Ο καιρός έδειξε το σκληρό του πρόσωπο και οι αγρότες είδαν τα βράδια τη θερμοκρασία να πέφτει επικίνδυνα. Ο υδράργυρος παρέμενε για πολλές ώρες κάτω από το μηδέν και το ψύχος άρχισε να καίει τα νεόκοπα και ευαίσθητα άνθη.
Όπως εξηγεί ο διευθυντής του εργαστηρίου Δενδροκομίας της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ Αθανάσιος Μολασιώτης, «το πιο ευαίσθητο σημείο του δέντρου είναι το άνθος. Χωρίς άνθη ένα οπωροφόρο δέντρο μπορεί να αντέξει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες».
Τις επόμενες μέρες επιβεβαιώθηκαν ο χειρότεροι οιωνοί. Ολόκληρα χωράφια στα πεδινά της Ημαθίας και της Πέλλας φέτος δεν πρόκειται να καρπίσουν, αφού τα άνθη παραδόθηκαν στο ανηλεές ψύχος.
Την ίδια στιγμή, πυρηνόκαρπα δέντρα σε πιο ορεινές περιοχές κατάφεραν να διατηρήσουν τα άνθη τους. Σύμφωνα με τον κ. Μολασιώτη, αυτό που συνέβη το περασμένο διάστημα στην πεδιάδα της Μακεδονίας, ήταν το φαινόμενο του «θύλακα παγετού».
«Μιλάμε για περιοχές που είναι χαμηλές και που έχουν γύρω τους βουνά. Το βράδυ σε αυτές τις περιοχές ο κρύος αέρας κάθεται χαμηλά, αφού είναι πιο βαρύς από τον θερμό. Αυτό μπορούμε να το αντιληφθούμε στο σπίτι μας, εάν σταθούμε στο πάτωμα όπου το κρύο τον χειμώνα θα είναι πιο αισθητό, από ό,τι είναι όταν καθόμαστε σε μια πολυθρόνα», εξηγεί ο καθηγητής του ΑΠΘ.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν το άνθος
Τα άνθη στα οπωροφόρα δέντρα επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες.
«Με -3 βαθμούς ένα άνθος μπορεί να παγώσει ή και όχι. Αυτό εξαρτάται από τη θερμοκρασία που είχαμε στο προηγούμενο χρονικό διάστημα», επισημαίνει ο κ. Μολασιώτης.
Το αρνητικό σύμφωνα με τον ίδιο είναι πως εάν υπάρχει ζέστη και πέφτει απότομα η θερμοκρασία, είναι ακόμα πιο ευαίσθητα τα άνθη. Και αυτό συνέβη στην προκειμένη περίπτωση.
Σημαντικό, σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ, είναι να γνωρίζουμε και πόση ώρα διαρκεί ο παγετός. «Για μισή ώρα στους -4 βαθμούς ένα άνθος μπορεί να αντέξει, εάν αυτό διαρκέσει τέσσερις ώρες όμως θα υπάρχει πρόβλημα», εξηγεί.
Επίσης παίζει ρόλο και η θέση του άνθους στο δέντρο, αν είναι χαμηλά ή ψηλά, με τα άνθη σε ψηλότερα σημεία να αποδεικνύονται πιο ανθεκτικά, αφού οι συνθήκες ακόμα και σε επίπεδο εκατοστού έχουν τη σημασία τους.
Τα τερτίπια του καιρού φέρνουν αλλαγές
Οι αλλαγές στα καιρικά φαινόμενα στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας οδηγούν πολλές φορές στην αλλαγή της ατζέντας των καλλιεργειών.
«Παρατηρούμε ότι θα υπάρξει μια μετατόπιση καλλιεργειών. Αυτό το βλέπουμε στον Βελβεντό, όπου δεν υπήρχε ποτέ καλλιέργεια ελιάς, τώρα όμως έχει ξεκινήσει», ο Χρήστος Μπαζάκος, ερευνητής Ινστιτούτου του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, εξειδικευμένος στη γενετική βελτίωση των φυλλοβόλων δέντρων.
Όπως λέει, στην παρούσα φάση ανάμεσα στις πολλές πρώιμες ή όψιμες ποικιλίες ροδάκινου, παρατηρείται το φαινόμενο να μην μπορούν να συλλέξουν τις απαραίτητες ώρες ψύχους τον χειμώνα, να μην καρπίζουν στη συνέχεια και να μην δίνουν τις αποδόσεις που είχαν πριν κάποια χρόνια.
«Πρόκειται για μια συνθήκη που την είδαμε πρόπερσι με την ελιά στη Χαλκιδική. Όσον αφορά το ροδάκινο αλλά και άλλα φρούτα, με τα δεδομένα που έχουμε τώρα, μια ποικιλία που καλλιεργούνταν σε ένα πεδινό σημείο, μπορεί να μετατοπιστεί προς τα βόρεια για να έχει καλύτερη απόδοση», σημειώνει ο κ. Μπαζάκος.
