Του Γιάννη Κορομήλη
«Προοδευτική» αναθεώρηση του Συντάγματος προαναγγέλλει και υπόσχεται ο κ. Τσίπρας και κάποιοι υπουργοί του. Ο προσδιορισμός αυτός είναι που δημιουργεί προβληματισμό. Γενικά οι επιθετικοί προσδιορισμοί αλλοιώνουν τη φύση του ουσιαστικού στο οποίο αναφέρονται. Στην περίπτωση μας στην αναθεώρηση του Συντάγματος. Κι ο προβληματισμός εδράζεται στα πολλά σημαινόμενα (ερμηνείες ας πούμε) του όρου «προοδευτική». Για τους αρχαίους π.χ πρόοδος σημαίνει: «Προκοπή επί το χείρων ή επί το βέλτιον» ( Φιλων). Δηλ πρόοδος προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Στα νεοελληνικά η λέξη σημαίνει (για να αναφέρουμε μερικές σημασίες της): προσχώρηση, προβιβασμός, αναρρίχηση, εξέλιξη, προαγωγή, βελτίωση, καλυτέρευση, ανύψωση, (ατομική, κοινωνική, πολιτιστική, ηθική, πνευματική), ακόμη άνθηση, ωρίμανση, ωριμότητα κάποιες φορές- χωρίς βέβαια να το παραδεχόμαστε- και από μια ατελή κατάσταση σε μια ατελέστερη.
Οι του ΣΥΡΙΖΑ, της κυβέρνησης γενικότερα, δεν σκέφτονται να προσδιορίσουν επακριβώς με ποιες σημασίες αναφέρουν τον όρο «προοδευτική». Δεν αποκλείεται – το συνηθίζουν άλλωστε- να χρησιμοποιούν μια τέτοια πολυσήμαντη άρα να μπορεί ο καθένας να δίνει την ερμηνεία που τον συμφέρει ή τον διευκολύνει. Να είναι σκόπιμα και υστερόβουλα ασαφείς. Οι μορφές εξάλλου της προόδου είναι πολλές: Οικονομική, κοινωνική, πολιτική, ηθική, πνευματική. Ως πολιτικοί, μπορούμε να υποθέσουμε ότι μιλούν για πολιτική, ίσως και κοινωνική άντε και για οικονομική. Για ηθική ή πνευματική ούτε που θα το σκέφτονται.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κατανοήσουμε το τι ακριβώς εννοούν με βάση αυτή την παραδοχή. Ότι δηλ. μιλούν για πολιτική και κοινωνική πρόοδο. Επειδή δεν έχουμε πολλά δεδομένα ιστορικά στη χώρα μας, χωρίς βέβαια να τα στερούμαστε παντελώς, ας δούμε με ποια κόμματα που άσκησαν κατά το παρελθόν εξουσία έχουν συγγενή ιδεολογία και πιστεύω, ώστε να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Η επωνυμία του κυβερνώντος σήμερα κόμματος, με δεκανίκι βέβαια, αλλά το δεκανίκι δε φάνηκε ως τώρα να επηρέασε αποφασιστικά τις ιδεολογικές καταβολές σε κρίσιμα τουλάχιστον θέματα, είναι ΣΥΡΙΖΑ. Που θα πεί ΣΥνασπισμός ΡΙζοσπαστικής Αριστεράς. Συνεπώς πρόκειται για ένα σύνολο πολιτικών δυνάμεων της Αριστεράς. Είναι δηλ. ένα κόμμα της Αριστεράς.
Στο κόμμα αυτό συστεγάζονται αποδεδειγμένα Λενινιστές, Τροτσκιστές, Μαοϊκοί, Σταλινικοί κ.α. Συγγενή του κόμματα κυβερνούσαν για δεκαετίες ( μέχρι επτά στην π. ΕΣΣΔ και λιγότερα αλλού). Τα κύρια χαρακτηριστικά τους; ο μονοκομματισμός, ένα και μόνο ένα νόμιμο και μονίμως κυβερνών κόμμα. Ο «δημοκρατικός» συγκεντρωτισμός. Η δικτατορία του προλεταριάτου. Ο κρατισμός κ.α. Θα μπορούσε άραγε κανείς να χαρακτηρίσει το πολίτευμα τους Δημοκρατία; Όχι βέβαια. Κι όμως αυτοχαρακτηρίζονταν ως λαϊκές… δημοκρατίες! Φυσικά τα Συντάγματα τους χαρακτηρίζονταν από τους ίδιους προοδευτικά! Κι επίσης στο όνομα της δήθεν προόδου δεν κατέστρεψαν λιγότερο από όσο οι καπιταλιστές το φυσικό περιβάλλον. Ούτε μόλυναν λιγότερο, μάλλον περισσότερο.
Ένα παρόμοιο Σύνταγμα μήπως ονειρεύεται ο κ. Τσίπρας και οι «συν αυτώ»; Δεν το νομίζω. Όμως ποτέ ως τώρα δεν διαφοροποιήθηκε από αυτά τα καθεστώτα. Δημόσια και έντιμα. Αντίθετα μάλιστα διακηρύσσει σταθερά ότι είναι άθεος (όπως όλα τα κομμουνιστικά κόμματα), δεν έδωσε τον όρκο που προβλέπει το Σύνταγμα ούτε αυτός ούτε η πλειοψηφία των υπουργών του. Παρουσιάζεται έτοιμος να χαρίσει στους Σλαβοαλβανορομά των Σκοπίων το ιερό όνομα της Μακεδονίας. Με προπέτασμα καπνού κάποιο προσδιορισμό κι εδώ Βόρεια ή Άνω. Ο ίδιος το δήλωσε προχθές σε συνέντευξη απαντώντας σε ερώτηση «Μακεδόνας» δημοσιογράφου, Διεθνιστής γαρ.
Πολλά τα κοινά με τις κυβερνήσεις των χωρών του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού». Εμφανής εξάλλου η προτίμηση του στην Κούβα των Κάστρο τη Βενεζουέλα των Τσάβες- Μαδούρο. Μονοκομματικά και με ισόβιους κυβερνήτες που δεν είχαν (ή έχουν) και ιδιαίτερη ευαισθησία στις δημοκρατικές διαδικασίες.
Τούτων δοθέντων είναι δυνατόν ο λαός μας και τα δημοκρατικά κόμματα να εμπιστευθούν την αναθεώρηση του καταστατικού χάρτη της χώρας στην σημερινή οριακή πλειοψηφία; Θα δούμε.
