Εγκαίνια έκθεσης φωτογραφίας της φωτογραφικής ομάδας Κατερίνης και μουσική εκδήλωση με τίτλο «Τα ίχνη της Μνήμης» στα πλαίσια των «Φωτό-Γραφών».
Η εκδήλωσε ξεκίνησε με την συντονίστρια Καλαϊτζίδου Χαρά που απηύθυνε έναν σύντομο χαιρετισμό:
«Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας,
Εκ μέρους του Φιλανθρωπικού Λαογραφικού Πολιτιστικού Συλλόγου Μακρυγιάλου “Η Στέγη της Αγάπης” σας καλωσορίζουμε στην έναρξη του 9ου Φεστιβάλ Πολιτισμού και Παράδοσης «Πύδνεια 2025» που έχει πλέον καθιερωθεί ως θεσμός στην περιοχή μας.
Είναι ιδιαίτερη η χαρά και η τιμή που σας έχουμε κοντά μας απόψε, σε έναν θεσμό που φιλοδοξεί όχι μόνο να αναδείξει την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου μας, αλλά και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την καλλιτεχνική έκφραση, την τοπική δημιουργία και τη συλλογική συμμετοχή.
Τα «Πύδνεια» αποτελούν για εμάς κορωνίδα αυτής της προσπάθειας. Ένα ανοιχτό κάλεσμα προς όλους για συμμετοχή, συνδημιουργία και πολιτισμό. Φέτος, για πρώτη χρονιά εμπλουτίσαμε τις δράσεις του φεστιβάλ.
Ακολουθεί η αποψινή φωτογραφική έκθεση και μουσική εκδήλωση με τίτλο «Τα ίχνη της μνήμης» από τη Φωτογραφική Ομάδα Κατερίνης, με τη συνοδεία των μουσικών Γιάννη Αναγνωστόπουλου και Βάιου Παλέγκα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Φωτο-Γραφές».
Θα θέλαμε από καρδιάς να ευχαριστήσουμε όλους όσους στήριξαν και στηρίζουν αυτή τη προσπάθεια.
Κηρύσσουμε και επισήμως την έναρξη του φεστιβάλ “Πύδνεια 2025” και ευχόμαστε καλή επιτυχία και ευρεία ανταπόκριση από το κοινό.»
Στη συνέχεια, η κα Σεϊρίδου Μένη, φωτογράφος και επιμελήτρια της έκθεσης ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Ευχαριστούμε θερμά όλους τους παρευρισκόμενους για την παρουσία σας και ιδιαίτερα ευχαριστούμε τον Φ.Π.Λ. Μακρυγιάλου «Η Στέγη της Αγάπης» που ενέταξε τις Φωτο-Γραφές στα φετινά «Πύδνεια». Ευχαριστούμε τον Σαββίδη Ιωάννη και την Μελιδώνη Αικατερίνη για την άψογη συνεργασία. Επίσης, να ευχαριστήσουμε όλους τους φωτογράφους για την άμεση ανταπόκριση τους στο κάλεσμα μας, τον κο Κάλφα Αντώνιο —κεντρικό ομιλητή της εκδήλωσης— και φυσικά όλους τους υπόλοιπους συντελεστές που έβαλαν το λιθαράκι τους για την πραγματοποίηση της σημερινής εκδήλωσης.
Φιλοδοξία μας είναι κάθε χρόνο τέτοιο καιρό να ετοιμάζουμε μια φωτογραφική έκθεση με διαφορετικό θέμα στα πλαίσια του Φεστιβάλ «Πύδνεια».
Το σημερινό μας θέμα «Τα ίχνη της μνήμης»: Ίσως οι περισσότεροι να θεωρούν ότι η προσπάθεια να φωτογραφίσει κάποιος τη μνήμη ισοδυναμεί με την προσπάθεια να εγκλωβίσει κάποιος τον χρόνο, σαν να εμποδίζεις τη φθορά. Ίσως να θέλαμε να εμποδίσουμε τη φθορά ή ακόμη καλύτερη να πάμε σε στιγμές που η φθορά δεν ήταν ορατή. Όταν κοιτάμε εικόνες του παρελθόντος αναρωτιόμαστε άλλαξε κάτι. Τις περισσότερες φορές έχουν αλλάξει τα πάντα, κυρίως επειδή έχουμε αλλάξει εμείς. Κάποιοι θεωρούν ματαιοπονία να εγκλωβίζεις τον χρόνο με μια μηχανή, όμως στην πραγματικότητα η φωτογράφιση της μνήμης είναι τόσο μάταιη όσο και η ίδια η μνήμη. Οι φωτογραφίες ανήκουν σε στιγμές που δεν αλλάζουν.
