Καθοριστική στάθηκε η επίδραση της πανδημίας στη διαμόρφωση καταναλωτικών συμπεριφορών με διάρκεια σε όλο τον κόσμο, με πιο χαρακτηριστική αλλαγή την τάση των καταναλωτών να ξοδεύουν λιγότερα για μη αναγκαία αγαθά.
Αυτό προκύπτει από τη σειρά καταναλωτικών ερευνών της EY, Future Consumer Index, από τον Απρίλιο του 2020, σύμφωνα με τις οποίες ορισμένες από τις συμπεριφορές που υιοθετήθηκαν από τους καταναλωτές εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19 έχουν σήμερα εμπεδωθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πλειοψηφία (63%) των 16.000 καταναλωτών από 21 χώρες που συμμετείχαν στην τελευταία έρευνα, δηλώνει ότι πλέον αντιλαμβάνεται τις νέες συμπεριφορές που αναγκάστηκε να αναπτύξει από το ξεκίνημα της πανδημίας, ως «φυσιολογικές».
Η κλιματική αλλαγή και η αναζήτηση ολοκληρωμένων και ικανοποιητικών εμπειριών, είναι πλέον πιο σημαντικά ζητήματα. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ομάδες των καταναλωτών που θέτουν το περιβάλλον (“planet first”) και τις εμπειρίες (“experience first”) ως προτεραιότητα, ενισχύθηκαν – από 16% στο 26%, και από 11% στο 18%, αντίστοιχα – σύμφωνα με την όγδοη έκδοση του EY Future Consumer Index. Παράλληλα, η βιωσιμότητα αποτελεί σημαντικό αγοραστικό κριτήριο για το 85% των καταναλωτών.
Οι καταναλωτές επιλέγουν να ζήσουν με λιγότερα
Η παγκόσμια έρευνα της EY αποκαλύπτει ότι οι καταναλωτές επαναπροσδιορίζουν τις αγοραστικές τους αποφάσεις και ξοδεύουν λιγότερα για ό,τι αντιλαμβάνονται ως μη απαραίτητο αγαθό, για οικονομικούς (49%) και περιβαλλοντικούς λόγους (30%). Αυτή η τάση ενδέχεται να έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην επιδεικτική κατανάλωση. Πράγματι, τα brands αποτελούν δευτερεύον κριτήριο για το 44% των καταναλωτών παγκοσμίως (49% για τους millennials και 47% για τη Gen Z).
Αντίστοιχα, σχεδόν οι μισοί καταναλωτές παγκοσμίως (41%), αισθάνονται λιγότερη πίεση να συμβαδίσουν με την τελευταία λέξη στην τεχνολογία και τα gadgets. Μόλις 27% αναφέρουν ότι αγοράζουν σήμερα περισσότερα πράγματα γιατί αυτό τους κάνει να νιώθουν πιο χαρούμενοι, ενώ 48% έχουν αντίθετη άποψη. Επιπρόσθετα, σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες παγκοσμίως (47%) δηλώνουν ότι αισθάνονται πιο άνετα με τον εαυτό τους, χωρίς να έχουν ανάγκη από προϊόντα καλλωπισμού.
Γενικότερα, η πανδημία βοήθησε τους καταναλωτές να καταλάβουν ότι μπορούν να ζήσουν με λιγότερα και να καταναλώνουν «καλύτερα»: αισθάνονται ότι έχουν περισσότερα ρούχα από όσα πραγματικά χρειάζονται (48%) και είναι πιθανότερο να επισκευάσουν, παρά να αντικαταστήσουν (53%), ό,τι χαλάει.
Επιστροφή στα φυσικά καταστήματα αυτή την εορταστική περίοδο
Η παγκόσμια έρευνα της EY καταδεικνύει ότι οι νεότεροι σε ηλικία καταναλωτές θα ηγηθούν των εορταστικών αγορών: 71% της Gen Z και 68% των millennials, σε σύγκριση με το 37% των baby boomers, σχεδιάζουν να συμμετέχουν στην επερχόμενη μεγάλη αγοραστική περίοδο. Παρόλα αυτά, ο τρόπος που αγοράζουν έχει αλλάξει από χρονιά σε χρονιά.
Παρά το αυξημένο μερίδιο του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce) κατά την πανδημία, πάνω από τους μισούς (51%) ερωτηθέντες θα αναζητήσουν προσφορές στα φυσικά καταστήματα – 39% περισσότεροι από πέρσι. Σύμφωνα με την έρευνα, αυτή η τάση μπορεί να εξηγηθεί από δύο παράγοντες: πέρα από το γεγονός ότι οι περιορισμοί ήρθησαν και τα καταστήματα επαναλειτούργησαν στις περισσότερες περιοχές του κόσμου, οι καταναλωτές επιλέγουν, επίσης, να αγοράσουν απευθείας από το κατάστημα, για να αποφύγουν τα αυξημένα έξοδα αποστολής και τις καθυστερήσεις που προκαλούνται από τις διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού. Πράγματι, για τους καταναλωτές που θα ψωνίσουν διαδικτυακά αυτή την εορταστική περίοδο, η πρωταρχική ανησυχία είναι τα υψηλά έξοδα αποστολής (32%), ακολουθούμενη από τη διαθεσιμότητα των προϊόντων (25%).
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι, για να μετριαστούν αυτές οι ανησυχίες, οι εταιρείες πρέπει να επανασχεδιάσουν την εφοδιαστική τους αλυσίδα, το απόθεμά τους και τις διαδικασίες logistics, ειδικότερα καθώς η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν, αποκτά ολοένα και περισσότερη σημασία για το 57% των καταναλωτών. Δεδομένου ότι οι καταναλωτές είναι πλέον πολύ πιο επιλεκτικοί όσον αφορά στο πώς ξοδεύουν τα χρήματά τους, η εξάλειψη οποιωνδήποτε εμποδίων και η εξασφάλιση μιας απρόσκοπτης εμπειρίας μεταξύ φυσικού και ψηφιακού κόσμου, θα είναι επιτακτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας ο κ. Θάνος Μαύρος, Εταίρος, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες EY Ελλάδος και Επικεφαλής Τομέα Καταναλωτικών Προϊόντων και Λιανεμπορίου της EY στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σημείωσε: «Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα που προέκυψαν μετά την εκδήλωση της πανδημίας ήταν το κατά πόσον οι μεγάλες αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες που προκλήθηκαν θα είναι μόνιμες ή προσωρινές. Η τελευταία έκδοση της τακτικής παγκόσμιας έρευνας της ΕΥ, έρχεται να ενισχύσει την πρώτη άποψη, με την πλειοψηφία των καταναλωτών να θεωρούν πλέον ως φυσιολογικές συμπεριφορές που υιοθέτησαν για πρώτη φορά πριν μερικούς μόλις μήνες.
»Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα κανονικότητα, που θα χαρακτηρίζεται από μειωμένες αγορές ειδών που δε θεωρούνται πρώτης ανάγκης, μικρότερη εξάρτηση από τα brands, και μεγαλύτερη έμφαση στη βιωσιμότητα. Οι επιχειρήσεις παγκοσμίως, καθώς και στην Ελλάδα, που θα αποκρυπτογραφήσουν έγκαιρα αυτές τις νέες τάσεις και θα επανασχεδιάσουν τη στρατηγική τους με βάση τα νέα δεδομένα, θα είναι αυτές που θα ξεχωρίσουν τα επόμενα χρόνια».
