Όλοι ξέρουμε αυτό που γράφει η Βίβλος, ότι δηλαδή ένα λαμπερό αστέρι στον ουρανό οδήγησε τους τρεις μάγους στη φάτνη του Χριστού στην Βηθλεέμ για να προσφέρουν τα δώρα τους στο Θείο Βρέφος. Με οδηγό τους το φως «αστέρος ον είδον εν τη Ανατολή», διέσχισαν έρημους και όρη για να έρθουν να προσκυνήσουν «το άγνωστο αυτό παιδίον». Ιστορικοί και θεολόγοι, καταλήγουν σήμερα ότι ο Ιησούς γεννήθηκε το 6 – 7 π.Χ.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Τι ήταν αυτό το αστέρι; Ένας κομήτης ή μια έκρηξη σουπερνόβα; Ή μήπως ένα άλλο αστρονομικό φαινόμενο; Οι αστρονόμοι εδώ και πολλούς αιώνες προσπαθούν να εξηγήσουν το μυστήριο. Προσπαθούν να ανακαλύψουν πιο ουράνιο φαινόμενο είναι στην πραγματικότητα το αστέρι των Χριστουγέννων.
Η Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, αστροφυσικός στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, είπε σχετικά (περιοδικό ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο»): «Οδεύοντας προς την μεγαλύτερη νύχτα του έτους, το χειμερινό ηλιοστάσιο, και όσο οι νύχτες παραμένουν ξάστερες και λαμπερές, ευκαιρία να στρέψουμε τα μάτια μας στον νυχτερινό ουρανό και να θαυμάσουμε τους χειμερινούς αστερισμούς. Ο Ωρίωνας, ο Ταύρος, οι Πλειάδες, ο μεγάλος Σκύλος με τον λαμπερό Σείριο, προεξάρχουν στον χειμερινό ουρανό. Στις 21 Δεκεμβρίου που πραγματοποιείται το χειμερινό ηλιοστάσιο, βρισκόμαστε πολύ κοντά στην γιορτή των Χριστουγέννων. Μια αφορμή, να ανατρέξουμε στην εποχή της γέννησης του Ιησού και να αναρωτηθούμε ποιο εντυπωσιακό αστρονομικό φαινόμενο παρατηρήθηκε στον ουρανό και υποκίνησε τους σοφούς άνδρες (μάγους) για το ταξίδι τους προς την Βηθλεέμ.
Το αρχικό ερώτημα που τίθεται είναι «πότε γεννήθηκε ο Ιησούς;» και το επόμενο: «παρατηρήθηκε κάποιο ιδιαίτερο αστρονομικό φαινόμενο εκείνη την εποχή;»
Ιστορικοί και θεολόγοι καταλήγουν σήμερα ότι ο Ιησούς γεννήθηκε το 6–7 π.Χ. Γραπτές δε αναφορές για τον «αστέρα» της Βηθλεέμ συναντάμε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, καθώς και σε ορισμένα από τα «απόκρυφα» ευαγγέλια, των οποίων η αξιοπιστία αμφισβητείται. Βασιζόμενοι στην περιγραφή του ευαγγελιστή Ματθαίου, δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας στην έρευνα για τον προσδιορισμό του ουρανίου αυτού αντικειμένου: α) το χαρακτηριστικό της «κίνησης» (Ο αστήρ ον είδον εν τη ανατολή προήγεν αυτούς) και β) το χαρακτηριστικό της «στάσης» πάνω στην ουράνια σφαίρα (έως ελθών εστάθη επάνω ου ην το παιδίον).
Γιατί όμως είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι ήταν πραγματικά αυτό που οδήγησε τους μάγους στη φάτνη; Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρουμε πότε γεννήθηκε ο Χριστός. Οι μελετητές της Βίβλου και οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι o Χριστός δε γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου πριν από 2025 χρόνια, όπως νομίζαμε μέχρι σήμερα. Οι ειδικοί θεωρούν ότι η γέννηση έλαβε χώρα μεταξύ του 7ου και του 2ου αιώνα προ Χριστού. Και επειδή υπήρχαν βοσκοί, είναι σίγουροι ότι η ημερομηνία ήταν κάπου μέσα στην άνοιξη και όχι στις 25 Δεκέμβριου. Αν λοιπόν συνδέσουμε το αστέρι της Βηθλεέμ με ένα αστρονομικό γεγονός, τότε θα είμαστε σε θέση να ορίσουμε και την πραγματική ημερομηνία της γέννησης του Χριστού!
Φωτεινός μετεωρίτης;
Οι πρώτοι αστρονόμοι σκέφτηκαν ότι το αστέρι της Βηθλεέμ ήταν ίσως ένας ασυνήθιστα φωτεινός μετεωρίτης. Σήμερα όμως ξέρουμε ότι η πτώση ενός μετεωρίτη διαρκεί λίγα μόλις δευτερόλεπτα. Ο χρόνος αυτός σίγουρα δεν ήταν αρκετός για να οδηγήσει τους μάγους από τα βάθη της Ανατολής στην πόλη της Βηθλεέμ!
