων πραγμάτων. Παρ' όλα αυτά δεν διάβασα κανένα βιβλίο για τα παιδιά μου. Αυτά θα τα διαβάσω».

Την εμπειρία του αυτή περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής Ιάκωβος Μαρτίδης, διερωτώμενος πόσα άραγε βιβλία έχει διαβάσει ο καθένας για τις ανθρώπινες σχέσεις. «Η γνώση είναι κάτι πολύ σημαντικό. Το μεγάλωμα των παιδιών έχει κόπο και ο κόπος γίνεται μεγαλύτερος, όταν οι γονείς δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις. Από την άλλη πλευρά, ο τρόπος ποτέ δεν είναι ένας. Χτίζεται και οι απαντήσεις είναι εξατομικευμένες, δεν είναι ποτέ οι ίδιες. Αυτό είναι μια επιπρόσθετη δυσκολία στο μεγάλωμα και την ανατροφή των παιδιών. Πάντα υπάρχει το περιθώριο για κάποιον να γίνει καλύτερος γονιός», τόνισε ο κ. Μαρτίδης, ο οποίος μίλησε σε πρόσφατη εκδήλωση για γονείς, που διοργάνωσε στο Noesis η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης.

Οι γονείς αγωνιούν για τη χρήση υπολογιστών και τον περιορισμένο χρόνο των παιδιών

Την αγωνία των γονέων για τα ζητήματα της ανατροφής των παιδιών και τον προβληματισμό τους από την υπερβολική χρήση υπολογιστών και τον περιορισμένο ελεύθερο χρόνο, μεταφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης Ευάγγελος Κελεσίδης. Απέναντι, άλλωστε, στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα, καθώς οι κοινωνίες μεταλλάσσονται και οι περισσότεροι κλείνονται στον εαυτό τους, η εκπαιδευτική κοινότητα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τη συνεργασία της με τους γονείς.

Στόχος, όπως λέει ο κ. Κελεσίδης, «είναι να υπάρξει συνεργασία σχολείου και γονέων, πέρα από τη λογική του ατομικισμού και του εγωκεντρισμού, προς όφελος της κοινής προσπάθειας σε όλα τα ζητήματα που αφορούν την ανατροφή και τη μόρφωση των παιδιών».

Τα ερωτήματα των γονέων – Οι απαντήσεις των ειδικών

Ερωτήματα για μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται με τα παιδιά κατέθεσαν οι γονείς που συμμετείχαν στην εκδήλωση, ζητώντας πληροφορίες, μεταξύ άλλων, για το πώς θα κάνουν τα παιδιά τους να διαβάσουν, πώς μπορούν να τα βοηθήσουν να αντιμετωπίζουν περιστατικά εκφοβισμού ή τι μπορούν να κάνουν για τον ελεύθερό τους χρόνο.

– Πώς μπορεί ένας γονιός να κάνει το παιδί του να διαβάσει;

Την ανάγκη να εντοπιστούν οι λόγοι πίσω από τη συμπεριφορά των παιδιών αλλά και πίσω από τις προσδοκίες των γονέων, επισήμανε ο κ. Μαρτίδης, τονίζοντας παράλληλα τα θετικά αποτελέσματα που μπορεί να έχει σε μια τέτοια κατάσταση η βελτίωση των σχέσεων γονέων και παιδιών.

Σε περιπτώσεις πιέσεων γονέων προς τα παιδιά, με υπέρμετρες απαιτήσεις για γνωστικές επιδόσεις και προετοιμασία από το δημοτικό για τις πανελλαδικές εξετάσεις, αναφέρθηκε ο κ. Κελεσίδης.

– Οι γονείς ανησυχούν για τις κλειστές πόρτες

Σύμφωνα με τον κ. Μαρτίδη, τα παιδιά που βρίσκονται στο στάδιο της προεφηβίας έχουν την ανάγκη της ιδιωτικότητας, του προσωπικού χώρου και χρόνου με όρια σαφή, λειτουργικά, συμφωνημένα και σεβαστά από όλους.

– Οι δραστηριότητες περιορίζουν τον ελεύθερο χρόνο

Έμφαση στη σημασία του ελεύθερου παιχνιδιού και της δυνατότητας των παιδιών να επιλέγουν το παιχνίδι με το οποίο θα ασχοληθούν, έδωσε ο κ. Κελεσίδης, υπογραμμίζοντας, παράλληλα, τη σημασία της συνύπαρξης γονέων και παιδιών στο παιχνίδι και στην απόκτηση εμπειριών.

– Πώς να αντιμετωπίζει ένα παιδί περιστατικά εκφοβισμού;

Μεταφέροντας το μήνυμα της μηδενικής ανοχής στη βία, ο κ. Κελεσίδης σημείωσε ότι τα παιδιά θα πρέπει να ενημερώνουν όσους εκφοβίζουν, ότι μια τέτοια συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή και να αναφέρουν άμεσα το περιστατικό στους εκπαιδευτικούς.

