Πώς διαμορφώνονται οι μισθοί σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα

Έρχονται αυξήσεις μισθών φέτος κατά 5% στον ιδιωτικό τομέα και αυξήσεις και στο Δημόσιο μέσω του νέου μισθολογίου από 1/1/2024. Η ΝΔ στο προεκλογικό της πρόγραμμα δεσμεύεται για αύξηση του μέσου μισθού πάνω από 25% μέσα στην τετραετία 2023-2027 (στα 1.500 ευρώ από 1.170 ευρώ) και αύξηση κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ εντός της τετραετίας.

Η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,4%, στα 780 ευρώ μεικτά, από την 1η Απριλίου 2023 αφήνει περιθώρια για εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας θα αυξηθούν κατά 4,5% με 5%. Είναι ενδεικτική η εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδος στην πρόσφατη έκθεση για την ελληνική οικονομία, σύμφωνα με την οποία η αύξηση των αμοιβών θα είναι για το 2023 της τάξεως του 5%, όταν οι αντίστοιχες αυξήσεις το 2022 ήταν στο επίπεδο του 0,3%.

Μελέτες  δείχνουν ότι οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού φαίνεται πως επηρεάζουν κατά μείζονα λόγο τους μισθούς που είναι κοντά στον κατώτατο και ελάχιστα έως καθόλου τους μεσαίους προς υψηλούς μισθούς, που κινούνται για παράδειγμα σε ένα επίπεδο από 1.100 έως 1.200 ευρώ και άνω.

Πώς «μοιράστηκε» η αύξηση

Τα αποτελέσματα της μελέτης της Τράπεζας της Ελλάδος έδειξαν πως η διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού κατά 9,5% το 2022 μοιράστηκε ως εξής:

• 4% για θέσεις εργασίας με μισθό από 900 έως 1.000 ευρώ,
• 2% για θέσεις εργασίας με μισθό 1.000-1.100 ευρώ και
• 1% για θέσεις εργασίας με μισθό 1.100-1.200 ευρώ.

Την ίδια ώρα, ανοικτό παραμένει και το θέμα των τριετιών (επίδομα προϋπηρεσίας) εφόσον η ανεργία πέσει κάτω από  10%. Με τον νόμο 4093 (δεύτερο Μνημόνιο) πάγωσαν οι προσαυξήσεις στον κατώτατο μισθό λόγω προϋπηρεσίας, οι λεγόμενες δηλαδή «τριετίες», μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%, με αποτέλεσμα να σταματήσει η εξέλιξή τους τον Φεβρουάριο του 2012. Σήμερα κανείς εργαζόμενος δεν μπορεί να διεκδικήσει προσαύξηση για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται από τον Φεβρουάριο του 2012 και μετά και αντίστοιχα, οι εργαζόμενοι που προσελήφθησαν μετά τον Φεβρουάριο του 2012 έχασαν το δικαίωμα της προσαύξησης κατά 10% του μισθού τους λόγω προϋπηρεσίας. Βασική προϋπόθεση για να ισχύσουν εκ νέου τα επιδόματα προϋπηρεσίας είναι η ανεργία να υποχωρήσει σε επίπεδα κάτω του 10%, κάτι που φαίνεται δύσκολο να συμβεί φέτος.

Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο, εάν υπάρχει η δημοσιονομική δυνατότητα, να ξεπαγώσουν από φέτος οι τριετίες, παρά το γεγονός πως δεν προβλέπεται ότι δεν θα επιτευχθεί εντός τους 2023 η σχετική μείωση του ποσοστού ανεργίας.

Νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο

Οσον αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους, η ΝΔ δεσμεύεται για τη δημιουργία νέου μισθολογίου στο Δημόσιο από 1/1/2024 με αυξήσεις στους  650.000 δημοσίους υπαλλήλους έως 100 ευρώ, για πρώτη φορά ύστερα από 14 χρόνια. Στόχος είναι να συγκλίνουν οι κατώτατοι μισθοί στο Δημόσιο με αυτούς του ιδιωτικού τομέα. Με το υφιστάμενο καθεστώς ο κατώτατος μισθός στον δημόσιο τομέα, υπολογιζόμενος σε 12μηνη βάση, υπολείπεται σημαντικά του επιπέδου στο οποίο αντιστοιχεί, σε 12μηνη βάση, ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα.

Ειδικότερα, από την 1/1/2024 οι δημόσιοι υπάλληλοι θα δουν τις μηνιαίες αποδοχές τους να αυξάνονται μέσω της εφαρμογής του ενιαίου μισθολογίου. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, η συνολική ενίσχυση για τους δημοσίους υπαλλήλους θα φτάσει τα 900 δισ. ευρώ, αφού στα 500 εκατομμύρια που θα εκταμιευθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό πρέπει να προστεθεί το ποσό από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων που αφορά 600.000 δημοσίους υπαλλήλους και η αναπροσαρμογή του ειδικού μισθολογίου των 20.000 γιατρών του ΕΣΥ, με αύξηση του βασικού μισθού, του επιδόματος.