Την αγωνία των κομμάτων για την αδιευκρίνιστη ψήφο και που θα κατευθυνθεί αυτή σε 20 ημέρες από σήμερα, εκφράζουν οι στρατηγικές που ακολουθούνται τις τελευταίες ημέρες. Μια αδιευκρίνιστη ψήφος η οποία μπορεί να ξεκινά από 12%-13% και να φτάνει ακόμη και το 20% αν προστεθούν και οι ψηφοφόροι που λένε ότι θα ψηφίσουν το κόμμα Κασιδιάρη το οποίο είναι αμφίβολο αν θα κατέβει τελικά στις εκλογές, κάτι που θα αποφασιστεί από τον Άρειο Πάγο.
Σχεδόν ένας στους 5 ψηφοφόρους δηλαδή βρίσκεται στη «γκρίζα» ζώνη, κανείς δηλαδή δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα τι θα ψηφίσουν τελικά όλοι αυτοί, και βεβαίως αν θα ψηφίσουν ή θα οδηγηθούν στην επιλογή της αποχής.
Στις πρόσφατες έρευνες, η GPO βγάζει ποσοστό αναποφάσιστων 8,7%, η MARC ποσοστό 8,9% αλλά και άκυρο – λευκό 0,9%, αποχή 1%. Στην έρευνα της MRB η αδιευκρίνιστη ψήφος είναι στο 13%. Στην τελευταία έρευνα της Pulse οι αναποφάσιστοι είναι στο 11%. Τέλος στην έρευνα της της Metron Analysis για το Βήμα της Κυριακής, η αδιευκρίνιστη ψήφος τον Μάρτιο βρισκόταν στο 13,2%.
Ετσι, λοιπόν, όλα τα κόμματα, λίγο ή πολύ προσαρμόζουν τη στρατηγική τους στο πώς θα προσεγγίσουν την αδιευκρίνιστη ψήφο, είτε αυτή αφορά στους νέους που δηλώνουν αυτή τη στιγμή αδυναμία επιλογής ενός κόμματος (ή απέχθεια στο πολιτικό σύστημα) είτε πρόκειται για ψηφοφόρους που έχουν απαξιώσει τους υπάρχοντες σχηματισμούς και δεν βρίσκουν πολιτική στέγη κάπου, αποφασίζοντας την τελευταία στιγμή ποιον θα στηρίξουν.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ακόμη και κόμματα αριστερά της Αριστεράς, όπως το ΜέΡΑ 25, κλείνουν με έμμεσο τρόπο το μάτι στους ψηφοφόρους του κόμματος Κασιδιάρη, πολλούς από τους οποίους δεν τους θεωρούν ακραίους, αλλά αντισυστημικούς. Όχι δηλαδή τους νεοναζί, όχι τους ακροδεξιούς, αλλά εκείνους που επιλέγουν την αντισυστημική ψήφο και βλέπουν ότι ο καταδικασμένος σε 13 χρόνια φυλακή μπορεί να την εκφράσει.
Ανάλυση της αδιευκρίνιστης ψήφου
Η έρευνα της GPO για τα Παραπολιτικά δίνει την αδιευκρίνιστη ψήφο στο 8,7%, άλλο κόμμα 3,5% ενώ υπάρχει κι ένα 3% που λέει «Ελληνες» του Ηλία Κασιδιάρη.
Αναλύοντας αυτή την αδιευκρίνιστη ψήφο και προς τα πού ταλαντεύεται αυτή, η ίδια έρευνα αναφέρει τα εξής:
Το 19,6% λέει μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ ή άλλο πιο μικρό αριστερό κόμμα. Το 13,6% λέει ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, το 11,1%, ΝΔ ή άλλο πιο μικρό δεξιό κόμμα, 7,8% ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, 6,8% ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ ενώ ένας στους 4 (20,7%) μιλά για άλλο κόμμα και 20,5% δεν ξέρει δεν απαντά.
