Οι Τιτανοχελώνες
Ένα παγκόσμιας σημασίας παλαιοντολογικό εύρημα ήρθε στο φως το 2015 στην παραλία του Μακρύγιαλου Πιερίας. Κάποιος περαστικός στην περιοχή πρώτος το είδε τυχαία κι αφού έγινε η σχετική ταύτιση, άρχισε η περαιτέρω έρευνα. Στις 8 Νοεμβρίου 2015 οι ειδικοί από το Α.Π.Θ. ήρθαν στο Μακρύγιαλο για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη αυτού του σημαντικού ευρήματος. Συγκεκριμένα, πρόκειται για 4 με 6 σε αριθμό γιγάντιες απολιθωμένες χελώνες τύπου ¨Titanochelon bacharidisi¨, ηλικίας περίπου τριών εκατομμυρίων χρόνων.
Η επιστημονική κοινότητα μιλά για ένα από τα βαρύτερα -εάν όχι το βαρύτερο- απολίθωμα σπονδυλωτών ζώων στην Ελλάδα που έχουν επιχειρηθεί να ανασκαφούν και ένα από τα πιο πλήρη, πιο μεγάλα και πιο εντυπωσιακά δείγματα αυτών σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. ¨Πρόκειται πραγματικά για ένα πολύ σημαντικό εύρημα, το οποίο βέβαια διαβρώθηκε σε μεγάλο βαθμό, γι’ αυτό και απαιτείται πολύ προσεκτική και επίπονη συντήρηση για να αναδειχθεί… αυτές οι Τιτανοχελώνες ξεπερνούσαν το ένα μέτρο σε μήκος, ζούσαν σε ένα περιβάλλον ελαφρώς πιο υγρό και θερμό από το σημερινό, πεδινό, με λίμνες, ποτάμια και χαμηλή βλάστηση, που προσδιορίζεται πριν από 3 με 5 εκατομμύρια χρόνια….¨, σημειώνει η Ευαγγελία Τσουκαλά, Καθηγήτρια Τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ.
Όλα αυτά δεν θα πραγματοποιούνταν αν ο απόφοιτος του τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ., με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο ίδιο πανεπιστήμιο και νυν ερευνητής στο παλαιοντολογικό μουσείο Egidio Feruglio της Παταγονίας στην Αργεντινή, Βαγγέλης Βλάχος, δεν διεκδικούσε και δεν κέρδιζε το ποσό των 15.000 ευρώ από την αμερικανική ¨Εθνική Γεωγραφική Εταιρεία¨, ή την ευρέως γνωστή ως ¨National Geographic¨. ¨Αυτό που ξέρουμε ως σημερινός κόλπος του Θερμαϊκού, βρισκόταν τότε πολύ νοτιότερα. Στη θέση του σημερινού Θερμαϊκού υπήρχε μια απέραντη πεδιάδα που ένωνε τους πρόποδες του τότε Ολύμπου, ο οποίος δεν ξεπερνούσε τα 1.000 μέτρα ύψος! Εκεί ζούσαν οι γιγάντιες χελώνες¨ αφηγείται ο κ. Β. Βλάχος.
Αρχικά οι Τιτανοχελώνες Μακρυγιάλου φυλάσσονταν στο κτίριο του Δημαρχείου του χωριού και μετά έφυγαν όλες στο Α.Π.Θ., για λόγους επιστημονικής μελέτης και κατάλληλων συνθηκών φύλαξης. Εκ των υστέρων κάποιες από αυτές στάλθηκαν σε ιδιωτικό χώρο και συγκεκριμένα στο ξενοδοχείο ¨Nouvelle¨, το οποίο βρίσκεται στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, οι Τιτανοχελώνες είναι επισκέψιμες σε έναν ειδικά διαμορφωμένο πολυχώρο, το ¨Περιβαλλοντικό Πάρκο Δεινοσαύρων¨, όπου υπάρχουν και άλλα σχετικά εκθέματα. Σύμφωνα με την UNESCO, τέτοιου είδους παλαιοντολογικά ευρήματα αποτελούν μνημεία της φυσικής μας κληρονομιάς (¨Natural Heritage¨). Τα φυσικά κληροδοτήματα εκτός των άλλων, εξυπηρετούν την τουριστική βιομηχανία κάθε χώρας, προσελκύοντας πολλούς επισκέπτες από το εξωτερικό, άλλα και σε τοπικό επίπεδο.
Ευχή μας είναι να επιστραφούν στον τόπο όπου ανακαλύφθηκαν και να παρουσιάζονται στο κοινό, στους επισκέπτες όλων των ηλικιών. Να επαναπατριστούν εκεί όπου ανήκουν εδώ και 3 εκατομμύρια χρόνια και να εκτεθούν σε ένα από τα υπέροχα κτίρια της βόρειας Πιερίας, τηρουμένων φυσικά των κατάλληλων συνθηκών συντήρησης και φύλαξης.
Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τον κ. Νίκο Μπαχαρίδη, ερασιτέχνη παλαιοντολόγο, καλλιτέχνη, γλύπτη, ζωγράφο για τις πολύτιμες πληροφορίες που μου έδωσε. Ο ίδιος συμμετείχε στις ανασκαφές των Τιτανοχελώνων του Μακρυγιάλου. Η επίσκεψή μου στο εργαστήρι του ήταν μια απίστευτη εμπειρία κι όπως λέει ο ίδιος: ¨μέσα στο εργαστήριο πηγαίνουμε μέχρι 250 εκατομμύρια χρόνια πίσω. Η πιο πρόσφατη εποχή σε σχέση με τη δική μας είναι μόλις 2 εκατομμύρια χρόνια …Όλη αυτή η γνώση που απέκτησα έχει μετουσιωθεί σε μια εμπειρία που δεν με αφήνει να σταματήσω, με τρώει και συνεχίζω¨.
Μαρία Σ. Καρανίκα,
Αρχαιολόγος- Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης
*Φωτ. από το διαδίκτυο και μία προσωπική στο εργαστήρι του κ. Μπαχαρίδη
* Πηγές από άρθρα και δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο
