Νίκος Παπάζογλου: Η «εκδίκηση της γυφτιάς» είχε τη δική της φωνή
Τραγούδια, όπως τα «Τρελή κι αδέσποτη», «Κανείς εδώ δεν τραγουδά» και «Αύγουστος», αποτελούν διαμάντια του νεολαϊκού τραγουδιού, που διαμορφώθηκε ως αντίδραση της έντονης πολιτικοποίησης της καλλιτεχνικής δημιουργίας τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης
Ήταν από τους τραγουδιστές που επηρέασαν τα μουσικά δρώμενα της χώρας, τόσο με τις μελωδίες όσο και μέσα από τη χροιά της φωνής του.
Ο Θεσσαλονικιός Νίκος Παπάζογλου υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς και επιδραστικούς έλληνες τραγουδοποιούς που άνοιξε το δρόμο σε μια ολόκληρη γενιά μουσικών, όπως ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Ορφέας Περίδης και ο Σωκράτης Μάλαμας.
Λυρικός, ευαίσθητος και απλός, γέμιζε με τη φωνή του τα αυτιά και τις ψυχές των πιστών του θαυμαστών.
Τραγούδια, όπως τα «Τρελή κι αδέσποτη», «Κανείς εδώ δεν τραγουδά», «Αύγουστος», «Υδροχόος», «Φύσηξε Βαρδάρης» και «Πότε Βούδας, πότε Κούδας», αποτελούν διαμάντια του νεολαϊκού τραγουδιού, που διαμορφώθηκε στα τέλη του ‘ 70 με την κυκλοφορία της «Εκδίκησης της Γυφτιάς», ως αντίδραση της έντονης πολιτικοποίησης της καλλιτεχνικής δημιουργίας τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης.
Η εικόνα του Νίκου Παπάζογλου ολοκληρώνεται με το χαρακτηριστικό κόκκινο φουλάρι και ένα μπαγλαμαδάκι, τα οποία δεν τα αποχωριζόταν ποτέ στις συναυλιακές του εμφανίσεις.
Ο Νίκος Παπάζογλου πάλεψε αθόρυβα με την αρρώστια για μεγάλο διάστημα. Ήταν μαζί με τους δικούς του ανθρώπους έως την τελευταία του πνοή.
Στις 17 Απριλίου 2011, χάνει τη μάχη με τον καρκίνο, αφήνοντας πίσω του μια πολύτιμη μουσική παρακαταθήκη.
Μάλιστα, ένα χρόνο αργότερα, την ίδια μέρα, σίγησε για πάντα άλλη μια κορυφαία φωνή του ελληνικού πενταγράμμου, ο Δημήτρης Μητροπάνος.
Τα πρώτα βήματα και η μουσική του πορεία
Ο Νίκος Παπάζογλου γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου 1948 στη Θεσσαλονίκη, απ’ όπου ξεκίνησε την μουσική του διαδρομή στα μέσα της δεκαετίας του’ 60, παίζοντας ροκ σε συγκροτήματα, όπως οι «Fratelli», οι «Μακεδονομάχοι» και οι «Olympians» του Πασχάλη Αρβανιτίδη.
Για τον Πασχάλη έγραψε τραγούδια και τον αντικατέστησε στο συγκρότημα, όταν αυτός κλήθηκε να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία.
Το 1972, τον συναντάμε στο Άαχεν της τότε Δυτικής Γερμανίας μαζί με το συγκρότημα Zealot (Ζηλωτής), να επιχειρεί διεθνή καριέρα. Θα ηχογραφήσει μερικά κομμάτια στο Μιλάνο και θα επιστρέψει οριστικά στα πάτρια εδάφη το 1976.
Ο θρύλος λέει ότι κατά την διάρκεια της παραμονής του στο εξωτερικό κάποιος τού ζήτησε να παίξει ένα ελληνικό τραγούδι, φέρνοντάς τον σε αμηχανία, καθώς δεν ήξερε κανένα.
Το επεισόδιο αυτό τού άλλαξε τις απόψεις για την μουσική και το πρώτο πράγμα που έκανε όταν επέστρεψε στην Ελλάδα ήταν να αγοράσει ένα μπαγλαμαδάκι το οποίο δεν το άφησε ποτέ.
Ο Νίκος Παπάζογλου ήταν ανακάλυψη του Διονύση Σαββόπουλου, το οποίο γνώριζε από τα παιδικά του χρόνια.
Τον Δεκέμβριο του 1976, συμμετέχει στην μουσικοθεατρική παράσταση «Αχαρνείς – Ο Αριστοφάνης που γύρισε από τα θυμαράκια», που έστησε ο Σαββόπουλος στην μπουάτ «Ρήγας» της Πλάκας με απρόσμενα μεγάλη επιτυχία.
Από την παράσταση αυτή θα προκύψει ο ομώνυμος δίσκος, στον οποίο, εκτός από τον ίδιο και τον Σαββόπουλο συμμετέχουν οι Σάκης Μπουλάς, Ηλίας Λιούγκος, Βαγγέλης Ξύδης, Νίκος Ζιώγαλας και Μελίνα Τανάγρη.
Ο δίσκος – σταθμός και τα αξέχαστα τραγούδια
Το 1978, συνεργάζεται για άλλη μια φορά με τον Διονύση Σαββόπουλο, ο οποίος είχε αναλάβει την παραγωγή του δίσκου των Νίκου Ξυδάκη και Μανώλη Ρασούλη «Η Εκδίκηση της Γυφτιάς».