Ενδιαφέρον στη μέτρηση αυτή έχει και η ερώτηση τι θα ψηφίσουν αν δεν επιτραπεί το κόμμα Κασιδιάρη να κατέβει στις εκλογές. Το 22,1% λέει ΕΑΝ, του Αν. Κανελλόπουλου, 15% Εθνική Δημιουργία, 10,2% Πατριωτική Ενωση (που όμως αποκλείστηκε), άλλο κόμμα λέει το 26,3%, ΜέΡΑ το 4,2%, ΣΥΡΙΖΑ το 2,1% ενώ 10.5% δεν θα ψηφίσουν. Αλλά τα στοιχεία αυτά αφορούν μόνο το 3% που δήλωσε στην πρόθεση ψήφου «Κασιδιάρης».
Η έρευνα της MRB για λογαριασμό του Open παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία για την αδιευκρίνιστη ψήφο που ενδεχομένως να καθορίσει το αποτέλεσμα της κάλπης της 21ης Μαίου. Από το νικητή, μέχρι τη διαφορά των δύο πρώτων κομμάτων ή αν θα δώσουν εντολή συνεργασιών στις επόμενες εκλογές.
Και είναι τόσο μεγάλη αυτή τη στιγμή η αδιευκρίνιστη ψήφος που ενδεχομένως να «αλλοιώνει» τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων καθώς δεν μπορεί να μετρηθεί με σιγουριά. Δεν έχει χρώμα, δεν έχει συγκεκριμένη κατεύθυνση και μπορεί να αλλάξει άρδην τα δεδομένα.
Ακόμη και τον νικητή παρά το γεγονός ότι η Νέα Δημοκρατία παρουσιάζεται το αδιαφιλονίκητο φαβορί με διαφορές από τον ΣΥΡΙΖΑ που κινούνται μεταξύ 4 και 6 μονάδων.
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, στην πρόθεση ψήφου η ΝΔ παίρνει ποσοστό 29.7%, ο ΣΥΡΙΖΑ 24,9%, δηλαδή διαφορά 4,8 μονάδων ενώ το ΠΑΣΟΚ ακολουθεί με 8,3%.
Η αδιευκρίνιστη ψήφος κινείται στο 13% (7,9% δεν έχει αποφασίσει ή δεν απαντά και 5,1% ρίχνει άκυρο, λευκό ή απέχει). Το χαρακτηριστικό είναι ότι ένα ποσοστό 4% θα ψήφιζε το κόμμα «Ελληνες» του Κασιδιάρη ενώ υπάρχει κι ένα 6,3% που απαντά «άλλο κόμμα».
Είναι προφανές ότι όσο πλησιάζουμε στις εκλογές το ποσοστό της αδιευκρίνιστης ψήφου θα μειώνεται. Στην προηγούμενη μέτρηση της ίδιας εταιρείας το ποσοστό έφτανε το 15,8%.
Στην «ακτινογραφία» της αδιευκρίνιστης ψήφου, όμως, υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία.
Από αυτούς που βρίσκονται σ’ αυτή τη «γκρίζα» ζώνης, το 25,1%, δηλαδή 1 στους 4, λέει ότι είναι πιθανό πολύ ή αρκετά να μην πάει να ψηφίσει, το 63,9% όμως λέει ότι θα πάει.
- Τα αισθήματα που νιώθουν αυτοί που είναι «αδιευκρίνιστοι», είναι: 50,8% παραίτηση/απογοήτευση, 44,4% οργή, 22,6% ελπίδα, 20,1% φόβος, 10,1% περηφάνια και 6,5% σιγουριά.
- Ως προς το επάγγελμα που έχουν, το 11,3% λέει ότι είναι αυτοαπασχολούμενοι, 25,7% ιδιωτικοί υπάλληλοι, 6,1% δημόσιοι υπάλληλοι, 17,8% συνταξιούχοι, 10,6% άνεργοι, 3,4% φοιτητές/σπουδαστές/μαθητές, 11,3% οικιακά, υπεύθυνοι νοικοκυριού, 13,8% κάτι άλλο. Οι περισσότεροι δηλαδή είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι κι αυτό σίγουρα σχετίζεται με την ποιότητα της εργασίας, την έλλειψη σιγουριάς και τους μισθούς που παίρνουν.
- Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα για όσους δεν ξέρουν τι θα ψηφίσουν; Το 37,9% λέει η ακρίβεια, 33,3% η δημόσια υγεία, 15,7% η οικονομική ανάπτυξη της χώρας, 18,9% η έλλειψη διαφάνειας/διαφθορά, 16,1% η ανεργία, 8,8% η αύξηση εισοδήματος στους εργαζόμενους και 4,6% η ορθή λειτουργία του κράτους (Τέμπη π.χ.). Βλέπουμε ότι οι περισσότεροι από αυτούς που δεν έχουν αποφασίσει τι θα ψηφίσουν προτάσσουν τα θέματα της οικονομίας, των προβλημάτων της καθημερινότητας όπως η ακρίβεια αλλά και της διαφθοράς που βλέπουν. Ζητήματα που αφορούν βεβαίως και όσους ξέρουν τι θα ψηφίσουν, αλλά που στη συγκεκριμένη «γκρίζα» ομάδα των ψηφοφόρων λαμβάνουν μεγαλύτερη διάσταση.
- Στο ερώτημα των «αδιευκρίνιστων» ποιος θα ήθελαν να κερδίσει έστω και με μια ψήφο, το 14,1% λένε ΝΔ, το 12% ΣΥΡΙΖΑ, το 7,6% άλλο κόμμα. Όμως, 4 στους 10 λέει κανένα κόμμα και 26,2% δεν ξέρω δεν απαντώ. Ουσιαστικά δηλαδή πάνω από το 66% δεν θέλει κάποιο από τα δύο πρώτα κόμματα να κερδίσει και ίσως αυτό να σημαίνει ότι δεν στηρίξουν ούτε ΝΔ ούτε ΣΥΡΙΖΑ.
- Αξιολογώντας το πρόγραμμα των κομμάτων βλέπουμε και πάλι μια αρνητική διάθεση. Το 46,4% κρίνει αρνητικά το πρόγραμμα της ΝΔ και το 54% αρνητικά το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι θετικές γνώμες αντίστοιχα είναι 25,5% και 17,9%.
- Στο ερώτημα «τι θα θέλατε αν δεν προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές το 47,5% λέει κυβέρνηση συνεργασίας δύο ή περισσότερων κομμάτων και 32,3% να γίνουν νέες εκλογές. Αρα λίγοι είναι εκείνοι που θέλουν αυτοδυναμία ενός κόμματος.
- Ως προς τα σενάρια συνεργασίας, το 13,3% λέει κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, το 3% κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ/ΠΑΣΟΚ και μικρότερων κομμάτων της δεξιάς. Το 7,4% ζητά κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ/ΠΑΣΟΚ και το 2,9% συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ/ΠΑΣΟΚ και μικρότερων κομμάτων της Αριστεράς. Οι «γκρίζοι» ψηφοφόροι ζητούν περισσότερο οικουμενική κυβέρνηση (18%) ενώ μόλις 3,8% κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, δηλαδή ΝΔ με ΣΥΡΙΖΑ και 21,4% ζητά άλλο σενάριο συνεργασίας.
- Ως προς το σενάριο συνεργασίας που θα ήθελαν όσοι είναι στην αδιευκρίνιστη ζώνη, από τους ψηφοφόρους της ΝΔ το 2019, το 47% θέλει συνεργασία ΝΔ με ΠΑΣΟΚ και το 8,2% οικουμενική. Από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ το 26,4% θέλει συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ με ΠΑΣΟΚ και το 13,1% θέλει οικουμενική. Από τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ το 2019 το 36,2% θέλει κυβέρνηση ΝΔ με ΠΑΣΟΚ και το 14,4% κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με ΠΑΣΟΚ.
Συμπερασματικά, αυτό που φαίνεται ξεκάθαρο σε όλες τις δημοσκοπήσεις είναι ότι πάνω από 1 στους 10 ψηφοφόρους δεν έχει αποφασίσει τι θα ψηφίσει. Το ποσοστό αυτό φτάνει κοντά στο 20%, δηλαδή 2 στους 10 αν προσθέσουμε και την ψήφο διαμαρτυρίας σε κόμματα όπως αυτό του Κασιδιάρη που έχει πολλές πιθανότητες να αποκλειστεί.
Αυτοί οι συγκεκριμένοι ψηφοφόροι, λοιπόν, μπορούν υπό προϋποθέσεις να διαμορφώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα, τις μετεκλογικές κινήσεις και βεβαίως και την ψήφο στις επόμενες κάλπες με ενισχυμένη αναλογική.
