Η ομάδα αποτελείται από τους Γεώργιο Τσερτεκίδη που υπήρξε και ο συντονιστής της κίνησης, Αντώνη Κάλφα, φιλόλογο συγγραφέα και ποιητή, τον Γιάννη Ποικιλίδη, ερευνητής της τοπικής ιστορίας. Είναι και ο αρχηγός κατά κάποιο τρόπο της πρωτοβουλίας, τη Σοφία Ελευθεριάδου, εκπαιδευτικό, άτομο με πολλές ανησυχίες, Σταυρούλα Παρασκευαϊδου τεχνολόγο μηχανικό, Βίκη Μανιάτη αρχιτέκτονα και πρόεδρο των αρχιτεκτόνων Πιερίας, Ζαζόπουλο Γιάννη μουσικό, μέλος της Μουσικής Σχολής Πιερίας και Περικλή Σιβρίδη εκπαιδευτικό.
Η συγκέντρωση έγινε στην Αστική Σχολή Κατερίνης σήμερα το μεσημέρι και όλα τα μέλη πήραν το λόγο και κατέθεσαν τις προτάσεις τους, σχετικά με την ιδέα δημιουργίας μουσείου τοπικής ιστορίας, πράγμα που λείπει αναμφισβήτητα και τον χώρο που θα μπορούσε να υλοποιηθεί το συγκεκριμένο έργο. Παρουσιαστήκαν οι φωτογραφίες των συγκεκριμένων δημόσιων κτιρίων και ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν.
Ο Γιάννης Ποικιλίδης είπε:
Ξεκινήσαμε πριν ένα χρόνο περίπου στις 17 Ιουλίου 2021, μαζευτήκαμε κάποιοι φίλοι, γνωστοί και θεωρήσαμε ότι έχουμε κάποιο κοινό ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο θέμα στην πολιτιστική στέγη. Από εκεί και μετά κάναμε δυο συναντήσεις για το τι είδους μουσείο χρειαζόμαστε.
Στη συνέχεια ξεκινήσαμε να οργανώνουμε την προβολή της πρότασης και έγινε η συλλογή υπογραφών από πιστοποιημένους προς αυτήν την κατεύθυνση συμπολίτες μας.
Η επόμενη συνάντηση έγινε στις 5 Ιανουαρίου του 2022 γιατί μεσολάβησαν το καλοκαίρι κάποιες επαφές που έπρεπε να γίνουν με τον Δήμο, συγκεντρώσαμε 115 υπογραφές και συνολικά συναντηθήκαμε περίπου 7 φορές άλλοτε στο αναγνωστήριο της δημοτικής βιβλιοθήκης που παραχωρήθηκε από τον Δήμο και μερικές φορές σε καφενεία της πόλης γιατί δυστυχώς δεν υπάρχει μόνιμη στέγη για την κίνηση.
Οι επαφές με την δημοτική αρχή στις 15 Νοεμβρίου 2021 μια αντιπροσωπεία της κίνησης συναντήθηκε με τον δήμαρχο τον Κ. Κουκοδήμο στο δημοτικό μέγαρο προκειμένου να τον ενημερώσει προσωπικά για την πρόταση του μουσείου. Ο Δήμαρχος μας παρέπεμψε στον κ. Τσιανό και η συνεργασία μέχρι σήμερα είναι άψογη. Πέρα από την διάθεση που δείχνει ο άνθρωπος για να μας βοηθήσει πιστεύουμε ότι έχει κατανόηση το ίδιο το εγχείρημα.
Μέσα από αυτήν την διαδικασία με τον κ. Τσιανό και με διάφορες συναντήσεις προέκυψαν δυο νέες προτάσεις στην δημοτική αρχή που έχουν σχέση με την στέγαση του συλλόγου.
Από αυτές τις προτάσεις οι πιο ας το πούμε υλοποιήσιμες, είναι αυτή για το Εργοστάσιο Εμποτισμού στο Σιδ. Σταθμό που βρίσκεται στην διαδικασία αξιοποιήσης και μια τελευταία πρόταση είναι για την αξιοποίηση του κτιρίου που βρίσκεται στον Καπνικό σταθμό και στέγαζε κάποτε τον τεχνικό διευθυντή του σταθμού.