Λαμπε#ρός κομήτης;
Αν η πτώση μετεωριτών διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα, οι κομήτες από την άλλη εμφανίζονται στον ουρανό για πολλές ώρες ή ακόμα και μέρες. Θα μπορούσε άραγε ένας λαμπερός κομήτης να είναι η απάντηση στο μυστήριο; Οι αστρονόμοι γνωρίζουν ότι τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 11 π.Χ. έκανε την εμφάνισή του ο περίφημος κομήτης του Χάλευ. Οι περισσότεροι αστρονόμοι όμως σήμερα πιστεύουν ότι δεν συνδέεται με το άστρο, καθώς οι ημερομηνίες δεν ταιριάζουν. Ψάχνουν έναν κομήτη που να εμφανίστηκε λίγα χρόνια αργότερα. Κινέζοι και Κορεάτες αστρονόμοι παρατήρησαν έναν άλλον, άγνωστο κομήτη το 5 π.Χ. Να ήταν άραγε εκείνος το άστρο της Βηθλεέμ;
Οι ιστορικοί όμως αποκλείουν ότι ένας κομήτης θα σηματοδοτούσε για τους Χριστιανούς τη γέννηση του υιού του Θεού, αφού εκείνη την περίοδο οι κομήτες θεωρούταν προάγγελοι κακών.
Εντυπωσιακή ουράνια έκρηξη;
Ένα άλλο αστρονομικό φαινόμενο που θα μπορούσε να εξηγήσει το άστρο είναι μια αστρική έκρηξη, τα γνωστά σούπερ νόβα. Πραγματικά, τον Μάιο και τον Απρίλιο του 5 π.Χ. οι Κινέζοι αστρονόμοι κατέγραψαν μια τέτοια έκρηξη, που έλαμπε στον ουρανό για 70 ολόκληρες μέρες!
Συνάντηση πλανητών;
Μια τελευταία εξήγηση για το άστρο της Βηθλεέμ είναι ότι αυτό μπορεί να ήταν μια συνάντηση πλανητών. Αυτό το φαινόμενο οι αστρονόμοι το ονομάζουν σύνοδο πλανητών και συμβαίνει όταν δύο ή περισσότεροι πλανήτες φαίνονται στον ουρανό να είναι ο ένας πολύ κοντά στον άλλον, τόσο που με γυμνό μάτι να μοιάζουν σαν ένα πολύ λαμπρό άστρο.
Τέτοιες συναντήσεις πλανητών συνέβησαν μερικές φορές την περίοδο που εικάζεται ότι γεννήθηκε ο Χριστός. Για παράδειγμα το 7ο π.Χ. οι πλανήτες Δίας και Κρόνος ήλθαν πολύ κοντά τρεις φορές μέσα στον ίδιο χρόνο, το Μάιο, τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο. Οι μάγοι είχαν γνώσεις αστρονομίας και αστρολογίας και γνώριζαν ότι από την αρχαιότητα ο Δίας συμβόλιζε την βασιλική εξουσία και δύναμη. Να αναγνώρισαν άραγε τον πλανήτη Δία και να θεώρησαν ότι αυτή η σύνοδος είναι ο προάγγελος του ερχομού του βασιλιά των ουρανών; Οι μελετητές πιστεύουν ότι οι τρεις μάγοι ερμήνευσαν την πρώτη συνάντηση των δύο πλανητών το Μάιο ως προφητική για τη γέννηση του Χριστού. Οι επόμενες σύνοδοι τούς έδειξαν την τοποθεσία της γέννησης.
Οι αστρονόμοι ακόμα δεν έχουν λύσει το μυστήριο του άστρου της Βηθλεέμ. Και πότε γεννήθηκε τελικά ο Χριστός; Όποιες όμως και να είναι οι απαντήσεις, η μαγεία των Χριστουγέννων παραμένει μοναδική!
(πηγή: Αναστασία Παπά Openscience 28-12-2009)
Μια επισήμανση σχετικά με το άστρο της Βηθλεέμ είναι ότι αυτό αναφέρεται μόνο στο βιβλίο του Ματθαίου. Οι άλλοι ευαγγελιστές δεν το είδαν, ή το αγνόησαν. Επίσης, τα γραπτά ιστορικά αρχεία δεν αναφέρουν κάποιο ξεχωριστό γεγονός.
Πάντως, σήμερα, ένας αστρονόμος της NASA υποστηρίζει πως διαθέτει επιστημονικά στοιχεία που εξηγούν την αλλόκοτη εμφάνιση του άστρου που οδήγησε τους τρεις μάγους στον νεογέννητο Ιησού. Κι ότι «έλυσε» το μυστήριο.
