Του Γιάννη Κορομήλη
Στον όρο λαϊκισμός δίδονται πολλοί ορισμοί. Είναι δηλαδή ένα σημαίνον με πολλά σημαινόμενα. Έχει, όπως λέγαμε και χθες, τη δική του ιστορία (ο λαϊκισμός). Μια ιστορία με αρκετές εκδοχές, πάντοτε όμως με ίδιο το βασικό του πυρήνα, ανάλογα βέβαια με τον τόπο αναφοράς. Στην Αμερική ως ήπειρο, ο λαϊκισμός προσλαμβάνεται ως ρεύμα «προοδευτικό», με τον τρόπο του βέβαια. Αλλά κι εκεί παρατηρούνται διαφορές από χώρα σε χώρα ή μεταξύ ευρύτερων περιοχών (ΗΠΑ- Β. Αμερική, Κεντρική, Νότια).
Στην Ευρώπη είναι εντελώς διαφορετικά τα πράγματα. Συνδέεται, τουλάχιστον από φιλελεύθερους σχολιαστές, με ανεύθυνες και ανεφάρμοστες πολιτικές ή μορφές πολιτικής «μαστροπείας». (T.W.Mulle, 2016). Κάπως έτσι προσλαμβάνεται και στη χώρα μας στην οποία μάλιστα προσφάτως (σχετικά ) ο λαϊκισμός» έχει συνδεθεί με τη συσσώρευση δημοσίου χρέους. Είναι γνωστό άλλωστε ότι τόσο ο «πρώτος διδάξας» Ανδρέας Παπανδρέου, όπως και ο αντιγραφέας του Αλέξης Τσίπρας, φόρτωσαν τη χώρα με δάνεια. Όχι βέβαια πως και άλλα κόμματα δεν έκαναν περίπου το ίδιο. Πολλοί πάντως Ευρωπαίοι σχολιαστές θεωρούν και το διατυπώνουν συχνά τόσο το ΣΥΡΙΖΑ όσο και τους «Ποδέμος» στην Ισπανία ως εκδοχές του «αριστερού λαϊκισμού».
Αυτή την περίοδο λοιπόν στην Ελλάδα ο λαϊκισμός βρίσκεται στην εξουσία. Προς στιγμήν φαινόταν πως το ίδιο θα συνέβαινε και στην Ισπανία με τους Podemos, αλλά δυστυχώς γι ΄αυτούς (τους P.) εκλογές εκεί έγιναν πολύ αργότερα από ότι στην Ελλάδα. Έτσι είδαν οι Ισπανοί ψηφοφόροι τι σημαίνει να πάρουν την εξουσία οι λαϊκιστές και «ανέκρουσαν πρύμναν» κατατάσσοντας τους συντρόφους του Α. Τσίπρα τρίτο ή τέταρτο κατά σειρά ψήφων κόμμα. Έτσι μείναμε οι μόνοι Ευρωπαίοι να παραδέρνουμε στα αγριεμένα κύματα της κρίσης να φορτωνόμαστε – μόνοι εμείς οι άλλοι τρεις τα κατάφεραν και γλύτωσαν- νέα επαχθέστερα και απεχθέστερα μνημόνια. Με τις υπογραφές λαϊκιστών (αριστερών και δεξιών) αυτή τη φορά.
Γιατί είχαμε και τούτο τα τραγελαφικό (αν όχι και ανεξήγητο) φαινόμενο. Να ταιριάσουν κα να συμπεθεριάσουν δυο αντίθετα ιδεολογικά, τουλάχιστον όπως αυτοχαρακτηρίζονται, κόμματα. Ένα της … ριζοσπαστικής Αριστεράς και ένα της δεξιάς- δεξιάς. Κοινό γνώρισμα – μαγιά της συνεργασίας ο λαϊκισμός, κοινός στόχος η κατοχή και διατήρηση της εξουσίας με αναλογική περίπου συμμετοχή στα όσα η εξουσία συνεπάγεται. Και για τα οποία ενδεχομένως ούτε που σκέφτονται την πιθανότητα να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές, παρά το γεγονός ότι η δυσαρμονία μεταξύ κυβέρνησης και λαού είναι καταφανής και μεγάλη. Ειρήσθω εν παρόδω πως μάλλον δεν θα ζήσουν το όνειρο τους μέχρι το προβλεπόμενο, απ΄ τους ίδιους, τέλος. Ήδη η ΕΕ άρχισε να το προσδιορίζει (ανεπίσημα βέβαια, πλην σαφώς) για το πρώτο τρίμηνο του 2018. Δηλαδή, ύστερα από 6-9 μήνες από σήμερα, να γίνουν εκλογές.
Αλλά ας επιστρέψουμε στο θέμα μας. Ο όρος λαϊκισμός λοιπόν χρησιμοποιείται διεθνώς με τρεις τουλάχιστον διαφορετικές μεταξύ τους σημασίες. Η πρώτη είναι αυτή που κυριαρχεί στην χώρα μας και στην Ευρώπη και, κατά την κοινή γλωσσικά χρήση, έχει αρνητική έννοια. Σύμφωνα μ΄αυτήν ο λαϊκισμός στηρίζεται στη σκόπιμη ανειλικρίνεια. Οι λαϊκιστές κάνουν συνεπή και συνεχή χρήση ψεμάτων. Τα πόσα μας είπαν προεκλογικά κυρίως αλλά και στη συνέχεια είναι σε όλους γνωστά. Η σκοπιμότητα της ανειλικρίνειας έχει τονισθεί ιδιαίτερα τόσο από τον Β.Ι. Λένιν (Η αλήθεια είναι μια κακή συνήθεια των αστών. Το ψέμα επαναλαμβανόμενο εκλαμβάνεται ως αλήθεια»), όπως και ο μετρ τη προπαγάνδας (του Χίτλερ) Γκέμπελς ο οποίος έλεγε: «Λέγε ψέματα. Όσο μεγάλο είναι ένα ψέμα τόσο περισσότερο πιστευτό γίνεται». Πιστοί όλοι τους (και οι προαναφερθέντες, και οι δικοί μας) στο δόγμα του Νικ. Μακιαβέλι: «Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Πέραν αυτού, οι λαϊκιστές θέτουν σκοπίμως διλήμματα ή ψευδοδιλλήματα: «εμείς ή αυτοί». «Θα τους τελειώσουμε ή θα μας τελειώσουν». Θυμάστε ασφαλώς τον Αλ. Τσίπρα όταν τα φώναζε ξανά και ξανά. Επίσης ανακαλύπτουν πάντα «κακούς» κ.λ.π. Ο απώτερος σκοπός όλων αυτών η καλλιέργεια ανασφάλειας στο λαό και προβολή του ίδιου ως… προστάτη και σωτήρα.
Συνεχίζεται