Η στιγμή παραμένει παγωμένη στον χρόνο – αυτή είναι η δύναμη της φωτογραφίας.»
Στη συνέχεια, ο κος Παναγιώτης Φτάρας , φωτογράφος, συν-επιμελητής της έκθεσης και εκδότης ευχαρίστησε σύντομα όλους τους συντελεστές:
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Φωτογραφική Ομάδα Κατερίνης και ιδιαίτερη τον Κάλφα Αντώνη —κεντρικό ομιλητή της σημερινής έκθεσης— για την άμεση ανταπόκριση, αλλά και για την διαρκή στήριξη της ομάδας. Ευχαριστούμε για την παρουσία του τον Καθηγητή Πανεπιστημίου, Βαρμάζη Νίκο και την σύζυγό του. Εύχομαι όλοι να απολαύσετε την σημερινή βραδιά. Σας ευχαριστούμε όλους θερμά.»
Τέλος, τον λόγο πήρε ο κεντρικός ομιλητής της έκθεσης, ποιητής και φιλόλογος, κος Αντώνιος Κάλφας :
«Κριτικό σχόλιο του Αντώνη Κάλφα.
“Στα ίχνη της φωτογραφημένης μνήμης”
Σχόλια στην έκθεση της Φωτογραφικής Ομάδας Κατερίνης (Πύδνεια 2025).
Τι βλέπουμε στις φωτογραφίες της κατερινιώτικης ομάδας; Θερμές γυναίκες που επισκέπτονται με νοσταλγία τις έγχρωμες παιδικές μνήμες ενός παρατημένου σήμερα εσωτερικού, παιδικές κούκλες, αθύρματα ενός παρελθόντος που σε κάνει να δακρύζεις από συγκίνηση, έρημα δωμάτια πλημμυρισμένα από τα ξερά φύλλα του φθινοπώρου, με την πατίνα του χρόνου πάνω τους, κομίζοντας μιαν αίσθηση φθοράς οριστικά παρούσας αφού εξακολουθεί να μας βασανίζει. Κι ακόμα: φωτογραφίες μέσα στις φωτογραφίες διά των οποίων η μνήμη διαστέλλεται προκειμένου να συμπεριλάβει το τρυφερό παρελθόν, τουριστικές καρτ ποστάλ από επισκέψεις στην καρδιά της βρετανικής αποικιοκρατίας, ταχυδρομικά δελτάρια σταλμένα με χαρά κατεπείγουσα σε φίλους και φίλες, σπίτια στο άσημο χωρίον Γάβρος, πόρτες γδαρμένες από τον αδυσώπητο καιρό, κλειδαριές σκουριασμένες και κλειδιά που κάποτε άνοιγαν τον δρόμο προς την ευτυχία ή την συνάντηση, παράθυρα χάσκοντα σε ερημικά χωριά —ακατοίκητα σήμερα— αλλά και ασπρόμαυρες φωτογραφίες οι οποίες επιτρέπουν τον χρόνο να αποτυπωθεί με μεγαλύτερη σαφήνεια και δροσερή διαύγεια.
Άλλοτε η μνήμη επιμένει σε ερείπια, κιόσκια διάτρητα από την εγκατάλειψη στο πουθενά, χαλάσματα ανοιχτά, γκρεμισμένα, που κρύβουν ωστόσο παμπάλαιες φιλίες, παππούδες και γιαγιάδες μιας άλλης εποχής, παιδικά ονόματα που μεταδίδουν τη μοναδική θαλπωρή της πρώτης, ανυπεράσπιστης, ανεπίστρεπτης και μυθικής παιδικής ηλικίας.