Αυτό όμως είναι μια διαδικασία η οποία βρίσκεται διαρκώς σε εξέλιξη, οπότε σήμερα είναι αυτές οι προτάσεις κάποια στιγμή αργότερα μπορεί να υπάρξουν κάποιες άλλες.
Η Βίκη Μανιάτη είπε:
Η πρόταση για την δημιουργία του μουσείου της πόλης της Κατερίνης στηρίζεται σε 2 σημαντικούς πυλώνες, στη θεματολογία και στο κτίριο που θα το φιλοξενήσει. Το ζήτημα της στέγασης ενός μουσείου είναι θεμελιώδες για την πορεία της δημιουργίας του.
Εκ μέρους του συλλόγου αρχιτεκτόνων Πιερίας θα ήθελα να παρουσιάσω κάποιες προτάσεις από το κτιριακό απόθεμα της πόλης μας που είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν για να στεγάσουν το μουσείο της πόλης μας. Στο αρχείο του συλλόγου αρχιτεκτόνων όπως προκύπτει από την καταγραφή της διετίας 2015-2017 υπάρχουν περι τα 120 κτίρια ιστορικής σημασίας για την πόλη μας. Η πλειονότητα αφορά σε κτίρια ιδιωτικού χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό επικεντρωνόμαστε σε αυτά που είναι ιδιοκτησίας του δημοσίου, εκ των οποίων ικανός αριθμός μπορεί προταθεί για να επιλεγεί το τελικό κτίριο στέγασης του μουσείου.
- Το κτίριο που συγκεντρώνει περισσότερο τα βασικά χαρακτηριστικά τόσο χωρικά όσο και μορφολογικά για τη στέγαση ενός μουσείου της σύγχρονης στορίας της Κατερίνης είναι το παλιό εργοστάσιο εμποτισμού ξυλείας που βρίσκεται στο ευρύτερο οικιστικό σύνολο του σιδηροδρομικού σταθμού Κατερίνης και έχει τελευταία παραχωρηθεί από τον ΟΣΕ στο Δήμο Κατερίνης προς εκμετάλλευση. Πρόκειται για ένα κτίριο βιομηχανικού χαρακτήρα, με ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά στο οποίο εάν γίνουν οι απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης, δύναται να αποτελέσει έναν εξαιρετικό μουσειακό χώρο. Είναι η παλαιότερη βιομηχανική μονάδα αλλά και μια από τις μεγαλύτερες που υπήρχαν στην περιοχή και μέχρι περίπου το 2006 που σταμάτησε να λειτουργεί αποτέλεσε το μοναδικό ατμοκίνητο εργοστάσιο στη χώρα μας. Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό που κάνει το συγκεκριμένο κτίριο να ξεχωρίζει, είναι το γεγονός ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εκθέματα και όσα από τα μηχανήματα χρησιμοποιούνταν για τον εμποτισμό των ξύλων για τις σιδηροδρομικές γραμμές και μέχρι τελευταία για τους στύλους της ΔΕΗ. Συνδυαστικά με την επαναχρηση του συνόλου των κατασκευών/οικημάτων που περιλαμβάνει ο σιδηροδρομικός σταθμός, ένα εγκαταλελειμμένο οικιστικό σύνολο προηγούμενης χρήσης με περιβαλλοντική επιβάρυνση μπορεί να αποτελέσει θετικό βήμα για την αειφόρο διαχείριση του αστικού τοπίου, να λειτουργήσει ως πολιτιστικός πυρήνας και να αναβαθμίσει συνολικά την γύρω περιοχή.
Ίσως το πιο εμβληματικό κτίριο για την πόλη μας είναι η δεύτερη πρόταση μας για τη στέγαση του μουσείου. Μιλάμε για την πρώην οικία Τσαλοπουλου η κτίριο τεχνών εννέα μούσες όπως έχει μετονομαστεί. Είναι ένα κτίριο χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης από το υπουργείο πολιτισμού το 1979 και όπως επισημαίνεται στο ΦΕΚ χαρακτηρισμού του, το κτίριο προορίζεται να στεγάσει πολιτιστικές δραστηριότητες.- Το κτίριο Πόρρου επί της οδού Παρμενίωνος. Πρόκειται για ένα εκλεκτικιστικό κτίσμα ιδιοκτησίας του Δήμου Κατερίνης στον όροφο του οποίου στεγάζεται η Εφορία Αρχαιοτήτων Πιερίας. Διαθέτει επίσης ισόγειο χώρο ο όποιος δεν χρησιμοποιείται καθώς και μεγάλο αύλειο χώρο στο πίσω μέρος του οικοπέδου, κατάλληλο να φιλοξενήσει παράλληλες μουσειακές δράσεις όπως προβολές ταινιών, ημερίδες και ενημερωτικές εκδηλώσεις.
