Οχτώ μέρες διακοπές. Αυτός είναι ο ελάχιστος χρόνος που χρειάζεται ένας εργαζόμενος για να αποσυνδεθεί από τη δουλειά και να αρχίζει να ξεκουράζεται. Ο μαγικός αριθμός «8» επανεμφανίζεται σε σειρά μελετών για την επιθυμητή διάρκεια των διακοπών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι περισσότερες ημέρες δεν είναι ευπρόσδεκτες. Μόνο που στην Ελλάδα, το 60% όσων τελικά πάνε διακοπές, θα γυρίζει πίσω πριν περάσει μια εβδομάδα.
Η όγδοη ημέρα των διακοπών ή η αρχή της δεύτερης εβδομάδας, θεωρείται ορόσημο, καθώς τότε κορυφώνονται οι θετικές επιδράσεις στην υγεία και την ευεξία των αδειούχων-παραθεριστών. Μετά από αυτή την ημέρα τα θετικά συναισθήματα σταθεροποιούνται, ενώ όσο πλησιάζει το τέλος των διακοπών η διάθεση πέφτει. Το αρνητικό είναι ότι μόλις μια εβδομάδα μετά την επιστροφή στο γραφείο οι θετικές επιπτώσεις των διακοπών έχουν ήδη εξατμιστεί και το άγχος έχει επιστρέψει στα προγενέστερα επίπεδα
Τα παραπάνω ευρήματα αναδείχθηκαν σε έρευνα του Ολλανδικού πανεπιστημίου Ράντμπουντ, (Journal of Happiness Studies 2012), που θεωρείται εμβληματική στο είδος της και συγκεντρώνει στοιχεία από πολλές επί μέρους μελέτες.
Έκτοτε οι συντάκτες της αρχικής μελέτης έχουν επανέλθει με νέες δηλώσεις και ευρήματα.
Για παράδειγμα η επικεφαλής της έρευνας, η καθηγήτρια οργανωσιακής ψυχολογίας δρ Τζέσικα ντε Μπλουμ, υπογραμμίζει ότι είναι πολύ δύσκολο να υπολογίσεις στατιστικά τις θετικές επιπτώσεις των διακοπών για πολλούς λόγους. Πρώτον δεν μπορείς να «αναθέσεις» αυθαίρετα σε μια ομάδα ανθρώπων να πάνε διακοπές για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ώστε μετά να μελετήσεις τις επιδράσεις. Δεύτερον, ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και χαλαρώνει με τον δικό του τρόπο.
Σε κάθε περίπτωση και τα νεότερα συμπεράσματα συγκλίνουν ότι την 8η ημέρα φτάνουμε στο «ζενίθ» της ευεξίας, ακόμα και όταν οι διακοπές μας διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες.
Μικρές αποδράσεις ή μεγάλες διακοπές;
Συνήθως οι πρώτες μέρες της άδειας αναλώνονται σε πρακτικά και οργανωτικά ζητήματα, στην προσπάθεια να αναπληρώσουμε τον ύπνο που μας έλειπε ή ακόμα και να συνέλθουμε από την κούραση του ταξιδιού (π.χ. τζετ λαγκ σε περίπτωση μακρινής μετακίνησης). Μια άλλη λογική εξήγηση είναι ότι νιώθουμε πιο χαρούμενοι όταν φτάνουμε χρονικά στο μέσο ως και τα δύο τρίτα των διακοπών και ξέρουμε ότι έχουμε κι άλλο χρόνο μπροστά μας.
Στην έρευνα του ολλανδικού πανεπιστημίου σημειώνεται ότι τα πολύ σύντομα διαλείμματα ανάπαυσης από τη δουλειά (διήμερα, τριήμερα), δεν επαρκούν για να ξεκουραστούν επαρκώς οι εργαζόμενοι, κυρίως επειδή τα όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής-οικογενειακής ζωής έχουν «θολώσει». Με άλλα λόγια κουβαλάμε τη δουλειά και στο σπίτι, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι νεότερες έρευνες στη Δανία υποστηρίζουν ότι οι πολλές μικρές διακοπές, των τριών-τεσσάρων ημερών, διάσπαρτες μέσα στο χρόνο, έχουν περισσότερα οφέλη από ένα μεγάλο ταξίδι.