Ήταν ένας δίσκος-σταθμός για το λαϊκό τραγούδι, με την χαμογελαστή εικόνα του Νίκου να φιγουράρει στο εξώφυλλο. Τραγούδια, όπως «Τρελή κι αδέσποτη» και «Κανείς εδώ δεν τραγουδά», αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν όσο λίγα.
Ο δίσκος ηχογραφήθηκε στο στούντιο «Αγροτικόν» που είχε στήσει με προσωπική εργασία και μεράκι ο Νίκος Παπάζογλου στην Κάτω Τούμπα της Θεσσαλονίκης.
Εκεί θα ηχογραφήσουν γνωστοί καλλιτέχνες από διάφορα μουσικά είδη, όπως οι Σωκράτης Μάλαμας, Χειμερινοί Κολυμβητές, Φατμέ, Σάκης Παπαδημητρίου, Φλώρος Φλωρίδης, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Mode Plagal, Νίκος Καρβέλας, Σαβίνα Γιαννάτου. Ξύλινα Σπαθιά και Blues Gang.
H συνεργασία των Ξυδάκη/ Ρασούλη θα συνεχιστεί τον επόμενο χρόνο με τα «Δήθεν», όπου τραγουδά μαζί με τον Δημήτρη Κοντογιάννη και τη Σοφία Διαμαντή.
Το 1983, πραγματοποίησε μερικές εμφανίσεις στην μπουάτ «Zoom» της Πλάκας με το συγκρότημά του «Ταχεία Θεσσαλονίκης», ενώ την ίδια χρονιά συγκέντρωσε τραγούδια που είχε γράψει ο ίδιος και κυκλοφορεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο «Χαράτσι», από τον οποίο ξεχωρίζουν τα τραγούδια «Αύγουστος», «Υδροχόος», «Καρυάτιδα» και «Με το τραγούδι με το κρασί».
Η ιστορία του κόκκινου μαντηλιού
«Άρχισα να το φορώ για τη μοτοσικλέτα, γιατί, ξέρεις, καρφώνονται μέλισσες στον λαιμό σου, ό,τι θέλεις. Και έμεινε. Άρχισε να με βοηθάει μετά στο τραγούδισμα πολύ, γιατί κρατάει τη θερμοκρασία του λαιμού σταθερή και είναι και ένα καταπληκτικό air – condition. Να σου πω πώς δουλεύει: Όταν κάνει πολλή ζέστη, γυρνάς τον κόμπο μπροστά, φεύγει η ζέστη και ανακουφίζεσαι.
Όταν κρυώνεις, το γυρνάς πάλι και κλείνει. Και μετά αν κάνει πάρα πολλή ζέστη, το λύνεις και το αφήνεις έτσι και το έχεις έτοιμο για να σκουπιστείς, όποτε χρειάζεται» είχε πει ο ίδιος σε συνέντευξή του μιλώντας για το σήμα κατατεθέν του.
Το κόκκινο μαντίλι το υιοθέτησε αποκλειστικά μετά από μία συναυλία στα Γιάννενα:
«Αυτό έγινε από μια συναυλία στα Γιάννενα, νομίζω ήταν το 82, όπου κράτησε μία ολόκληρη ώρα και ο κόσμος είχε να λέει ότι είδε μια ολόκληρη συναυλία με κάποιον που φορούσε μαντήλι. Ε από ‘κει και πέρα έμεινε. Μια περίοδο δεν ήθελα να είναι τόσο χαρακτηριστικό πράγμα για μένα και ήθελα να το εγκαταλείψω, αλλά τελικά είπα όχι, δεν θα τους κάνω τη χάρη.»
Τραγούδια με ιστορία
Το 1986, κυκλοφόρησε τον δεύτερο δίσκο του «Μέσω Νεφών» («Ο μοναχός ο άνθρωπος», «Στη ρωγμή του χρόνου», «Φύσηξε ο Βαρδάρης», «Καλημέρα», «Το όνειρο») και το 1991 τα «Σύνεργα» («Απόψε σιωπηλοί»).
Την ίδια χρονιά, ηχογράφησε και κυκλοφόρησε την «Επιτόπιο Ηχογράφηση», που έγινε στο θέατρο του Λυκαβηττού.
Το 1995 κυκλοφόρησε ο δίσκος του «Όταν κινδυνεύεις παίξε την πουρούδα» με τραγούδια, όπως «Δεν είμαι ποιητής , «Νυκτερινό Α’», «Νυκτερινό Β’», «Όμως εγώ» και «Μάτια μου».
Το 2005 κυκλοφόρησε η τελευταία του δουλειά «Μάι’σσα Σελήνη».
Την ημέρα της κυκλοφορίας του δίσκου, ο Νίκος Παπάζογλου κέρδισε το Βραβείο Μουσικής στα Κρατικά Κινηματογραφικά Βραβεία Ποιότητας (Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) για τη μουσική της ταινίας «Νοσταλγός» που σκηνοθέτησε η Ελένη Αλεξανδράκη.
Εκτός από τις προσωπικές του δουλειές, συμμετείχε στη «Ρεζέρβα» (1984) και στο «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι» (1986) του Διονύση Σαββόπουλου, στο «Πότε Βούδας, πότε Κούδας» του Μανώλη Ρασούλη (1986), όπου τραγουδά το ομώνυμο κομμάτι, στο «Σείριο υπάρχουνε παιδιά» του Μάνου Χατζιδάκι (1988) και στον δίσκο «Όλοι δικοί μας είμαστε» του Χρήστου Νικολόπουλου (1984).