- Το κτίριο διοίκησης του Καπνικού Σταθμού Κατερίνης. Πρόκειται για το διώροφο κτίσμα στην είσοδο του Καπνικού Σταθμού το οποίο δεν χρησιμοποιείται. Το κτίριο ανήκει στο Υπουργείο Γεωργίας.
- Το Χατζόγλειο Σχολείο. Πρόκειται για το τετραώροφο κτίσμα στη συμβολή των οδών Ειρήνης και Εφέσου. Το κτίσμα έχει εγκαταλειφθεί τα τελευταίαχρόνια. Το 2015 η Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας προκήρυξε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την αποκατάσταση του κτιρίου ο οποίος ολοκληρώθηκε επιτυχώς, με αποτέλεσμα να υπάρχει αυτήν τη στιγμή ολοκληρωμένη η αρχιτεκτονική μελέτη αποκατάστασης του. Το κτίριο είναι στην ιδιοκτησία της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας.
- Κτίσματα εντός των εγκαταλελειμμένων στρατοπέδων της Ανδρομάχης. Η επαναχρηση του στρατιωτικού οικιστικού αποθέματος είναι πολύ σημαντική καθώς αυτά καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις γης που μένουν αναξιοποίητες αποτελώντας εστίες ρύπανσης και υποβάθμισης του περιαστικού τοπίου. Η επανάχρηση τους ως χώροι πολιτισμού θα ενισχύσει την αειφορία στην περιοχή και θα αποτελέσει ένα νέο πόλο έλξης στον ευρύτερο αστικό ιστό της Κατερίνης. Τμήμα του στρατοπέδου έχει παραχωρηθεί στο Δήμο Κατερίνης προς εκμετάλλευση.
- Η τελευταία πρόταση μας η οποία δεν στηρίζεται στην καταγραφη των υπαρχόντων κτισμάτων και αυτό την καθιστά την πιο σημαντική, είναι η δημιουργία ενός νέου σύγχρονου κτιρίου το οποίο θα στεγάσει το Μουσείο της Πόλης της Κατερίνης. Ο σχεδιασμός ενός κτιρίου στο οποίο εξ αρχής θα αποδοθεί η χρήση του μουσείου εξασφαλίζει την κατασκευή ενός χώρου αποκλειστικής μουσειακής χρήσης με την κάλυψη όλων των αναγκών που συνεπάγεται η λειτουργία του. Η διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για το σκοπό αυτό, εξασφαλίζει την ποιότητα του αρχιτεκτονικού αποτελέσματος για ένα κτίριο το οποίο θα μπορεί στο μέλλον να αποτελέσει τοπόσημο για την πόλη μας και πόλο τουριστικής έλξης. Το κτίριο αυτό δύναται να κατασκευασθεί σε μια από τις εκτάσεις που ο δήμος διαθέτει και είναι χαρακτηρισμένες από το "γενικό πολεοδομικό σχέδιο ως χώροι πολιτισμού, διαμορφώνοντας ένα νέο πολιτιστικό πυρήνα εντός του αστικού ιστού της Κατερίνης.
Η Σταυρούλα Παρασκευαϊδου είπε:
Τα θέματα που μπορούν να αποτελέσουν μουσειακό υλικό είναι αυτά που εστιάζουν στην ίδια την πόλη, αποτυπώνουν το παρελθόν και την ιστορία του τόπου, καταγράφουν και φωτίζουν το παρόν, την εξέλιξη, το χαρακτήρα του, τι είναι σήμερα, πώς θα μπορούσε να είναι αύριο και γενικότερα καταπιάνονται με όλα τα ευαίσθητα ζητήματα που την απασχολούν.