Η ποιότητα μετράει
Στις διακοπές δεν μετράει μόνο η διάρκεια, αλλά η ποιότητα και το περιεχόμενο των εμπειριών και δραστηριοτήτων και κυρίως το πώς τις βιώνουμε και τις αξιολογούμε. Σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες, οι ευχάριστες δραστηριότητες των διακοπών χωρίζονται ως προς τις θετικές τους συνέπειες σε τρεις τομείς: Την ψυχική αποστασιοποίηση από την εργασία, τη χαλάρωση και την ανάκτηση του ελέγχου, δηλαδή την ελευθερία να ορίζεις εσύ πώς θα περάσεις το χρόνο σου και όχι το εργασιακό ωράριο.
Αστερίσκοι για τις έρευνες
Τα αποτελέσματα των πανεπιστημιακών ερευνών για τις διακοπές πρέπει να ερμηνευθούν κριτικά, λαμβάνοντας υπόψιν την προέλευση των συμμετεχόντων. Για παράδειγμα στην Ολλανδική έρευνα πάνω από το 50% ήταν απόφοιτοι πανεπιστημίου, ανήκαν κυρίως σε μεσαίες και ανώτερες επαγγελματικές βαθμίδες μη χειρωνακτικών εργασιών, ενώ δούλευαν κατά μέσο όρο 35,2 ώρες την εβδομάδα.
H μίνιμουμ διάρκεια των διακοπών οριζόταν στις δύο εβδομάδες, ο μέσος όρος ημερών διακοπών ήταν 23 ημέρες (από 15 ως 35), ενώ οι περισσότεροι έκαναν διακοπές εκτός της χώρας τους. Μόνο το 13% έκαναν εσωτερικό τουρισμό.
Όνειρο απατηλό οι οχτώ μέρες διακοπών για το 60% στην Ελλάδα
Η σύγκριση με την Ελλάδα είναι χαώδης. Με βάση τα τελευταία στοιχεία της Εurostat οι Έλληνες δουλεύουν τις περισσότερες ώρες από όλους τους Ευρωπαίους, κατά μέσο όρο 39,8 ώρες την εβδομάδα (για εργαζόμενους πλήρους και μερικής απασχόλησης) έναντι 36 του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Επιπλέον, στη χώρα μας σχεδόν ο ένας στους τρεις εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα απασχολείται στο εμπόριο και την εστίαση, επαγγέλματα υψηλής έντασης εργασίας, χαμηλών απολαβών και ξεχειλωμένων ωραρίων.
Δεν ξέρουμε αν ο μαγικός αριθμός των οκτώ ημερών για να πιάσει η ευεξία το μάξιμουμ ισχύει και για τους Έλληνες εργαζόμενους. Γνωρίζουμε όμως ότι οι περισσότεροι δεν θα συμπληρώσουν καν αυτό τον αριθμό.
Σχεδόν ο ένας στους δύο κατοίκους της χώρας άνω των 16 ετών δεν αντέχει να πληρώσει ούτε για επτά ημέρες διακοπών. Το ίδιο ισχύει για δύο στους δέκα εργαζόμενους. Ακόμα και οι πιο αισιόδοξες έρευνες, όπως η πρόσφατη δημοσκόπηση της Focus Bari, δείχνουν ότι η μέση διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών είναι μόλις εννιά ημέρες. Το 60% όσων πάνε διακοπές θα μείνει λιγότερο από οχτώ ημέρες: Το 12% μόλις δυο-τρεις μέρες και το 48% από τέσσερις ως επτά ημέρες. Τέλος, το 25% δεν θα πάει καθόλου διακοπές το καλοκαίρι , ενώ σε έρευνα του ΙΕΛΚΑ το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 52%
