Η πτώση της διεθνούς τιμής του φυσικού αερίου κατά 80% στις αρχές του 2023 σε σχέση με το υψηλό ρεκόρ που σημειώθηκε τον Αύγουστο του 2022 διαψεύδει τις εκτιμήσεις που διατυπώθηκαν ακόμη και από θεσμικούς φορείς της ΕΕ ότι η επιβολή πλαφόν στην τιμή του καυσίμου θα οδηγούσε σε άνοδο των τιμών.
Η τιμή του φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο της Ολλανδίας (TTF) υποχώρησε στις αρχές του 2023 στο επίπεδο των 75 ευρώ ανά μεγαβατώρα (την περασμένη εβδομάδα υποχώρησε κάτω και από τα 65 ευρώ) χαμηλότερα από την περίοδο πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ τον περασμένο Αύγουστο είχε ξεπεράσει τα 340 ευρώ. Σημαντική είναι η πτώση και από τις 19 Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία αποφασίστηκε η επιβολή πλαφόν, οπότε η τιμή κυμαίνονταν στα 110 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Το πλαφόν, αν δεν συνέβαλε στην πτώση, σίγουρα δεν οδήγησε σε άνοδο των τιμών όπως προέβλεπαν ορισμένοι, ενώ ευνοϊκό περιβάλλον για τη συγκράτηση των τιμών δημιουργήθηκε από σειρά παραγόντων, όπως:
- Οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες στην Ευρώπη που οδήγησαν σε μείωση της ζήτησης για θέρμανση.
- Η εξασφάλιση εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας με φυσικό αέριο, κυρίως με την ταχεία ανάπτυξη νέων σταθμών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου.
- Η μείωση της ζήτησης που προέκυψε από την εφαρμογή προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας στις χώρες της ΕΕ.
- Η ανάπτυξη των ΑΠΕ που υποκαθιστά ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο η οποία είναι η ακριβότερη πηγή παραγωγής ρεύματος.
- Τα αυξημένα αποθέματα φυσικού αερίου στις υπόγειες αποθήκες της Ευρώπης. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, οι αποθήκες την 1η Ιανουαρίου ήταν γεμάτες σε ποσοστό 83,5 %, που είναι σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Η ανησυχία από μερίδα της αγοράς μετατοπίζεται τώρα σε πιθανές επιπτώσεις του ευρωπαϊκού πλαφόν στο TTF στην κάλυψη των αναγκών για τον επόμενο χειμώνα (2023/2024), εφόσον επαληθευτούν οι προβλέψεις για αύξηση της ζήτησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) από την Κίνα.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα, με αφορμή την συμφωνία για το πλαφόν, ο Νίκος Τσάφος, σύμβουλος για ενεργειακά θέματα του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, η προμήθεια ΥΦΑ από τις ευρωπαϊκές χώρες γίνεται σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές (έως και 77 ευρώ ανά μεγαβατώρα) σε σχέση με το TTF, κάτι που σημαίνει ότι η Ευρώπη μπορεί να προσελκύσει φορτία ΥΦΑ σε τιμές πολύ χαμηλότερες από το TTF. Επιπλέον, ακόμη και μετά την πτώση του TTF από το ιστορικό υψηλό του Αυγούστου και τη μείωση της διαφοράς τιμής από το Υγροποιημένο Αέριο η προμήθεια ΥΦΑ προς τις ευρωπαϊκές χώρες όχι μόνο συνεχίστηκε αλλά έφθασε σε υψηλό όλων των εποχών.
Υπενθυμίζεται ότι το πλαφόν ορίστηκε στα 180 ευρώ/MWh και θα ισχύει από 15 Φεβρουαρίου. Θα ενεργοποιείται όταν η τιμή του φυσικού αερίου υπερβαίνει τα 180 ευρώ/MWh για τρεις συνεχόμενες ημέρες και ταυτόχρονα υπερβαίνει κατά 35 ευρώ/MWh την διεθνή τιμή αναφοράς για το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο.
Κ. Βουτσαδάκης