Με άλλα λόγια δηλαδή να μπορεί ο επισκέπτης να κατανοεί μέσα από την εξέλιξη των τοπικών ζητημάτων την γενικότερη εξέλιξη της ίδιας της πόλης.
Όλο αυτό το υλικό που θα συγκεντρωθεί θα πρέπει να απαντά στα ερωτήματα:
- Πώς δημιουργήθηκε η πόλη
- Πώς λειτούργησε στη διάρκεια των ετών
- Ποια είναι η θέση της σήμερα στην ευρύτερη περιοχή
- Ποια είναι τα σημαντικά θέματα που προσδιόρισαν την ταυτότητά της μέχρι σήμερα
- Πώς διαγράφεται το μέλλον της
Για να ανταποκρίνεται στο σκοπό του θα πρέπει να μην απευθύνεται σε συγκεκριμένη ομάδα αλλά σε όλο το δημογραφικό και πολιτισμικό προφίλ της πόλης.
Μουσειακό υλικό μπορούν να αποτελέσουν:
αντικείμενα, συλλογές, φωτογραφίες, χάρτες, αφίσες, έργα τέχνης, κειμήλια, ηχητικά ντοκουμέντα, ρούχα κλπ που θα συνοδεύονται από αξιόπιστες περιγραφές, πληροφορίες, χρονολογία, έτος κτήσης κλπ. που θα συνδέουν το υλικό αυτό με τον άνθρωπο.
Η σημερινή αυτή δράση ευελπιστούμε να αποτελέσει κίνητρο για τους πολίτες της Κατερίνης να συμμετέχουν ενεργά στην κίνηση προκειμένου να συνδιαμορφωθεί η μορφή του Μουσείου και ταυτόχρονα να σκεφτούν τι μπορεί να έχουν που θα προσφέρονταν για μουσειακό υλικό. Είτε αυτό να το διαθέσουν και να αποτελεί μόνιμη συλλογή του Μουσείου είτε να το δανείσουν για μία περιοδική έκθεση.
Η σημασία του κτιρίου του Μουσείου της Πόλης της Κατερίνης
Το μουσείο της πόλης της Κατερίνης όπως και κάθε μουσείο πόλης, δεν βρίσκεται απλώς μέσα σε μια πόλη ή στην ευρύτερη περιοχή της αλλά μιλά για την πόλη και τους ανθρώπους της, μπορεί να είναι ο χώρος όπου όλες αυτές οι διαφορετικές φωνές και μαρτυρίες συναντώνται και εκτίθενται δημόσια μέσα από τη δημιουργική συνύπαρξη αντικειμένων, ιστοριών και προφορικών μαρτυριών.
Στέγαση μουσείων σε υπάρχοντα κτίρια:
Σε μεγάλη πλειοψηφία μουσεία τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό στεγάζονται σε υφιστάμενα κτίρια, διατηρητέα ή μη και διοικούνται από αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης και μη κυβερνητικούς οργανισμούς.
Η στέγαση ενός μουσείου σε ήδη υπάρχον κέλυφος είναι ένα δεδομένο που σχετίζεται με την ανάδειξη των ιστορικών μνημειωδών κτιρίων από τους φορείς και με τις ευκαιρίες αξιοποίησης εμβληματικών αρχιτεκτονικών συμβόλων του αστικού χώρου, ως μέσων για την πολιτιστική και αστική αναγέννηση των πόλεων.
Παράλληλα η αξιοποίηση ενός κτιρίου η οικιστικού συνόλου – τα γνωστά και ως brownfields, εγκαταλειμμένες εγκαταστάσεις προηγούμενης χρήσης που λειτουργούν ως εστίες ρύπανσης– συμβάλλει στην βελτίωση της εικόνας του αστικού και περι-αστικου τοπίου.
Παραδείγματα τέτοιων μουσείων είναι το μουσείο της πόλης του Βόλου στην Ελλάδα, που στεγάζεται σε πρώην καπναποθήκη του 1920 αλλά και το ιστορικό μουσείο του Άμστερνταμ στην Ολλανδία που στεγάζεται στο πρώην δημοτικό ορφανοτροφείο του Άμστερνταμ, κτίριο 17ου-18ου αιώνα.