Η φωτογραφία βεβαίως χρησιμοποιείται και στην αρχαιολογία. Είτε ως αναπαράσταση ενός μουσειακού, μνημειακού, ασύγκριτου παρελθόντος (από τον 19ο αιώνα μέχρι τη μεσοπολεμική Νelly’ s και τις σημερινές αποτυπώσεις της Ακρόπολης) είτε ως μνήμη η οποία γίνεται αρχαιολογική εντρύφηση στο ιστορικό παρελθόν προκαλώντας τον σύγχρονο θεατή να μελετήσει τις διαφορές: σταθμοί του μετρό, παραδείγματος χάριν, όπου το σύγχρονο, αγχωμένο και καταναλωτικό μάτι του επισκέπτη συγκρούεται με την κλασική αρμονία, την ισορροπία των σπαραγμάτων από μια αρχαία ανασκαφή ή στέκεται με μεταφυσική απορία μπροστά σε ένα σπόλιο, ένα τυχαίο εύρημα με ανυπολόγιστη ωστόσο αξία αφού ξεκινάει από τις ρίζες του συλλογικού μας καταγωγικού κώδικα. Πρόκειται για κάλεσμα αυτογνωσίας μέσα από την αναπαράσταση δύο ριζικά διαφορετικών κόσμων. Το πού θα σταθεί η ματιά του καθενός μας είναι θέμα ερμηνείας.
Αρχαιολογικές απόπειρες συνιστούν και οι βιομηχανικές μνήμες του εργοστάσιου εμποτισμού στον σιδηροδρομικό σταθμό Κατερίνης. Καλά καδραρισμένα ασπρόμαυρα δείγματα μιας εποχής που μας συνδέει με τις αρχές του 20ού αιώνα και την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου, κλίβανοι, βαγόνια και εμβληματικά φουγάρα, οι ναοί της τεχνολογικής απογείωσης, αποπνέουν τη μυρωδιά της πίσσας για την κατασκευή των στρωτήρων, μια φωτογραφική τεκμηρίωση τετελεσμένη, μοναδικό ίχνος της μεσοπολεμικής αίγλης ενός ακίνητου τώρα παρόντος.
Ενίοτε η μνήμη των φωτογράφων επιστρέφει σε απλούστερα θέματα, σε μια απόμερη μικρή εκκλησία φερ’ ειπείν, η οποία μας προτείνεται να τη διαβάσουμε σαν μια σπονδή στη εκκλησιαστική ναοδομία ή σαν αρχιτεκτονική αναστάσιμη γαλήνη στην καρδιά της φύσης. Κι αυτό γιατί —φαίνεται να μας λέει η φωτογραφία καθώς αφηγείται την ιστορία της— η ευλαβής ιερότητα, η παπαδιαμαντική κατάνυξη, βρίσκονται κοντύτερα στη νοσταλγία των πενήτων, πλησιέστερα στην αρχαϊκή πίστη, στη νεότητα του ανείπωτου μηνύματος για τον πεπτωκότα άνθρωπο των πόλεων. Ταυτόχρονα, η αρχαιοπρεπής και επιβλητική γυναίκα με τις κοτσίδες και την μοδάτη τσάντα εντυπωσιάζει με φόντο το όμορφο, ημικατεστραμμένο ιερό με τον μικρό σταυρό επί του τρούλου. Άλλης τάξεως ιερότητα.
Η μνήμη της καλλιτεχνικής δημιουργίας —οι μπογιές και τα πινέλα σε ένα δοχείο— μας καλούν να ανασυγκροτήσουμε τη σχέση μας με την πρωτότυπη δημιουργία, τη χαρά του καλλιτεχνικώς πράττειν προκειμένου να ολοκληρώσει ο άνθρωπος (ερασιτέχνης ή ώριμος δημιουργός αδιάφορο) την δημιουργική του παρουσία επί της γης, να γευτεί την αθανασία του σχεδίου, της σύλληψης, της εκτέλεσης μιας εσώτερης ανάγκης για ολοκλήρωση ως απάντηση ίσως για το πένθος που μας περιβάλλει.
Οι λυρικές εικόνες, οι αμφίσημες ή αλληγορικές λήψεις, η επισήμανση του χρόνου που κυλά παραχωρούν τη θέση τους καμιά φορά σε πιο σκληρά σχόλια, σχεδόν γκροτέσκα σουρεαλιστικές εικόνες που θυμίζουν Μπέϊκον: ο άνθρωπος —ζώο με τη μάσκα του γουρουνιού είναι έτοιμος να καταβροχθίσει την μπριζόλα του— να συμβάλει δηλαδή στην εξόντωση ενός άλλου συμβιωτικού όντος, ενώ κάθεται, το παχύσαρκο ζώον, παθητικά ευνουχισμένο και ανίδεο, απολαμβάνοντας το γεύμα του.