Σύμφωνα με τον αστρονόμο Μαρκ Μάτνεϊ, ένας κομήτης που παρ’ ολίγον να συγκρουστεί με τη Γη πριν από λίγο περισσότερο από 2.000 χρόνια ίσως είναι η απάντηση στη μακραίωνη ερώτηση. Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, το αστέρι που οδηγεί τους μάγους στον νεογέννητο Ιησού εμφανίζεται για πρώτη φορά «ανατολικά». Στη συνέχεια, «προπορεύεται» των μάγων στη σύντομη διαδρομή τους από την Ιερουσαλήμ στη Βηθλεέμ, προτού «ακινητοποιηθεί» πάνω από τον τόπο όπου γεννήθηκε ο Ιησούς. Και επειδή συνήθως τα αστρονομικά αντικείμενα δεν αιωρούνται πάνω από μικρές πόλεις, το άστρο με την αλλόκοτη συμπεριφορά στις περιγραφές του Ματθαίου έχει χαρακτηριστεί «θαύμα» από κάποιους, «βιβλική μεταφορά» που εξυπηρετεί το χριστιανικό αφήγημα από άλλους.
Τώρα, ο πλανητικός επιστήμονας της NASA, δημοσιεύει μια εναλλακτική θεωρία στο Journal of the British Astronomical Association που συνοψίζεται σε ένα αντικείμενο που καταγράφηκε από Κινέζους αστρονόμους το 5 π.Χ.
Κινεζικά αρχεία που τηρούνταν για αστρολογικούς λόγους κάνουν μνεία σε ένα φωτεινό κομήτη, ορατό για πάνω από 70 ημέρες, που εμφανίστηκε την άνοιξη εκείνου του έτους. Οι ιστορικοί τοποθετούν συνήθως τη γέννηση του Ιησού κάπου μεταξύ του 6 π.Χ. και του 5 π.Χ., επειδή ο Ηρώδης ο Μέγας, ο οποίος ήταν ακόμα ζωντανός κατά την επίσκεψη των Μάγων, πέθανε όχι νωρίτερα από τα τέλη του 5 π.Χ.
Ο ζωγράφος Τζιότο ντι Μποντόν είδε τον κομήτη Χάλεϊ το 1301 και στο «Προσκύνημα των Μάγων» αποτυπώνει το Αστρο της Βηθλεέμ ως κομήτη.
Ο Μάτνεϊ έκανε χρήση μιας καινοτόμου τεχνικής για να εξετάσει την πιθανή κίνηση του κομήτη στον ουράνιο θόλο, όπως φαίνεται από τη Γη. Αφού μοντελοποίησε μια σειρά από πιθανές τροχιές, βάσει των κινεζικών παρατηρήσεων, εντόπισε τις πιθανές πορείες που θα οδηγούσαν τον κομήτη αρκετά κοντά στη Γη. Σύμφωνα με προσομοίωση της πορείας του ουράνιου αντικειμένου, ο κομήτης έγινε ορατός ένα πρωινό του Ιουνίου του 5 π.Χ. Οι ταξιδιώτες που κινούνταν νότια, προς τη Βηθλεέμ, θα μπορούσαν εύλογα να θεωρούν πως το «άστρο προπορεύεται» και ακολούθως «στέκεται» πάνω από τα κεφάλια τους.
«Αυτός είναι ο πρώτος αστρονομικός υποψήφιος που έχει ποτέ διατυπωθεί για το Αστρο και που θα μπορούσε να είχε εμφανή πορεία που συνάδει με την περιγραφή του Ματθαίου, όπου το Αστρο «προπορευόταν» των Μάγων στο ταξίδι τους προς τη Βηθλεέμ μέχρι που «στάθηκε» πάνω από το σημείο όπου βρισκόταν ο μικρός Χριστός», γράφει ο Μάτνεϊ στη μελέτη του.
Η θεωρία του Μάτνεϊ ασφαλώς δεν λύνει οριστικά το μυστήριο. Στο παρελθόν έχουν υπάρξει τουλάχιστον 400 επιστημονικές απόπειρες – με αντικρουόμενα αποτελέσματα – για τη λύση του αστρονομικού αυτού αινίγματος.
Ο Γιόχανες Κέπλερ, Γερμανός αστρονόμος και μαθηματικός του 17ου αιώνα, υποστήριζε ότι ήταν μια σύζευξη του Δία και του Κρόνου το 7 π.Χ. Άλλοι υποστηρίζουν την εκδοχή του σουπερνόβα, ενός υπερκαινοφανούς αστέρα που εξερράγη και εμφανίστηκε ξαφνικά στον ουρανό, ενώ πολλοί επιμένουν πως πρόκειται για χριστιανικό μύθο. (Πηγή: The Times & Καθημερινή 9-12-25)
Τα παιδιά συνήθως λένε την αλήθεια. Να κι ένα γνήσιο παιδικό τραγούδι για το αστέρι:
