Του Δημητρίου Δημηνά
Η φράση είναι παρμένη από την τακτική που είχε εφαρμόσει η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία κατά τον Μεσαίωνα με την έκδοση των περίφημων « συγχωροχαρτιών», που εξέδιδαν οι Πάπες έναντι χρηματικής αμοιβής για τη άφεση των αμαρτιών των πιστών. Όπως διακήρυττε χαρακτηριστικά ο περιοδεύον καθολικός μοναχός Τέτζελ « μόλις ακουστεί ο ήχος του χρυσού νομίσματος που έπεφτε στο δίσκο η ψυχή του πιστού μεταπηδά από το Καθαρτήριο στον Παράδεισο».
Η φιλοχρήματη αυτή τακτική ,που καμία σχέση δεν έχει με τη διδασκαλία του Χριστού «δωρέαν ελάβατε, δωρέαν δότε» [Ματ.10,8], διατηρήθηκε επί αιώνες από την Καθολική Εκκλησία και κατά κάποιο τρόπο άρχισε να εφαρμόζεται με κάποιες παραλλαγές από εκπροσώπους άλλων Εκκλησιών, οι οποίοι εμμέσως απαιτούσαν την καταβολή χρημάτων από τους πιστούς για την τέλεση κάποιων αγιαστικών πράξεων και ιεροτελεστιών. Και είναι γνωστή από τους Αποστολικούς ακόμη χρόνους η περίπτωση του βαπτισθέντος ,πρώην μάγου, Σίμωνος που ζήτησε από τον Απ.Πέτρο έναντι καταβολής χρημάτων το χάρισμα να μπορεί να χειροτονεί και ο ίδιος κληρικούς ,με συνέπεια να τιμωρηθεί για την πράξη του. Έκτοτε καθιερώθηκε ο όρος «Σιμωνία», για όσους επιδιώκουν να καταλάβουν εκκλησιαστικά αξιώματα με περιουσιακά ανταλλάγματα. Ατυχώς αυτή η στρεβλή αντίληψη ότι με την καταβολή χρημάτων ή άλλων παροχών μπορούν να συγχωρηθούν οι αμαρτίες ζώντων και τεθνεώτων ή να επιτευχθεί κάποια τους επιθυμία με την άνωθεν παρέμβαση επικράτησε για κάποιους χριστιανούς μέχρι τις μέρες μας και κάποτε οι εκκλησιαστικοί ταγοί πρέπει να ξεκαθαρίσουν στους πιστούς τα πράγματα.
Ο «ήχος του χρήματος», όμως, αντηχεί δια μέσου των αιώνων σε κάθε ανθρώπινη συναλλαγή ,καθόσον σύμφωνα και με τον αρχαίο ρήτορα Δημοσθένη «άνευ τούτων [χρημάτων] ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων». Το δε αξίωμα του σοφιστή Πρωταγόρα « πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος» τείνει να αντιστραφεί σε «πάντων ανθρώπων μέτρον χρήματα» Είναι γνωστή, άλλωστε, η φράση των Αμερικανών που μετρούν την αξία του ανθρώπου με το « how much money”[πόσα χρήματα έχει]
Ιδιαίτερα στα χρόνια της βαθειάς οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας το χρήμα έχει αναχθεί σε υπέρτατη αξία και η απόκτηση του επιδιώκεται με κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο. Οι ληστείες, οι απάτες, οι απαγωγές και οι συμμορίες διάπραξης εγκλημάτων, που κάποιες φορές απαρτίζονται δυστυχώς και από επιστήμονες, έχουν καταστεί σύνηθες θέμα στα καθημερινά δελτία ειδήσεων.
Σαφώς η αδήριτος ανάγκη προς επιβίωση μπορεί να εξωθεί αρκετούς πρώην αξιοπρεπείς ανθρώπους να προβαίνουν σε πράξεις ανομίας ή να καταφεύγουν σε κοινά συσσίτια ,με συνέπεια να αισθάνονται μειωτικά έναντι των συνανθρώπων τους. Σε άλλες περιπτώσεις η έλλειψη του χρήματος οδηγεί στα ναρκωτικά, την πορνεία, στην αυτοκτονία ή σε βαριάς μορφής κατάθλιψη.
Όμως η θεοποίηση του χρήματος , η αναγωγή του σε ύψιστο αγαθό και η παράβλεψη όλων των άλλων ηθικών και πνευματικών αξιών, που ξεχωρίζουν τον άνθρωπο από όλα τα άλλα έμβια όντα, καθιστούν θλιβερότερη την θέση του και μειώνουν ουσιαστικά τις αντιστάσεις του προς αντιμετώπιση των αντίξοων συνθηκών της τραγικής όντως καθημερινότητας.
Η ενδυνάμωση της πίστης, η αισιοδοξία, η αγωνιστικότητα, η ελπίδα και η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν είναι στατικά, αλλά μπορούν να αλλάξουν προς το καλλίτερο ,είναι από τα όπλα , με τα οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί ψυχολογικά η παρούσα δυσχερής κατάσταση. Από την άλλη , σημαντική βοήθεια μπορούν να προσφέρουν οι ευαισθητοποιημένοι συνάνθρωποι με την ανιδιοτελή ηθική και υλική συμπαράσταση προς τους πάσχοντες αναιτίως αδελφούς μας, εφαρμόζοντας εμπράκτως την εντολή του Χριστού «αγαπάτε αλλήλους».