Στις ευτυχισμένες στιγμές της φωτογραφικής έκθεσης ανήκουν και οι ανοίκειες, παράξενες αλληγορίες όπως εκείνη η διπλή πολυθρόνα που, αντί να θερμαίνει την ατμόσφαιρα ενός οικογενειακού καθιστικού, βρίσκεται εξορισμένη στο χιονισμένο τοπίο, ξένη με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, εκτός εποχής, άχρηστη, αποσυνάγωγη όπως ίσως και πολλοί από εμάς σε κάποιες στιγμές του καθ’ ημέραν βίου.
Άλλοι φωτογράφοι αρέσκονται στις αντιπαραθέσεις του παλιού με το καινούργιο: ένα ετοιμόρροπο κτίσμα σε γειτνίαση με το νεόδμητο μοντέρνο κτίσμα αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση (το παλιό κατακτάται από το δυναμικό νέο, η συντήρηση αντιμέτωπη με το φιλελεύθερο σύμπαν, ο ρομαντισμός καταργείται από τη νεωτερικότητα).
Μια βάρκα δεμένη στο μώλο υπενθυμίζει τον σύνδεσμό της με τη ζωή του σταθερού χώματος και την βαθιά διάρκεια του ανθρώπινου μόχθου, η ξεχαρβαλωμένη καρέκλα από την άλλη υποδηλώνει την απώλεια, την άνιση μάχη του ψαρά με τον χρόνο. Το αυτοκίνητο, ένας σκελετός από λαμαρίνες, έχει χάσει τη λάμψη του, κείτεται εκεί νεκρό, ασυγκίνητο, φέρνοντας ίσως και μνήμες από την παρελθούσα κίνηση στους νυχτερινούς δρόμους της αγάπης.
Μια λύπη που συμφέρει στην ομορφιά.
Στις φωτογραφίες της έκθεσης οι φωτογράφοι κοπίασαν, έδωσαν τη δική τους μάχη με τον χρόνο, αποτύπωσαν τα ίχνη μιας ιδιωτικής μνήμης που αφηγείται με όσο γίνεται μεγαλύτερη δεξιότητα το γλιστερό έδαφος της πραγματικότητας, την πάλη της ομορφιάς απέναντι στην αδυσώπητη φθορά, προτείνοντάς μας τα ωραία χαλάσματα της επιθυμίας τους. Κι αυτό δεν είναι λίγο!
Στη συνέχεια, οι επιμελητές της έκθεσης κύριοι Σεϊρίδου και Φτάρας προχώρησαν στην απονομή βεβαιώσεων σε όλους τους φωτογράφους για την συμμετοχή τους στην έκθεση. Έπειτα, απονεμήθηκαν τιμητικές πλακέτες στον Σαββίδη Ιωάννη, πρόεδρο του Φιλανθρωπικού-Πολιτιστικού-Λαογραφικού Συλλόγου Μακρυγιάλου «Η Στέγη της Αγάπης» και στον Κάλφα Αντώνιο, κεντρικό ομιλητή της έκθεσης.
Συμμετέχουν οι φωτογράφοι:
Σάββας Αμανατίδης, Συμεών Δερμεντζίδης, Αθανάσιος Δήμου, Γεωργία Ελμαλιώτη, Αθηνά Καρακασίδου, Όλγα Κουτλουμπάση, Αντώνης Κωσταμπίτσης, Σταύρος Μακρίδης, Σταυρούλα Μπαρμπαγεωργοπούλου, Ελένη Ποπκιώση, Μένη Σεϊρίδου, Αντιγόνη Ταχτσίδου, Παναγιώτης Φτάρας, Πέτρος Χριστοδούλου.
INFO
Διάρκεια έκθεσης: 19 – 25 Ιουλίου 2025.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00 – 12:00 / 17:00 – 19:00.
Είσοδος δωρεάν.
Χώρος: Βυζαντινό κάστρο Αρχαίας Πύδνας Μακρυγιάλου.
Είσοδος δωρεάν.
Επιμέλεια Κειμένου: Καλαϊτζίδου Χαρά.