– Πώς να αντιδρούν οι γονείς σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές των παιδιών;

Αντί για την αντίδραση των γονέων στην ανεπιθύμητη συμπεριφορά, που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρίσκονται, ο κ. Μαρτίδης πρότεινε την ανταπόκριση των γονιών με τρόπο που να εστιάζουν στο ίδιο το παιδί, στα συναισθήματά του και όχι τη συμπεριφορά του.

– Τα παιδιά πρέπει να κάνουν όλα τα μαθήματά τους στο ολοήμερο;

Ο κ. Κελεσίδης τόνισε ότι υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος στο ολοήμερο σχολείο για την προετοιμασία των μαθημάτων αλλά και χρόνος για δραστηριότητες και παιχνίδι, καθώς, όπως είπε, ένα παιδί που ξυπνάει στις 7 το πρωί δεν μπορεί να δουλεύει πιεστικά ως το απόγευμα.

– Σε ποιο βαθμό να επιτρέπεται στα παιδιά να είναι αυτόνομα;

Ο κ. Μαρτίδης χαρακτήρισε τρομακτική την ευχή που δίνουν ορισμένοι σε νέους γονείς, να γίνουν πραγματικότητα όλα τα όνειρα που έχουν για το παιδί τους. Σε αυτό το πλαίσιο σημείωσε ότι αν τα όνειρα των παιδιών είναι διαφορετικά από εκείνα των γονέων, η έκβαση των πραγμάτων μπορεί να είναι καταστροφική.

Από την άλλη πλευρά, όταν οι γονείς αφήνουν τα παιδιά να είναι ο εαυτός τους και τα αντιμετωπίζουν ως ανεξάρτητα όντα, εκείνα στη συνέχεια ακολουθούν τα όνειρά τους και αισθάνονται ευτυχισμένα γιατί εκπληρώνονται οι προσωπικές τους επιδιώξεις.

– Τι να κάνει ένας γονιός αν το παιδί του δεν έχει διαβάσει για το σχολείο;

Τη σημασία της καλλιέργειας της προσωπικής ευθύνης του παιδιού, επισήμανε ο κ. Κελεσίδης, καλώντας τους γονείς, αν τα παιδιά τους δεν έχουν προετοιμάσει τα μαθήματα, να ενημερώνουν τους δασκάλους ώστε να την επόμενη μέρα να τα σηκώνουν στο μάθημα και να τα ενθαρρύνουν να αναλάβουν τη δική τους ευθύνη.

– Πώς μπορούν τα παιδιά να μάθουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και να ζουν καλύτερα;

Σε ό,τι αφορά την οικογένεια, ο κ. Μαρτίδης υπογράμμισε τη θεραπευτική σημασία της αγκαλιάς, της αποδοχής, της αγάπης και της έκφρασης συναισθημάτων, ενώ ο κ. Κελεσίδης μίλησε για τον ρόλο που παίζουν προς την κατεύθυνση αυτή τα εργαστήρια δεξιοτήτων εντός του σχολείου, τα οποία καλούνται πλέον οι γονείς να μην τα απαξιώνουν αλλά να αναγνωρίζουν τις θετικές τους επιδράσεις στην ανάπτυξη των παιδιών.

Ποιος είναι ο σωστός γονιός;

Δηλώνοντας αισιόδοξος για το μέλλον, ο κ. Κελεσίδης επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι τα μηνύματα από την ανταπόκριση των γονέων και το ενδιαφέρον τους στις προσπάθειες της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι πολύ θετικά.

Υπογραμμίζει ακόμη τη σημασία της ενεργοποίησής τους προς την κατεύθυνση της εκπαίδευσης των παιδιών, ώστε η επικοινωνία μεταξύ τους να βελτιώνεται και εκείνα να αναπτύσσουν σταθερά δεξιότητες διαχείρισης δύσκολων καταστάσεων και αξίες, όπως η ενσυναίσθηση και η ανθρωπιά.

«Γίνονται πολλά καλά πράγματα. Ο κόσμος σήμερα δεν είναι τόσο κακός όσο φαίνεται, γιατί το κακό ακούγεται και προκαλεί εντύπωση ενώ το καλό γίνεται αθόρυβα», τονίζει, από την πλευρά του, ο κ. Μαρτίδης. Δηλώνει, τέλος, με έμφαση ότι σε μια κοινωνία που πάντα έχει προβλήματα, ο σωστός γονιός είναι εκείνος που δεν νοηματοδοτεί τη δική του ζωή από τη ζωή των παιδιών του. Αντιθέτως τα εκπαιδεύει σταδιακά ώστε κάποια στιγμή να μην τον χρειάζονται πια.

Π. Γιούλτση