Του Γιάννη Κορομήλη
Πολλοί ίσως από τους αναγνώστες της στήλης θα θωρήσουν το ερώτημα του τίτλου – έχουμε ή όχι Δημοκρατία- ως υπερβολικό και σε κάθε περίπτωση πανεύκολο. Φυσικά έχουμε Δημοκρατία θα πουν. Πριν τέσσερα χρόνια έγιναν εκλογές, ο λαός ψήφισε ελεύθερα και ανέδειξε τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα. Κι ο ΣΥΡΙΖΑ που πήρε 145 έδρες (δεν είχε δηλ. αυτοδυναμία) συνεργάστηκε με τους ΑΝΕΛ κι έτσι τηρήθηκε η πρόβλεψη του Συντάγματος, που προβλέπει τη «δεδηλωμένη», τους 151 βουλευτές τουλάχιστον. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ είχαν περισσότερους, Άρα δημοκρατικά κυβερνάει η σημερινή κυβέρνηση. Άρα έχουμε Δημοκρατία.
Κι εξάλλου – θα προσθέσουν- δεν υπήρξε κήρυξη στρατιωτικού νόμου ή αναστολή άρθρων Συντάγματος ώστε να μπορεί κανείς να μιλάει για έλλειψη Δημοκρατίας. Πολύ δε περισσότερο για αυταρχικό καθεστώς ή δικτατορία.
Με μια πρώτη ανάγνωση φαίνεται να έχουν δίκιο. Αλλά μιας και πρόκειται για το πολίτευμα της χώρας μας, για τη ζωή όλων μας δηλαδή, αξίζει νομίζω να «ψαχτούμε» λίγο περισσότερο, λίγο βαθύτερα. Πρώτα πρώτα ότι φαίνεται νόμιμο μπορεί να μην είναι και τόσο νόμιμο. Σε κάθε περίπτωση ότι είναι νόμιμο δε είναι πάντα και ηθικό. Κάποιες φορές μάλιστα ούτε καν δίκαιο. Ή, ακόμη χειρότερο, είναι άδικο, αντιδημοκρατικό μέχρι καταστροφικό
Ας δούμε λοιπόν πώς σχηματίστηκε το 2015 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Σίγουρα νόμιμα. Μια και τις 145 έδρες που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ, τις πήρε με βάση τον ισχύοντα εκλογικό νόμο. Νόμιμα συνεπώς. Ασφαλώς. Τις πήρε όμως δίκαια, σύμφωνα με την κοινή λογική; Ας το αναλύουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 35,46% των έγκυρων ψηφοδελτίων. Που θα πει: όσοι απείχαν συνειδητά από τις εκλογές, όσοι έριξαν «λευκό» γιατί αυτό τους εξέφραζε, ή δεν ήθελαν κανένα κόμμα και όσοι από αγανάκτηση ή ως έκφραση διαμαρτυρίας έριξαν άκυρο εν γνώσει τους όλων αυτών, κι ήταν πάρα πολλοί, δεν μετράει η θέληση τους. Είναι ως φαίνεται δεύτερης κατηγορίας πολίτες. Μετρούν μόνο οι έγκυρα ψηφίσαντες.
Είναι αυτό δίκαιο; Είναι δημοκρατικό; Όχι βέβαια. Από πού κι ως που άλλωστε; Οι έχοντες δικαίωμα ψήφου, οι εν δυνάμει ψηφοφόροι δηλ. είναι 9.913.609 πολίτες. Όμως τα έγκυρα ψηφοδέλτια ήταν 5.567.930! Η κατανομή δεν έγινε με βάση το σύνολο των ψηφοφόρων. Ή, πιο σωστά, με βάση όλους τους ψηφοφόρους μείον αυτούς που δικαιολογημένοι (ασθενείς, απομακρυσμένοι, ετεροδημότες κ.λ.π., για τους οποίους ποτέ δεν δίνονται επίσημα στοιχεία). Πάντως δεν μπορεί να είναι περισσότεροι από 900.000 άτομα. Επομένως ο ΣΥΡΙΖΑ (και όλα τα άλλα κόμματα φυσικά) θα έπρεπε να πάρει το35,46% των 9.013.609 δηλ. 21,73% των ψήφων δηλ. 54 έδρες. (τόσους δίνει το 21,73% από τους 250. Οι υπόλοιποι 50 δίδονται στο πρώτο κόμμα, ως μπόνους). Συν 50 εδ. το μπόνους (άλλο άδικο αυτό, πάντως νόμιμο) σύνολο 104 έδρες. Άρα για να γίνει κυβέρνηση θα έπρεπε να βρει άλλους 47(!). Από πού; Συνεπώς δεν θα σχημάτιζε ποτέ κυβέρνηση. Σχημάτισε διότι ο εκλογικός νόμος του έδωσε άλλες 50 έδρες και ο Καμμένος (αρχικά) άλλους 10. Έγινε πάντως κυβέρνηση με 54 έδρες συν τις 10 του Καμμένου 64 βουλευτές. Αυτό με ποια λογική είναι δημοκρατικό ή δίκαιο; Και πώς αποφασίζει μόνη της για εθνικά θέματα, όπως αυτό της Μακεδονίας μας;
Ως προς το ότι δεν έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα ή δεν ανεστάλησαν κάποια βασικά άρθρα του Συντάγματος θα ήταν ένα ισχυρό επιχείρημα για άλλες εποχές. Ή σε κάθε περίπτωση, αν δεν υπήρχε το προηγούμενο του Χίτλερ που έγινε καγκελάριος μετά από εκλογές. Αλλά και πολλών άλλων δημαγωγών, λαϊκιστών, «δεξιών» κυρίως, αλλά και «αριστερών», που θα αναφέρουμε στη συνέχεια.
Η δημοκρατικότητα ή μη των κυβερνήσεων δεν είναι ένα νομικό ή νομοτυπικό ή εν πάσει περιπτώσει ένα απλό ζήτημα. Είναι θέμα ουσίας. Είναι σοβαρότατο θέμα εάν η οποιαδήποτε κυβέρνηση σέβεται τη Δημοκρατία, τους θεσμούς της και το λαό στο όνομα του οποίου ασκεί την εξουσία και αποφασίζει, όσα αποφασίζει. Αλά σ΄αυτά θα αναφερθούμε στη συνέχεια.
