Τα 200 χρόνια για τον εορτασμό του 1821 και η Επανάσταση στη Μακεδονία
Παναγιώτης Γ. Αλεκάκης, Φιλόλογος – Ιστορικός, Δρ Ιστορικού και Αρχαιολογικού Τμήματος Α.Π.Θ., Διευθυντής 2ου ΓΕΛ Κατερίνης
Συνεχίζοντας οι απανταχού Έλληνες να γιορτάζουμε τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την κήρυξη της Επανάστασης των ραγιάδων ομοεθνών μας εναντίον του Ασιάτη κατακτητή, θα αναφερθούμε στους Μακεδόνες που συνέβαλαν στην Εθνεγερσία του 1821.
Η αναφορά μας στην εν λόγω συμβολή των Μακεδόνων θα γίνει με σεβασμό προς την ιστορική αλήθεια και χωρίς σοβινισμούς ή τοπικούς πατριωτισμούς. Δεν θα παρασυρθούμε σε υπερβολές επιδιώκοντας να ικανοποιήσουμε τον συναισθηματικά ευνόητο, αλλά ιστορικά απαράδεκτο τοπικισμό, όσο κι αν θα ήταν δικαιολογημένο κάτι τέτοιο λόγω της αποσιώπησης ή υποβιβασμού της συμβολής των Μακεδόνων στον Αγώνα του 1821. Η ορθότερη απότιση φόρου τιμής στη μνήμη των ηρώων είναι ο σεβασμός προς την αλήθεια και την πραγματική ιστορία, που την έγραψαν με το αίμα τους και μας παραδειγματίζουν όλους μας για το μέλλον.
Ούτε υποτίμηση ούτε υπερεκτίμηση για τη συνεισφορά των Μακεδόνων, για τους αγώνες των ηρώων τούτης της ιερής γης, της γεννήτρας του μοναδικού στρατηλάτη Μεγάλου Αλεξάνδρου και του ανεπανάληπτου δασκάλου του, του Σταγειρίτη Αριστοτέλη. Της γης που ανέδειξε και συνταίριασε πολύ εύστοχα (ή και απόλυτα θα μπορούσαμε να πούμε) τη ρώμη του σώματος και του πνεύματος μέσα από τον δάσκαλο και τον μαθητή του.
Με δεδομένο ότι η Μακεδονία έμεινε τουρκοκρατούμενη μέχρι το 1912, δεν ήταν εύκολο να εκτιμηθεί ακριβοδίκαια η συμμετοχή των Μακεδόνων αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821 εξαιτίας του ότι η εξέγερσή τους καταπνίγηκε στο αίμα. Όσοι κατόρθωσαν να διασωθούν αναγκάσθηκαν να προσαρμοστούν στις βάρβαρες συνθήκες, που επέβαλαν στη συνέχεια ως αντίποινα οι εξαγριωμένοι δυνάστες τους. Όσοι διέφυγαν προς την υπόλοιπη αγωνιζόμενη Ελλάδα ή σε άλλες χώρες της Βαλκανικής, της Ευρώπης κ.α. δεν έπαψαν ποτέ να προσφέρουν τον ιδρώτα τους στον απελευθερωτικό Αγώνα των πατριωτών τους.
Ας μην ξεχνάμε και το εξής, ότι δηλαδή λόγω της συνεχιζόμενης τουρκοκρατίας στη Μακεδονία πολλές και σημαντικές έγγραφες αποδείξεις για τους αγώνες των Μακεδόνων κάηκαν ή καταστράφηκαν και χάθηκαν για πάντα. Συνεπώς είναι πολύ φτωχές οι πηγές μας για την εξέγερση του 1821 στη Μακεδονία, συγκριτικά με τις άλλες περιοχές της Ελλάδας και γι’ αυτό αγνοείται ή υποτιμάται η συνεισφορά των Μακεδόνων και λείπουν οι ανάλογες σελίδες εξιστόρησης των ηρωικών πράξεών τους μαζί και η δέουσα αναγνώριση της αυτοθυσίας τους. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι και η Μακεδονία είχε τα δικά της ολοκαυτώματα με τις επαναστάσεις στη Χαλκιδική, στον Όλυμπο, στα Πιέρια, στο Βέρμιο, στη Νάουσα, στη Βέροια, στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη επικράτειά της.
Και στο σημείο αυτό να οφείλουμε να ομολογήσουμε το χρέος που έχουμε προς όλους εκείνους που μας πρόσφεραν τον «πνευματικό οβολό τους» και με τις κοπιώδεις έρευνές τους έφεραν στο φως της δημοσιότητας τις ηρωικές πράξεις των Μακεδόνων αγωνιστών.
Χάρη στο Δημήτριο Πλαταρίδη από τη Νάουσα, στον εκπαιδευτικό Ευστάθιο Στουγιαννάκη, στον Ιωάννη Βασδραβέλλη, που χρησιμοποίησαν πρώτοι ανέκδοτα έγγραφα από τα Τουρκικά Αρχεία των ιεροδικείων της Βέροιας – Νάουσας, της Θεσσαλονίκης και από το Αρχείο της Μονής Βλαττάδων, δεν αγνοούμε την αυτοθυσία των συμπατριωτών μας και πλουτίστηκε πολύ η ιστορία της Μακεδονίας χάρη σε αυτούς. Πολύτιμα για τους αγώνες των Μακεδόνων είναι και τα «Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833», τα οποία έγραψε ο αγωνιστής Νικόλαος Κασομούλης από τη Σιάτιστα. Ας μην ξεχνάμε τον Μακεδόνα συγγραφέα Νικόλαο Φιλιππίδη, που πρώτος μίλησε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αθήνα στο φιλολογικό σύλλογο «Παρνασσός» για την επανάσταση της Χαλκιδικής και της Νάουσας.
(συνεχίζεται)
