Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος
Με αφορμή το καθυστερημένο εξαιτίας της πανδημίας «Euro-2020» που κλείνει την ερχόμενη Κυριακή φιλοξενήθηκαν εδώ στο αγαπημένο blog Aπόψεις μου ποδοσφαιρικού περιεχομένου με τίτλους:
Το «σύνδρομο» του προπονητή,
Στο γήπεδο τι προέχει; Πειθαρχία ή πρωτοβουλία και
Καθώς εξελίσσεται το Euro-2020, «Καλός παίκτης, αλλά…»
Ποδοσφαιρκό πέναλτι: σαν αναίμακτη «Μονομαχία στο Ελ-Πάσο…»
Επανέρχομαι σήμερα με μία ακόμη Άποψη ποδοσφαιρικού περιεχομένου, την πέμπτη και τελευταία, καθώς την ερχόμενη Κυριακή 11 Ιουλίου 2021 θα συγκρουσθούν στο Wembley η Αγγλία και η Ιταλία στον τελικό που θα παρακολουθήσουν εκατοντάδες εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο …
Όπως και αν το δούμε το θέμα, από όποια οπτική γωνία και αν το προσεγγίσουμε, θα διαπιστώσουμε, καλόπιστοι και κακόπιστοι μαζί, ότι ο διαιτητής κατέχει την αδιαμφισβήτητη θέση, τον ρόλο του απόλυτου κριτή ή «δικαστή» καθώς η σφυρίχτρα του, συνεπικουρουμένη και από τη δυνατότητα της προφορικής παρατήρησης ή ακόμη και από τη θεαματική εξαγωγή από το τσεπάκι της κίτρινης ή, αλίμονο για παίκτη και ομάδα, της κόκκινης κάρτας αποτελούν μέσα ελέγχου και τιμωρίας της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς των 22 παικτών στο γήπεδο αλλά και των παραγόντων και των φιλάθλων που παρακολουθούν τον αγώνα.
Εφόσον σφυρίζει συνετά και δίκαια, με υπευθυνότητα και «σοφία», υποδεικνύοντας ταυτόχρονα και τον λόγο της επιβολής τιμωρίας σε αυτούς που τιμωρεί ο διαιτητής και οι «βοηθοί» του (κάποτε γνωστοί ως επόπτες γραμμών και ο «τέταρτος» που με τον ηλεκτρονικό πίνακα ανακοινώνει αλλαγές των παικτών) μπορούν να επιβάλλουν την απαιτούμενη τάξη και ευπρέπεια πάνω στο «πράσινο παλκοσένικο» οριοθετώντας το απαραίτητο πλαίσιο αναφοράς για τη διεξαγωγή ενός καθαρού παιχνιδιού.
Η κερκίδα, ακόμη και η πιο παθιασμένη και εθελοτυφλούσα από ενθουσιασμό, είναι πάντοτε σε θέση να σεβαστεί τον σωστό διαιτητή, μια και όσο και αν της τσούζουν τα σφυρίγματά του αποδέχεται το κύρος και την αντικειμενικότητά του, χαρακτηριστικά που χρειάζεται να είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον ρολό του διαιτητή ως απόλυτου και δίκαιου «δικαστή», ως Αρχοντα του γηπέδου!
Όταν όμως ο διαιτητής και οι βοηθοί του αποδεικνύουν με τη συμπεριφορά τους ότι «..κάτι βρομάει απαίσια στο βασίλειο της Δανιμαρκίας…» τότε χάνουν όχι μόνο τον σεβασμό των παικτών που αγωνίζονται μέσα στο γήπεδο, όχι μόνο τον έλεγχο της ποδοσφαιρικής συνάντησης, αλλά δυστυχώς επισύρουν την οργή όλων και μαζί το τυφλό μένος της κερκίδας οδηγώντας σε σχέση ευθέως ανάλογη με τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των λαθεμένων αποφάσεων στη δημιουργία έκρυθμων και επικίνδυνων καταστάσεων και για τις εγκαταστάσεις των γηπέδων αλλά και για ανθρώπινες ζωές…
Αναμφίβολα ο ρόλος του διαιτητή κάθε αγώνα σε κάθε σπορ είναι φοβερά απαιτητικός καθώς προϋποθέτει:
σωστή τεχνική κατάρτιση,
άριστη σωματική κατάσταση,
διαύγεια πνεύματος,
ιδιάζουσα ικανότητα για άμεση σύλληψη, ορθή κρίση συγκεκριμένης συμπεριφοράς των παικτών (εσκεμμένη ή ακούσια) και αντικειμενικότητα,
δυνατό χαρακτήρα και ψυχικό σθένος που να κατορθώνει να αντιστέκεται στις αβάσιμες αλλά κραυγαλέες απαιτήσεις της κερκίδας και φυσικά του αόρατου αλλά πραγματικού κατεστημένου και του παντοδύναμου… παρασκηνίου (της αποκαλούμενης… «παράγκας»).
