ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΓΩΝΙΑ
Γράφει: Ιω. Α. Καλιαμπός
Άνοιξη του 1945, Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης. Χειροτονία «εις πρεσβύτερον» του Αποστόλου Καλιαμπού στο Λιτόχωρο. Γεγονός που σημάδεψε την έμμονη επιθυμία να ιερωθεί. Εξιστορεί ο ίδιος το γεγονός στην κουβέντα που είχαμε στις 2 Απρίλη 1982.
ΤΟΠΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ: Τς εφτά Απριλίου 1945 χειρουτουνήθκα ιεροδιάκονος, στην Ανάληψη. Κι σ’ τς ουχτώ ήταν Σταυρουπρουσκύνηση. Μπσοσαράκουστ’. Ι δισπότς ήταν να πηγαίν’ στου Λτόχουρου να κάν’ Δουξουλουγία. Κι λέ’ ο πατήρ Οικονόμος: «Σεβασμιώτατε, αφού θα πας αύριο στο Λιτόχωρο, δεν είναι καλά να ‘ρθεί κι ο διάκος να τον χειροτονείστε εκεί»;
-Τώρα έχουμε Δοξολογία. Θα έχουμε και “Κέλευσον”;
-Σας παρακαλώ, πέντι λιπτά είνι. Πάρτι του διάκου κι να πάμι.
-Μα είνι φουρτηγό.
-Επιτέλους, θα καθίσ’ ζ γκαρότσα.
Κι ανέφκα ζ γκαρότσα. Ι δισπότς καθόταν μέσα. Πήγαμι στουν Άγιου Νικόλαου. Φώναζαν “άξιος” οι Λιτουχουρινοί. Καλιμάφ’ είχα ένα δώρο απ’ του Λόφου, αλλά δεν ήταν τόσου καλό. Και θεώρησε ο αρχιερεύς: «Θα σας παρακαλέσω να δώσετε ένα καλό καλιμάφ’ στο διάκο», είπι στους παπάδις.
Τα ράσα τα έκανι η Μόρνα. Διότι τς είπα: «Θα πααίνου στου Σπί (Στουπί), αν δε μι κάμιτι τα ράσα. Κι κάποιος Παπανικουλάου είπι: «Θα μας φύγ’! Θα μας πααίν’ στου Στουπί. Πρέπ’ να κατιβάσουμι στιάρ’».
Τα ράσα τα ‘κανι ι Μανουλόπουλους. Ιντάξ ιεροράφτς. Κι ου του καθιξής.
Ήταν κι ι ηγούμινους Γιννάδιους. Τα έξουδα τα πλήρουσι το Εκκλησιαστικό συμβούλιο.
Μιτά βγήκαμι έξου κι λέου στο Σεβασμιώτατο: «Σεβασμιότατι, θα μι δώ ‘ις άδεια να πάου στην πατρίδα, στ’ Σκουτίνα;».
-Θα πας κι να γυρί ‘ις μι του καλό (*).
ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΗ: Στις 7 Απριλίου του 1945 χειροτονήθηκα διάκονος στην εκκλησία «Ανάληψη» Κατερίνης. Την επόμενη μέρα ξημέρωνε η Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης (8.4.45). Το μέσο της σαρακοστής. Ο δεσπότης Κοϊδάκης Κωνσταντίνος είχε προγραμματίσει να πάει στο Λιτόχωρο να τελέσει Δοξολογία. Ο π. Οικονόμος (Καραλόπουλος, γενικός αρχιερατικός επίτροπος) λέει στον δεσπότη: «Σεβασμιώτατε, μια και θα πάμε αύριο στο Λιτόχωρο δεν είναι πρέπον να χειροτονείστε εκεί τον διάκο»;
-Πάμε για πανηγυρική δοξολογία και όχι για χειροτονία με «Κέλευσον», απάντησε ο δεσπότης (Σημαντική ώρα του Μυστηρίου. Ακούγεται η εκφώνηση: «Κέλευσον Δέσποτα άγιε, τον νυν προσφερόμενόν σοι».
-Σας παρακαλώ, πέντε λεπτά κρατάει η χειροτονία. Πάρετε τον διάκο και να πάμε.
-Μα, το αυτοκίνητο είναι φορτηγό.
-Δεν ενοχλεί αυτό. Ο διάκος ας καθίσει στην καρότσα.
Και ανέβηκα στην καρότσα. Ο δεσπότης καθότανε στη θέση του συνοδηγού. Εκκλησιαστήκαμε στον Άγιο Νικόλαο. Οι εκκλησιαζόμενοι Λιτοχωρινοί φωνάζανε «άξιος». Το καλιμάφι που είχα ήταν δώρο των ανθρώπων του Λόφου. Δεν ήταν τόσο καλό. Και ο δεσπότης επενέβη και είπε στους ιερείς: «Θα σας παρακαλέσω να δώσετε στο διάκο ένα καλό καλιμάφι».
Τα ράσα τα έκανε η Μόρνα. Διότι εγώ τους είχα προειδοποιήσει: «Αν δεν μου ετοιμάσετε τα ράσα, θα πάω στο χωριό «Στουπί». Και πετάχτηκε κάποιος Παπανικολάου λέγοντας στους Μορνιώτες: «Προσέξτε, ο παπάς θα μας φύγει και θα πάει στο Στουπί. Πρέπει να ετοιμάσουμε σιτάρι για να πληρωθούν τα έξοδα».
Τα ράσα τα έραψε ο Μανωλόπουλος. Εξαιρετικός ιεροράπτης. Και τα λοιπά και τα λοιπά.
Ανάμεσά μας ήταν και ο ηγούμενος του μοναστηριού Γεννάδιος. Τα έξοδα πλήρωσε το εκκλησιαστικό συμβούλιο.
Μετά πλησιάζω τον Σεβασμιότατο. Του λέω: «Σεβασμιότατε, θα μου δώσετε άδεια να επισκεφτώ την πατρίδα μου Σκοτίνα;».
-Να πας και να γυρίσεις με το καλό.
* Καημός του παπά ήταν να πάει στη γενέτειρά του την Σκοτίνα α) για να τον δουν με ράσο και β) να ευχαριστήσει τον Κουκουλιάρα, ο οποίος, ως πρόεδρος, είπε καλά λόγια στον δεσπότη: «Ι παπά ‘Πουστόλς είνι πρόβατου».
ΜΙΑ ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΑΝΑΜΝΗΣΗ: Στην πλαγιά, ανατολικά της «Παναϊάς, βοσκούσα τις γίδες (δεκάχρονο παιδί τότε). Θυμάμαι την ταραχή που τράβηξα όταν είδα έναν ρασοφόρο πατέρα να ανεβαίνει πεζός για την «Απαλνή». Από αμηχανία κοκκάλωσα. Μου κόπηκε η λαλιά!
