Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
«Από Αύγουστο, χειμώνα» λέει η παροιμία, και μια άλλη λέει, «Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Γι’ αυτό, τώρα που είναι κατάλληλη εποχή θα φτιάξουμε τραχανά, για να έχουμε νόστιμη σπιτική σούπα τις κρύες μέρες του χειμώνα που θα είμαστε κλεισμένοι μέσα.
Παραδοσιακή ελληνική συνταγή είναι ο τραχανάς, ιδανικός για τον χειμώνα και το κρύο. Είναι ζυμαρικό από αλεύρι και γάλα και έχει σχήμα κοκκώδες και ακανόνιστο. Οι κόκκοι έχουν διάμετρο περίπου 2-3 χιλιοστά. Υπάρχει σε διάφορες ποικιλίες: ξινός και γλυκός, χοντρός και ψιλός. Ο ξινός τραχανάς ζυμώνεται με γιαούρτι.
Μαγειρεύεται σαν σούπα είτε με αρκετό νερό είτε πιο πηχτή. Ο χρόνος μαγειρέματος είναι συνήθως μικρός, περίπου 10-15 λεπτά. Ορισμένες φορές μαγειρεύεται και με ντομάτα.
Κατά την παρασκευή του τραχανά, το τελευταίο στάδιο είναι το στέγνωμά του. Για να γίνει αυτό ο τραχανάς απλώνεται ώστε να έχει τη μέγιστη δυνατή επιφάνεια. Η διαδικασία αυτή, το άπλωμα του τραχανά, έχει παραμείνει και ως λαϊκή έκφραση, που αναφέρεται σε κάποιον που αργοπορεί χαρακτηριστικά.
Ο τραχανάς φτιάχνεται και από ψιλοαλεσμένο σιτάρι.
Προαιρετικά μπορούμε να τον κάνουμε και με λαχανικά και με μπαχαρικά.
Η ζύμωση παράγει γαλακτικό οξύ και άλλες ενώσεις δίνοντας στον τραχανά τη χαρακτηριστική ξινή γεύση και τις καλές ιδιότητες διατήρησης:
ΥΛΙΚΑ για 2 κιλά γλυκό τραχανά
2 κιλά αλεύρι σκληρό (κίτρινο) και λίγο ακόμη
1 φλιτζάνι σιμιγδάλι χοντρό
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
1 κιλό γάλα πρόβειο ή κατσικίσιο
Ειδικό κόσκινο (ρεμόνι)
Σήτα κοσκινίσματος
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Βράζουμε από το βράδυ το γάλα και το αφήνουμε να κρυώσει σε θερμοκρασία δωματίου.
Σε σκάφη ζυμώματος ή σε μεγάλη λεκάνη τοποθετούμε το κοσκινισμένο αλεύρι μας και το σιμιγδάλι.
Κάνουμε ένα μικρό λακουβάκι και ρίχνουμε το αλάτι.
Στη συνέχεια ρίχνουμε το γάλα σταδιακά και ανακατεύουμε με τα χέρια μας μέχρι να έχουμε ένα μείγμα.
Αν χρειαστεί προσθέτουμε αλεύρι. Δεν θέλουμε να πάρουμε ζύμη.
Τρίβουμε το μείγμα με τα χέρια μας και το αφήνουμε λίγο να ξεκουραστεί (περίπου μισή ώρα).
Τοποθετούμε ένα καθαρό τραπεζομάντιλο σε ένα τραπέζι και εκεί θα περάσουμε από το ειδικό κόσκινο τον τραχανά.
Μεταφέρουμε μικρή ποσότητα στο κόσκινο και με τα χέρια μας τρίβουμε με κυκλικές κινήσεις πάνω στην επιφάνεια του κόσκινου μέχρι να περάσει όλη η ποσότητα από κάτω.
Αν κάποια κομμάτια δεν περνούν τα μεταφέρουμε πάλι στη σκάφη και το τρίβουμε πάλι προσθέτοντας λίγο αλεύρι.
Όταν περάσουμε όλο το μείγμα μεταφέρουμε τον τραχανά πάνω σε καθαρό σεντόνι ή τραπεζομάντιλο και τον απλώνουμε σε ένα κρεβάτι ή μεγάλο τραπέζι σε σκιερό μέρος μακριά από μύγες ή άλλα ζουζούνια. Αν αυτό δεν είναι εφικτό σκεπάζουμε με τούλι
Τον απλώνουμε σε λεπτό στρώμα για να μπορέσει έτσι να στεγνώσει.
Τον αφήνουμε περίπου τρεις ή τέσσερις μέρες και κατά διαστήματα τον ανακατεύουμε.
Όταν έχει στεγνώσει τον περνάμε από τη σήτα κοσκινίσματος ώστε να φύγει το περιττό αλεύρι και τον τοποθετούμε σε πάνινο σακουλάκι ή σε γυάλινο βάζο.
Οι παλιές νοικοκυρές είχαν ειδικά μαξιλάρια για την αποθήκευση του τραχανά και των χυλοπιτών .
Στα διαμερίσματα των πόλεων θέλει πολύ προσοχή η αποθήκευση, όσο γίνεται σε δροσερό μέρος.
Εάν η διαδικασία σας φαίνεται δύσκολη, μπορείτε να προμηθευτείτε έναν από τους πολλών ειδών τραχανάδες που παράγονται στη Λήμνο με το εξαιρετικής ποιότητας πρόβειο γάλα ή γιαούρτι.
Καλή Επιτυχία, και Καλό Χειμώνα!
