Γράφει ο Βασίλης Πεΐδης, Μέλος Δ.Σ.
Κάθε χρόνο σε όλον τον κόσμο, πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι σκοτώνονται σε τροχαίες συγκρούσεις. Εκατομμύρια άλλοι τραυματίζονται, ή πενθούν για αυτούς που έχασαν στην άσφαλτο. Η στιγμιαία βιαιότητα ενός τροχαίου μπορεί να αλλάξει ολοκληρωτικά τη ζωή αυτών που τη βίωσαν, και να τους αφήσει σημάδια που ο χρόνος θα αργήσει να σβήσει, ή δεν θα καταφέρει να σβήσει ποτέ.
Στους ανθρώπους αυτούς είναι αφιερωμένη η τρίτη Κυριακή του Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα της Οδικής Κυκλοφορίας (World Day of Remembrance for Road Traffic Victims). Ένας θεσμός με παγκόσμια εμβέλεια, και τη στήριξη του ΟΗΕ από το 2005, η Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης αποτελεί αφορμή για κυβερνήσεις και οργανισμούς να αναδείξουν την έκταση του προβλήματος και να αναλάβουν δράση για την καταπολέμησή του.
Θέμα των εκδηλώσεων φέτος είναι ο στόχος που έθεσε ο ΟΗΕ για τη δεκαετία που διανύουμε: να μειωθούν στο μισό μέχρι το 2020, οι θάνατοι και σοβαροί τραυματισμοί από τροχαία. Αν και οι αριθμοί των θυμάτων έχουν σταθεροποιηθεί παρά την αυξανόμενη χρήση αυτοκινήτων παγκοσμίως, χρειάζεται να γίνουν πολλά περισσότερα για να βελτιωθεί πραγματικά η κατάσταση. Στην Ελλάδα οι θάνατοι από τροχαία έχουν μειωθεί σημαντικά από το 2010, αλλά πέρυσι σημείωσαν μικρή αύξηση, και σε κάθε περίπτωση παραμένουν πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία του 2013, η Ελλάδα ανήκει στις τρεις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων σε αστικές περιοχές.
Το γεγονός αυτό διαψεύδει την εντύπωση που μοιάζει να κυριαρχεί για τις θανάσιμες συγκρούσεις, ότι δηλαδή είναι φαινόμενο κυρίως των αυτοκινητόδρομων, και μάλιστα κατά τις μεγάλες εορταστικές εξόδους. Αυτό φαίνεται και από τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για το Α΄ εξάμηνο του 2017, σύμφωνα με τα οποία το ένα τρίτο των θανατηφόρων τροχαίων συνέβη σε αστικές περιοχές, και άλλο ένα τρίτο στο επαρχιακό οδικό δίκτυο. Από τα 296 θανατηφόρα τροχαία, 203 συνέβησαν μακριά από τις εθνικές οδούς, σε δρόμους που συνδέουν χωριά, κωμοπόλεις και γειτονιές. Περνάμε από τους ίδιους αυτούς δρόμους για να πάμε στη δουλειά, στο σχολείο, για ψώνια ή διασκέδαση, και δεν χρειάζεται να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα μας για να εμπλακούμε σε τροχαία σύγκρουση.
Και παρόλο που πρέπει να δίνουμε όλοι μας τη μέγιστη βαρύτητα στην ασφάλειά μας όταν βγαίνουμε στον δρόμο –όχι μόνο στα μεγάλα ταξίδια, αλλά σε κάθε μας μετακίνηση– δυστυχώς αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει. Πριν από έναν χρόνο η Ποδηλατική Από-Δραση Πιερίας ερεύνησε τη συμπεριφορά 2.000 οδηγών που πέρασαν από ένα συγκεκριμένο σημείο της Κατερίνης σε ώρες αιχμής. Διαπιστώθηκε ότι τα τρία τέταρτα των οδηγών αυτοκινήτων δεν φορούσαν ζώνη ασφαλείας και οι μισοί μοτοσυκλετιστές δεν φορούσαν κράνος, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των ποδηλατών. Οι περισσότεροι μάλιστα ποδηλάτες δεν ήταν εφοδιασμένοι με φώτα τη νύχτα, μια παράλειψη που κρύβει ιδιαίτερους κινδύνους. (Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έρευνά μας, στη σελίδα μας www.podilatikiapodrasi.gr.)
Σε τι οφείλεται αυτή η άγνοια κινδύνου; Πώς εξηγείται αυτή η αδιαφορία για την ίδια μας την ασφάλεια; Και τι μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξουμε την κατάσταση;
Η Ποδηλατική Από-Δραση αναγνωρίζει και επισημαίνει διαρκώς ότι η διαμόρφωση συνηθειών και νοοτροπίας ξεκινάει από μικρή ηλικία, γι’ αυτό και κάθε χρόνο προσφέρει μαθήματα κυκλοφοριακής παιδείας σε σχολεία όλων των βαθμίδων, με έμφαση κυρίως στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Προωθώντας το ποδήλατο ως μέσο βιώσιμης εναλλακτικής μετακίνησης έναντι του αυτοκινήτου, ο σύλλογος διεκδικεί μεταξύ άλλων την αποσυμφόρηση των δρόμων για περισσότερη ασφάλεια. Παράλληλα, προσπαθεί μέσω ενημερωτικών δράσεων να ενθαρρύνει την αρμονική συνύπαρξη οδηγών και ποδηλατών στους δρόμους, και σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές επιδιώκει τη βελτίωση των υποδομών για να προστατευτούν οι πιο ευάλωτοι χρήστες τους, που τόσο δυσανάλογα πλήττονται από τα τροχαία στις αστικές περιοχές.
Το σύνθημα της ημέρας: «Από την Παγκόσμια Μνήμη στην Παγκόσμια Δράση». Για να επιτευχθεί όμως ο φιλόδοξος στόχος της δεκαετίας δεν αρκούν οι ευχές, όσο καλοπροαίρετες κι αν είναι. Χρειάζονται πρωτοβουλίες και αφύπνιση από όλους, για να αποκτήσουμε δρόμους πιο φιλόξενους και πιο ασφαλείς.
