Σύμφωνα με τους λαογράφους, η λατρεία του προφήτη Ηλία στις κορυφές των βουνών θεωρείται κατάλοιπο της αρχαίας ελληνικής θρησκείας.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Ο σημαντικός αυτός προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης και άγιος του Χριστιανισμού ταυτίστηκε με τον Ήλιο, με τον οποίο έχει ηχητική ομοιότητα στο όνομα, και ο Ήλιος ταυτιζόταν εν μέρει με τον Δία, ο οποίος ως θεός των μετεωρολογικών φαινομένων, λατρευόταν σε κορυφές βουνών.
Ας πάμε τώρα να δούμε δύο ελληνικά ξωκλήσια, στη Λήμνο και στον Όλυμπο.
Όλοι ξέρουμε την Παναγία Κακαβιώτισσα, το ψηλότερο ξωκλήσι της Λήμνου, σε υψόμετρο 260 μέτρων, χωρίς σκεπή, μέσα στον βράχο, με την εκπληκτική πανοραμική θέα. Ποιο όμως είναι το πιο ψηλό ξωκλήσι σε όλη την Ελλάδα;
Είναι ο Προφήτης Ηλίας, βρίσκεται στην κορυφή του Ολύμπου, εκεί δηλαδή που κατά την αρχαία ελληνική μυθολογία ζούσαν οι δώδεκα θεοί, και μάλιστα είναι το πιο ψηλό ορθόδοξο ξωκλήσι στον κόσμο, σε υψόμετρο 2.803 μέτρων.
Στο εξωκλήσι αυτό οι πιστοί ανάβουν το κεράκι τους συνήθως πάνω σε πάγο, που δεν λιώνει ποτέ, λόγω της πολύ χαμηλής θερμοκρασίας! Έχει, κι αυτό, συγκλονιστική θέα, που κόβει την ανάσα. Είναι όλο πέτρινο, ενώ η ξύλινη οροφή έχει για βάση επίσης πέτρες. Αναστηλώθηκε πριν από περίπου πέντε χρόνια καθώς είχε πέσει.
Ο καιρός εκεί πάνω στην κορυφή του Ολύμπου, σε αντίθεση με την Λήμνο (που είναι πάντοτε καλός), δεν αστειεύεται. Τον χειμώνα είναι βαρύς και τα χιόνια πολλά και συχνά σκεπάζουν την κορυφή του βουνού ακόμη και το καλοκαίρι.
Το εσωτερικό του είναι λιτό, με λίγες εικόνες αγίων, όπως του Όσιου Διονύσιου του εν Ολύμπω, ο οποίος λέγεται πως έκτισε το ξωκλήσι στα μέσα του 16ου αιώνα, πάνω στα ερείπια αρχαίου οικοδομήματος. Ο όσιος Διονύσιος μάλιστα λέγεται ότι κατά καιρούς ασκήτευε εκεί.
Κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου αρκετοί πιστοί ανεβαίνουν από το Λιτόχωρο αλλά και από όλη την Πιερία για να συμμετάσχουν στη θεία λειτουργία, αφού, με λίγη υπομονή, κατάλληλη ενδυμασία και ορειβατικές δυνατότητες, το μονοπάτι ως εκεί είναι σχετικά βατό. Βέβαια, η ανάβαση δεν είναι μόνο 20 λεπτά (όπως στη Λήμνο στην Παναγία Κακαβιώτισσα), αλλά η όλη διαδρομή στον Όλυμπο αποζημιώνει τους ορειβάτες.
Το όμορφο αυτό ξωκλήσι έχει και «υψηλούς» προσκηνητές. Το περασμένο καλοκαίρι το επισκέφτηκε ένας χριστιανός πρίγκιπας από την Ιορδανία. Το είχε τάμα να μεταφέρει εκεί πάνω δύο πέτρες από τον ποταμό Ιορδάνη, το μέρος δηλαδή που βαφτίστηκε ο Ιησούς και είναι ταυτόχρονα από τα χαμηλότερα σημεία της γης. Το έκανε συμβολικά ως ένδειξη ένωσης και αγάπης, για να στείλει το μήνυμα ότι οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν και ότι μπορούν να αποκτήσουν σχέσεις στέρεες «σαν πέτρες», όχι μόνο των χριστιανών, αλλά και όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως θρησκείας.
(Το βίντεο της Παναγιάς Κακαβιώτισσας είναι του Chris Tzimopoulos)