Σίγουρα ο ρόλος του διαιτητή είναι άχαρος και τούτο επειδή όπως και αν κρίνει μια συγκεκριμένη φάση οπωσδήποτε θα απογοητεύσει τους παίκτες, τεχνικούς, παράγοντες και φιλάθλους της μιας από τις δυο αντίπαλες κερκίδες.
Έτσι λοιπόν, όταν αναλογισθεί κανείς τα ΥΠΕΡ και τα ΚΑΤΑ του ρόλου του διαιτητή, τις χρηματικές απόλαβες, τους κινδύνους που διατρέχει η σωματική του ακεραιότητα και σε σταθερή βάση η κοινωνική του υπόσταση, είναι λογικό να προβληματίζομαι και ΕΓΩ, φίλες και φίλοι αναγνώστες, αναφορικά με τα θεμελιακά εκείνα ψυχοκίνητρα που κάνουν αυτούς τους ώριμους άνδρες, χωρίς να τους πιέσει ή να τους εκβιάσει ή και να τους δελεάσει κάποιος προτρεπτικά, να κρατήσουν τη σφυρίχτρα και να γίνουν διαιτητές…
Οπωσδήποτε τους αρέσει ο ρόλος, σίγουρα επιδιώκουν τη δημοσιότητα, αναμφίβολα αγαπούν την μπάλα…
Είναι εύστοχή η παρατήρηση ότι χωρίς διαιτητές δεν παίζεται ποδόσφαιρο ή άλλο σπορ…
Αλλά, να, πολλές φορές, στα γήπεδα όλου του κόσμου και ιδιαίτερα στα ελληνικά εξ αιτίας των διαιτητών όχι μόνο δεν παίζεται ποδόσφαιρο, αλλά συχνά οι αγωνιστικοί χώροι μετατρέπονται σε ρινγκ επίδειξης μυικής δύναμης φανατικών «οπαδών» ή συμβολικής επέμβασης του αόρατου κατεστημένου και του βρόμικου παρασκηνίου…
«Η εξουσία φθείρει» είχε πει ο Βρετανός λόρδος Astor συμπληρώνοντας ότι «η απόλυτη εξουσία φθείρει… απολύτως».
Υπάρχουν διαιτητές που σφυρίζουν τόσο συχνά ώστε να μας κάνουν να αναρωτιόμαστε εάν η σφυρίχτρα τους έχει δυο ή τρία… στραγάλια.
Υπάρχουν και άλλοι που προξενούν οίκτο καθώς οι σφυρίχτρες τους παραμένουν άφωνες και αναλογιζόμαστε ποιος άραγε να τους έκλεψε το… ρεβίθι.
Όσοι και όσες φίλοι και φίλες αναγνώστες παρακολουθούν συχνά ποδόσφαιρο διαπιστώνουν ότι και κάποια από τα σημαιάκια των δύο βοηθών διαιτητών είναι τόσο βαριά που δεν μπορούν να τα σηκώσουν στον αέρα υποδεικνύοντας «παράβαση» ενώ άλλα θυμίζουν την γνωστή Χολλυγουντιακή παραγωγή του «Όσα παίρνει ο…άνεμος!»
Οι διαιτητές αποτελούν πρόσωπα που ασκούν απόλυτη εξουσία και η εισαγωγή του VAR προσφέρει συχνά αδιάσειστα και τραγικά στοιχεία, αν όχι τίποτε άλλο, τουλάχιστον των πολλών τους ελλείψεων…
Κατά γενική ομολογία στο «Euro-2020» η Διαιτησία πήρε πολύ καλούς βαθμούς…
Ευελπιστώ ότι την Κυριακή θα απολαύσουμε ποιοτικό ποδόσφαιρο και εφόσον η θεά Τύχη κρατήσει ίσες αποστάσεις αποφεύγοντας κλασικές μορφές ευνοιοκρατίας νικήτρια θα αναδειχθεί εκείνη η Εθνική ομάδα που θα εφαρμόσει πιστά σωστές ποδοσφαιρικές τακτικές και ορθή στρατηγική και οι παίκτες της θα έχουν αποφύγει εγωιστικές πρωτοβουλίες τηρώντας την απαιτούμενη πειθαρχία.
