Του Γιάννη Κορομήλη
Στις δύσκολες μέρες που βιώνουμε – άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο- όλοι μας σχεδόν το ερώτημα που μας βασανίζει είναι: Τελικά είναι «γραφτό» μας να υποφέρουμε γιατί έτσι το θέλει το «ριζικό» μας, το «κισμέτ», η «νομοτέλεια», τα γονίδια μας ή μήπως όχι; Κι αν όχι υπάρχει κάτι που έπρεπε ή πρέπει να κάνουμε και δεν το κάνουμε και, κατά συνέπεια, φταίμε εμείς ( ή κι εμείς) για τα μύρια όσα δεινά μας ταλανίζουν;
Για το πώς απαντούν οι μεγάλες, τουλάχιστον, θρησκείες το γνωρίζουμε, λίγο πολύ, όλοι μας. Ξέρουμε δηλ. πως κάποιες – όπως ο Χριστιανισμός – υποστηρίζουν το αυτεξούσιο, την ελευθερία του ατόμου, ενώ άλλες – π.χ. ο Ισλαμισμός – το «κισμέτ» τη μοιρολατρία.
Στην εποχή μας, στην ύστατη φάση της νεοτερικότητας, αυτή του μεταμοντερνισμού και του μηδενισμού που ζούμε, ο ρόλος και η επιρροή των θρησκειών έχουν περιορισθεί δραματικά. Λάθος ασφαλώς, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Προσωπικά πιστεύω πως είχε δίκαιο ο Αλβέρτος Αϊνστάιν όταν έλεγε: « Η θρησκεία χωρίς την επιστήμη είναι τυφλή, η επιστήμη χωρίς την θρησκεία κουτσή».
Δυστυχώς, η προοδευμένη τουλάχιστον ανθρωπότητα έχει θεοποιήσει την επιστήμη. Έχει απομακρυνθεί – κακό του κεφαλιού της – από τα δόγματα και τα νάματα της θρησκείας – και φτάσαμε έτσι εδώ που φτάσαμε: Η επιστήμη και η τεχνολογία να κάνουν άλματα – κυρίως στο χώρο της Ιατρικής, της Φυσικής και της Πληροφορικής – το προσδόκιμο της ζωής γενικά να αυξάνεται, αλλά να πολλαπλασιάζονται και να επεκτείνονται οι αρρώστιες, οι ανισότητες και η δυστυχία του κοινού ανθρώπου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όταν το 1974 ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον κήρυξε τον «πόλεμο» κατά του καρκίνου, η αρρώστια αυτή αποτελούσε την όγδοη κατά σειρά αιτία θανάτου. Τριάντα χρόνια αργότερα ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον κήρυξε κι αυτός το δικό του «πόλεμο» , διέθεσε κι αυτός τεράστια ποσά στον αγώνα κατά του καρκίνου. Αποτέλεσμα; Σήμερα ο καρκίνος αντί να περιορισθεί, αν όχι να νικηθεί, κατέχει τη δεύτερη (!) θέση μετά τις καρδιοπάθειες στον κατάλογο των θανατηφόρων ασθενειών! Τα ίδια είναι τα αποτελέσματα και σε πολλούς άλλους τομείς όπως π.χ. στην προστασία του περιβάλλοντος κ.λ.π. της θεοποιημένης επιστήμης χωρίς Θεό.-
Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στο αρχικό μας ερώτημα: Εμείς που υποφέρουμε στα δόντια της πολυκέφαλης κρίσης που δεν λέει να μας εγκαταλείψει, είμαστε τα αδύναμα θύματα των συνθηκών (κρίση, αριστεροδεξιά κυβέρνηση, εξαθλίωση κ.λ.π.) ή μήπως ευθυνόμαστε κι εμείς για όλα όσα θα μπορούσαμε ενδεχομένως να κάνουμε και δεν κάνουμε;
Κι ας προσεγγίσουμε το ερώτημα αυτό από την πλευρά της επιστήμης, της «κουτσής» επιστήμης.
Πλησιάζουν τον αιώνα οι προσπάθειες των ειδικών επιστημόνων να κατανοήσουν, να επηρεάσουν, να ανακαλύψουν τη δομή και λειτουργία του ανθρώπινου DNA (γνωστότερου ως γονιδιόματος). Οι προσπάθειες αυτές απέδωσαν. Ετσι το 1953 ανακοινώθηκε η δομή του DNA από τους επιστήμονες Τζέιμς Γουάτσον (Αμερικανός) και Φράνσις Κρικ (Εγγλέζος). Το 1962 απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής σε τρεις επιστήμονες, τους δύο που προαναφέρθηκαν και τον Μορίς Γουίλκινς.
Το 2003 ο πρόεδρος Κλίντον, έχοντας αριστερά του τον κορυφαίο, ελληνικής καταγωγής γενετιστή Άρη Παριανό και δεξιά του τον Αμερικανό Φράνσις Κόλινς, ανακοίνωσε την αποκωδικοποίηση του DNA και εκφώνησε έναν εμφανώς θρησκευτικό λόγο. Μίλησαν επίσης για το «μέγα επίτευγμα» οι παριστάμενοι Αρης Παριανός (βαθιά θρησκευόμενο άτομο) και ο άθεος ως τότε Φράνσις Κόλινς που τόνισε με έμφαση: «ρίχνοντας μια ματιά στο «βιβλίο της ζωής», το DNA, βρήκα το Θεό. «Αισιοδοξία και θαυμασμός εκφράστηκαν σε παγκόσμια κλίμακα.
Δικαιολογημένα αφού κυτταροβιολόγοι και γενετιστές υποστήριξαν πως η ζωή (συνεπώς και οι αρρώστιες) ελέγχονται από το DNA. Έγινε πολύς λόγος για νέα φάρμακα και νέες θεραπείες, εξατομικευμένες. Έκτατε οι προσπάθειες αυτές συνεχίζονται. Για πολλές δεκαετίες οι άνθρωποι πίστευαν πως όλα εξαρτώνται από το DNA. Συνεπώς η ζωή μας είναι σχεδόν προκαθορισμένη. Το «ριζικό» μας είναι δεδομένο, κάτι που πλησιάζει πολύ στη μοιρολατρία. Όμως…
Συνεχίζεται
