Πρώτη στην παραγωγή ρεύματος από φωτοβολταϊκά ήταν η Ελλάδα το 2022, σύμφωνα με στοιχεία του Energy Monitor, πλατφόρμας που παρακολουθεί την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ και ενημερώνεται αυτόματα από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς (ENTSO-E). Ειδικότερα, το μερίδιο της ηλιακής ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας μας έφτασε πέρυσι το 13,5% ενώ στην πρώτη εξάδα περιλαμβάνονται η Ισπανία (12,4%), η Γερμανία (11,2%), η Λιθουανία (10,01%), η Ουγγαρία (9,8%) και η Ιταλία (9,2%).
Αντιστοίχως, το ποσοστό διείσδυσης της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα ήταν στο 21,9%, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην έβδομη θέση πανευρωπαϊκά. Στις δέκα πρώτες θέσεις βρίσκονται η Ιρλανδία (74,8%), η Δανία (55,9%), η Λιθουανία (42,1%), η Πορτογαλία (31,6%), το Λουξεμβούργο (26,1%), η Γερμανία (25,1%), η Ελλάδα, η Ισπανία (21,6%), η Σουηδία (20,3%) και η Φινλανδία (17,4%).
Στην 11η θέση
Συνολικά η χώρα μας βρίσκεται στην 11η θέση, όσον αφορά συνολικά τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ηλεκτρικό μείγμα, φτάνοντας το 43,2%, μαζί με τα υδροηλεκτρικά (7,8%). Προηγούνται, σχηματίζοντας την πρώτη δεκάδα, το Λουξεμβούργο (92%), η Ιρλανδία (90,5%), η Λιθουανία (82,2%), η Δανία (77%), η Λετονία (69,9%), η Σουηδία (63,8%), η Πορτογαλία (59,1%), η Φινλανδία (49,3%), η Γερμανία (47,7%) και η Ισπανία (43,9%).
Ειδικότερα για τα υδροηλεκτρικά, πρώτες στην παραγωγή ενέργεια με τη δύναμη του νερού είναι η Λετονία και η Αυστρία με 58,9% και 58,8% αντίστοιχα και ακολουθεί η Σουηδία με 43%. Εντυπωσιακή είναι και η συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από βιομάζα _ στην Εσθονία το ποσοστό φθάνει στο 16,9%, στη Λιθουανία το 10,4%, στη Φινλανδία το 9,3%, στη Γερμανία και Πορτογαλία το 8%. Στην Ελλάδα το ποσοστό της βιομάζας στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής είναι μηδενικό.
Τα ορυκτά καύσιμα
Όσον αφορά στα ορυκτά καύσιμα, τα μερίδια του αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας παραμένουν υψηλά σε πολλά κράτη, με την Ελλάδα να κατέχει την τρίτη θέση. Ειδικότερα, το 2022 το αέριο συμμετείχε στο ενεργειακό μείγμα με υψηλά ποσοστά στην Ιταλία (48,1%), στην Ολλανδία (45,9%), στην Ελλάδα (43,9%), στην Πορτογαλία (40,4%), στην Ισπανία (31%), στην Κροατία (25,4%), στην Ουγγαρία (25%), στη Λετονία (24,6%), στο Βέλγιο (22,4%), στην Αυστρία (21,9%) και στη Ρουμανία (19,2%).
Όσο για τη χρήση «κάρβουνου» πρώτη και με διαφορά από τις υπόλοιπες είναι η Πολωνία με 73,7% και ακολουθούν η Βουλγαρία με 47,6%, η Τσεχία με 42,6%, η Γερμανία με 33,5%, η Ισπανία με 31%, η Σλοβενία με 23,4%, η Ρουμανία 19,1% Δανία 14,9%, η Ελλάδα με 12,9%, η Λιθουανία 14,3% και η Γερμανία 10,8%.
Στο κεφάλαιο «πυρηνικά» πρωταγωνιστούν η Γαλλία με 65% και η Σλοβακία με 61,2% και ακολουθούν το Βέλγιο με 47,8%, η Ουγγαρία με 47,5%, η Φινλανδία με 37,8%, η Τσεχία με 37,4%, η Βουλγαρία με 32,9% και η Σουηδία με 30,9%.
Γενικότερα, εκτός …συναγωνισμού όσον αφορά στις ΑΠΕ είναι το μικρό κρατίδιο του Λουξεμβούργου το οποίο ξεχωρίζει με τα ποσοστά του στην «πράσινη» ενέργεια (25,3% ηλιακή ενέργεια, 26,1% αιολική και 29% βιομάζα) με τη συνολική διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό μείγμα να φτάνει στο 92%.
Ο στόχος
Στόχος της καταγραφής του ευρωπαϊκού χάρτη παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το Energy Monitor είναι να παρακολουθεί τα βήματα της ΕΕ προς την επίτευξη της δέσμευσής της για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) έως το 2030 και 100% έως το 2050. Μια δύσκολη διαδρομή με δεδομένο ότι, η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας εκτιμάται ότι θα υπερδιπλασιαστεί μεταξύ 2020 και 2050, βάσει των στοιχείων του «Net Zero Pathway» του Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (International Energy Agency –IEA). Σύμφωνα με αυτά, το μερίδιο του χάλυβα που παράγεται σε κάμινο (κλίβανο) ηλεκτρικού τόξου θα αυξηθεί από 20% σε 53%, το μερίδιο των ηλεκτρικών οχημάτων θα αυξηθεί από 1% σε 53% και οι αντλίες θερμότητας θα καλύψουν το 55% της ζήτησης θερμότητας, από 7% σήμερα.
Πάντως, καθώς η βαριά βιομηχανία έχει συρρικνωθεί και τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αρχίσει να «πρασινίζουν», οι εκπομπές άνθρακα στην ΕΕ έχουν μειωθεί σχεδόν κατά ένα τέταρτο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, από 17% το 1990 σε 8% το 2020. Ωστόσο, δεδομένου ότι η Ευρώπη ήταν η πρώτη περιοχή στον κόσμο που βιομηχανοποιήθηκε, η συμβολή της στις ιστορικές εκπομπές ανέρχεται στο 33%, παρόλο που «φιλοξενεί» μόλις το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού.
