Του Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκος, Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Κίτρους.
Στις 11 Μαίου του 330, μια νέα Πόλη και ένας νέος κόσμος γεννιούνται. O Πρώτος Ρωμηός Αυτοκράτορας, ύστερα από την νίκη του εναντίον του Λικινίου, μένει ο μοναδικός κυρίαρχος και Ηγέτης μιας καταρρέουσας Αυτοκρατορίας, η οποία ήθελε ανανέωση και αναγέννηση. Αφήνει την παλαιά Ρώμη, η οποία είχε ξεπέσει λόγω του παρελθόντος της, αναζητά μια νέα τοποθεσία για να εγκαταστήσει εκεί το επιτελείο του και ό,τι υγιές είχε μείνει από το παρελθόν. Ο τόπος αυτός βρέθηκε και ήταν σε ένα λόφο, σε μία ακρόπολη, εκεί πού το 680 π. Χ. είχε ιδρύσει μια μικρή αποικία ο Βύζας από τα Μέγαρα. Έτσι, στο σημείο πού ενώνεται η Ανατολή και η Δύση, ο Βορράς και ο Νότος, ο Μέγας Κωνσταντίνος θεμελιώνει την νέα του Πρωτεύουσα. Στις 11 Μαίου του 330, η ιστορία, αποκτά μια νέα Πόλη, μια νέα Αυτοκρατορία, πού θα άλλαζαν την πορεία του κόσμου και του ελληνισμού. Αυτή είναι η Κωνσταντινούπολη και η Αυτοκρατορία είναι η Βυζαντινή – Ρωμαίϊκη.
Η λεγομένη “Βυζαντινή” – Ρωμαίικη – Ελληνική Αυτοκρατορία, είναι η συνέχεια της παλαιάς Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ολόκληρη η πνευματική, κοινωνική, πολιτειακή υποδομή και διοικητικοί θεσμοί είναι η ρωμαϊκή κληρονομιά. Σε αυτήν την βάση, ήρθαν τα δύο άλλα στοιχεία, τα οποία έπαιξαν σημαντικό και πρωταγωνιστικό ρόλο, τα οποία αναμόρφωσαν ουσιαστικά την Αυτοκρατορία. Αυτά είναι ο Ελληνισμός και ο Χριστιανισμός. Αυτά τα δύο διαφοροποιούν ολόκληρο τον κόσμο, γι’ αυτό και ο Heisenberg θα μιλήσει για το “εκχριστιανισθέν ρωμαϊκό κράτος του ελληνικού έθνους”.
Το Ρωμαϊκό – Ανατολικό Κράτος, είναι αυτό πού κράτησε μια ολόκληρη εποχή. Είναι το Κράτος πού κράτησε πάνω από έντεκα αιώνες. Συγκεκριμένα 1123 χρόνια και 18 ημέρες. Το Κράτος, δημιούργησε το δικό του πολιτισμό, αποτέλεσε την γέφυρα, επάνω στην οποία στηρίχθηκε ο μετέπειτα νέος Ελληνισμός. Για την διατήρηση του Κράτους, ο μεγάλος Βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσημαν γράφει: “Το γεγονός ότι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία μπόρεσε να διατηρηθή χίλια εκατό χρόνια οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις αρετές πού είχε το πολίτευμα και η δοίκησή της. Λίγα Κράτη υπήρξαν οργανωμένα με τρόπο πού να ταίριαζε τόσο πολύ με την εποχή, και να είναι τόσο προσεκτικά προσανατολισμένο στο να αποτρέπει την παραμονή της εξουσίας σε χέρια ανίκανων”.
Η Ελληνική Αυτοκρατορία, στάθηκε ο προμαχώνας της Ευρώπης. Η καθ’ ημάς Ανατολή στάθηκε ο κυματοθραύστης επιδρομής Αράβων, Αβάρων, Ούννων, Σλάβων και Οθωμανών. Η Ανατολική Ρωμαίϊκη Αυτοκρατορία, ήταν ο θεματοφύλακας του αρχαίου ελληνικού πνεύματος και της ελληνικής γλώσσης. Σε όλη την διάρκεια της Αυτοκρατορίας, αντιγράφησαν και διαδόθηκαν όλα τα έργα των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων. Η ελληνική γλώσσα ακουγόταν σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου μέχρι τα σύνορα με την Περσία.
Το Ανατολικό Ρωμαίικο Κράτος, κατάφερε αυτό πού πού δεν είχε καταφέρει όλος ο αρχαίος Ελληνικό κόσμος. Και αυτό ήταν να δημιουργήσει ένα ενιαίο ελληνικό κράτος, αφού μέχρι τότε είχαμε τις γνωστές πόλεις – κράτη. Μέσα από την λεγομένη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ο Ελληνισμός πλέον είναι ενωμένος, μονιασμένος χωρίς πολέμους και εμφύλιες συρράξεις, όπως στο παρελθόν.
