Του Γιάννη Κορομήλη
«Η εξουσία διαφθείρει. Η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απολύτως.», έγραψε ο John Acton, Άγγλος ιστορικός και πολιτικός (1843-1902). Αν δεχθούμε ότι το απόφθεγμα αληθεύει – και η ιστορία αποδεικνύει την αλήθεια του – προφανές είναι το συμπέρασμα ότι οι ασκούντες πολιτική εξουσία θα πρέπει συνταγματικά να τη διατηρούν για ορισμένο χρόνο, περιορισμένο μάλιστα. Με τρόπο δε που να μην υπάρχουν «παραθυράκια» στο Σύνταγμα που να επιτρέπουν τους «πονηρούς» να διαιωνίζουν την παραμονή τους στην εξουσία. Κραυγαλέο παράδειγμα «παραθύρου» στο ρωσικό Σύνταγμα. Που εκμεταλλεύεται ο Βλ. Πούτιν και κυβερνάει συνεχώς τη Ρωσική Ομοσπονδία, πρώτα ως πρόεδρος, ύστερα, για να ξεπεράσει τη συνταγματική πρόβλεψη, ως Πρωθυπουργός και στη συνέχεια – τώρα – ως Πρόεδρος. Πιθανό το ενδεχόμενο της ισοβιότητας του, ως Πρωθυπουργού στη συνέχεια και μετά και πάλι ως προέδρου…
Στις ΗΠΑ αντίθετα η θητεία του Προέδρου είναι μία ή το πολύ δύο τετραετίες. Χωρίς κανένα απολύτως παράθυρο. Εκεί δεν μπορεί κατά κανένα τρόπο να προκύψει ένας Αμερικανός Πούτιν. Και μιλούμε για τη μία και μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο.
Στη δική μας μικρή χώρα θέμα χρονικού περιορισμού δεν τίθεται για κανέναν. Το ίδιο πρόσωπο θεωρητικά μπορεί να ασκεί τα καθήκοντα (και να απολαμβάνει τα προνόμια) του Πρωθυπουργού για όσα χρόνια επιθυμεί. Αρκεί βέβαια να καταφέρνει να κερδίζει τις εκλογές κατακτώντας το κόμμα του την πρώτη θέση και να συγκεντρώνει έτσι αυτοδύναμα είτε σε συνεργασία με ένα ή περισσότερα άλλα κόμματα τη δεδηλωμένη (151 έδρες στη Βουλή). Στο Σύνταγμα μας μάλιστα προβλέπεται να μπορεί ένας αρχηγός να σχηματίσει «Κυβέρνηση μειοψηφίας» εφόσον διαθέτει την ψήφο εμπιστοσύνης 121 τουλάχιστον βουλευτών και την στήριξη ή ανοχή άλλων τουλάχιστον 30 βουλευτών σε τρόπο ώστε να συγκεντρώνει την «δεδηλωμένη» (των 151 βουλευτών).
Στη χώρα μας εξάλλου το ισχύον Σύνταγμα ευνοεί τον εκάστοτε Πρωθυπουργό, καθιστώντας τον σχεδόν απόλυτο μονάρχη. Και τούτο διότι ενώ στις άλλες χώρες της Δύσης υπάρχει ένας δεύτερος κοινοβουλευτικός θεσμός για τον έλεγχο της νομοθετικής εξουσίας ( Γερουσία στις ΗΠΑ, Βουλή των λόρδων στην Αγγλία, Άνω Βουλή στη Γερμανία κλπ), σ’ εμάς υπάρχει μόνο μία Βουλή. Τη σύνθεση μάλιστα της οποίας σε μεγάλο βαθμό την καθορίζουν οι αρχηγοί των κομμάτων (που ορίζουν τους υποψήφιους βουλευτές που οι ίδιοι κρίνουν) και ο λαός να ψηφίζει και να εκλέγει κάποιους από αυτούς υποχρεωτικά.
Στο θέμα των υποψηφίων βουλευτών στη Γερμανία π.χ. ο/η αρχηγός του όποιου κόμματος δεν έχει καμία απολύτως αρμοδιότητα. Αν μάλιστα αναμειχθεί κάποιος αρχηγός στην επιλογή καθαιρείται από κάθε αξίωμα ακόμα και από αυτό του/της καγκελαρίου. Σ’ εμάς αυτά είναι πολυτέλειες.
Έχουμε βέβαια Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως «ανώτατο άρχοντα» πλην χωρίς ουσιαστικά καμία αρμοδιότητα! Παλιότερα είχε αρμοδιότητες και μάλιστα αρκετές και κρίσιμες: Όπως για παράδειγμα το δικαίωμα να διαλύει τη Βουλή και να προκηρύσσει εκλογές όταν διαπίστωνε (όπως εδώ και πολλούς μήνες συμβαίνει) δυσαρμονία λαού και Βουλής. Το δικαίωμα αυτό όμως δεν άρεσε στον εγωκεντρικό Ανδρέα Παπανδρέου (ούτε και στις βλέψεις του Βαγγέλη Βενιζέλου).
Έτσι με την τροποποίηση του Συντάγματος (1985-86) αποψιλώθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απ’ όλες τις προνομίες του, οι οποίες περιήλθαν στον Πρωθυπουργό. Στον Ανδρέα Παπανδρέου τότε, στον Αλέξη Τσίπρα σήμερα.
Μ’ αυτά τα δεδομένα ισχύει η ρήση Acton στην αρχή της στήλης. Όπως φυσικά ίσχυε και την περίοδο του Ανδρέα. Όπως μου έλεγε τότε ο γ.γ. Τύπου και Κυβερνητικός εκπρόσωπος το Πα.σο.κ θα κυβερνούσε την Ελλάδα για … 60 χρόνια! Και μου ανέφερε ως παράδειγμα το Μεξικό! Έφταιξε το ότι αρρώστησε σοβαρά το 1988 ο Ανδρέας; Ποιος μπορεί να ξέρει; Το όνειρο πάντως της … 60ετίας έμεινε όνειρο. Όσο για τον Αλέξη Τσίπρα είναι φυσικό να θέλει να παραμείνει στην εξουσία όσο γίνεται πιο πολύ. Είναι άγνωστο αν ονειρεύεται κι αυτός δεκαετίες. Ο Μίκης Θεοδωράκης πάντως με δημοσιοποίηση του της περασμένης Πέμπτης εμφανίζεται βέβαιος ότι κι ο Αλ. Τσίπρας , όπως κι ο Τσάβες και ο Μαδούρο της Βενεζουέλας, ο Κάστρο κ.α, προβλέπει στην … ισοβιότητα! Γράφει συγκεκριμένα ο Μίκης: «… δηλώνω ότι είμαι βέβαιος ότι με Ιβάν (σ.σ. Σαββίδης) ή χωρίς Ιβάν η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη αρχίσει να κινείται στα βήματα του Μαδουρισμού. Οι δεκάδες χιλιάδες διορισμοί αποβλέπουν στον πλήρη έλεγχο του κράτους.
Το σχέδιο Παππά απέτυχε στην επιδίωξη του ελέγχου των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Όμως τώρα με τον Ιβάν, φαίνεται ότι θα επιχειρηθεί και νέα επέλαση για τον έλεγχο της διαμόρφωσης της κοινής γνώμης.
Τέλος, ομολογώ ότι ανησυχώ για τις ένοπλες δυνάμεις…»
Συνεχίζεται