Μπορεί ο αρχαίος ελληνικός κόσμος να ανέπτυξε την ιατρική, την δημοκρατία, τα μαθηματικά, την δικαιοσύνη και την ισότητα, το βυζαντινό, – ρωμαίικο κράτος δημιούργησε νοσοκομεία, νοσηλευτική και ιατρική περίθαλψη, έχτισε το μεγαλύτερο μέχρι τότε αμυντικό έργο στην ιστορία της ανθρωπότητος που είναι τα τείχη της, οργάνωσε στρατό και ναυτικό, ενώ έχτισε το μεγαλύτερο οικοδόμημα πού έμεινε στην ιστορία, μέσα σε πέντε χρόνια. Την Αγία Σοφία. Γράφει και πάλι ο Στήβεν Ράνσημαν: “Η βυζαντινή τέχνη ήταν από τις μεγαλύτερες σχολές τέχνης παγκοσμίως. Κανένας αρχαίος έλληνας δεν θα μπορούσε να χτίσει την Αγία Σοφία, αυτό απαιτούσε πολύ βαθιά τεχνική γνώση”.
Οι κάτοικοι της Αυτοκρατορίας, ως γνήσιοι απόγονοι και διάδοχοι των αρχαίων ελλήνων, μιλούσαν με πάθος την ελληνική γλώσσα, η οποία κατέστη μετά τον Ιουστινιανό η επίσημη όλης της Αυτοκρατορίας. Οι μαθητές μάθαιναν τον Όμηρο, τους κλασσικούς συγγραφείς, τους αρχαίους έλληνες φιλοσόφους. Ο αείμνηστος Ακαδημαϊκός και πολιτικός Παναγιώτης Κανελλόπουλος στο βιβλίο του ” Γεννήθηκα το 1402″ γράφει: “Οι πατέρες της Εκκλησίας πήραν από την αρχαία Αθήνα τα φώτα τους, ενώ οι άριστα μορφωμένοι Πατριάρχες Φώτιος και Αρέθας, είχαν αγκαλιάσει τον Πλάτωνα. Όταν δε οι Φράγκοι κατέλαβαν την Βασιλεύουσα, ξύπνησε έντονα η ελληνική συνείδηση των Ελλήνων και αισθάνθηκαν όσοι αποσύρθηκαν στην Μικρά Ασία αντικρύζοντας την Σμύρνη, την Έφεσσο, και την Μίλητο, το ελληνικό αίμα να ρέει στις φλέβες τους. Εάλω μέν η πατρίς, αλλ’ ανδρί σοφώ πάς τόπος ελλάς”
Το Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος, ήταν ένα καθαρά παγκόσμιο και οικουμενικό κράτος, χωρίς ρατσισμούς, ξενοφοβίες, και εθνοφυλετισμούς. Όλα αυτά είναι φαινόμενα πού αναπτύχθηκαν τον 19ο αιώνα και μετά, επηρεασμένα από τις ιδέες του Γαλλικού Διαφωτισμού. Άλλωστε ο εθνοφυλετισμός, πλήγωσε ανεπανόρθωτα την Εκκλησία και το Γένος, ύστερα από την δημιουργία της Βουλγαρικής Εξαρχίας με ό,τι αυτό ακολούθησε. Μπορεί μέσα στην Αυτοκρατορία να ζούσαν και λαοί άλλων ενθοτήτων, αυτό δεν τους εμπόδισε να νιώθουν όλοι τους Ρωμηοί και Ορθόδοξοι και να ανέρχονται ακόμα και στα ύπατα αξιώματα. Ο Αυτοκράτορας Αρκάδιος ισπανικής καταγωγής, ο Ιουστινιανός από την Νίσσα της Σερβίας, ο Ναρσής από την Αρμενία, και πολλές άλλες περιπτώσεις. Οι κάτοικοι της Αυτοκρατορίας, δεχόταν κάθε άνθρωπο, αρκεί να ήταν Ορθόδοξος και να μιλούσε ελληνικά. Η περιφρόνηση προς τους ξένους, δεν ήταν λόγω φυλετικής καταγωγής, αλλά πολιτιστικής. Κάθε ένας πού ερχόνταν και γινόταν πολίτης του κράτους, μπορούσε να παντρευτεί μια κοπέλα όποια και αν ήταν η καταγωγή του ή η καταγωγή της.
Το Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος, αποτελεί την συνέχεια του αρχαίου ελληνικού κόσμου, και την βάση του νέου. Όποιος προσπαθεί να κόψει από την ιστορική πορεία του ελληνισμού το λεγόμενο Βυζάντιο, είναι σαν να κόβει το εαυτό του από την αρχαιότητα. Η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ στο έργο της L’ ideologie politique de l’ empire byzantin γράφει: “Οι βυζαντινοί συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο, τους προνομιακούς δεσμούς τους με την ελληνική αρχαιότητα εξαιτίας της ελληνοφωνίας τους. Αυτό τους διαφοροποιεί από τον λατινικό κόσμο, ενώ στις στιγμές κρίσης μεταξύ χριστιανικής Δύσης και του Βυζαντίου, η αναφορά στον ελληνισμό βεβαιώνει την υπεροχή της βυζαντινής παιδείας έναντι των δυτικών τους οποίους τους συγχέουν σκόπιμα με τον βαρβαρικό κόσμο”.
Χρόνια πολλά σε όλη την Ρωμηοσύνη.
Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκος.
Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Κίτρους.
