«Αυτό που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνει είναι να ανεβάσουμε τα ελληνοτουρκικά στα προεκλογικά μπαλκόνια» προειδοποιούσε λίγο πριν ολοκληρώσει τη θητεία του και αναχωρήσει από την Ελλάδα ο πρώην τούρκος πρεσβευτής στην Αθήνα και νυν Διευθυντής Αεροναυτικών Υποθέσεων στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, Μπουράκ Οζούγκεργκιν.
Ένας «σκληρός διπλωμάτης» όπως τον είχαν χαρακτηρίσει πολλοί, ο οποίος ωστόσο είχε πάντα την άποψη ότι ο καθένας μπορεί να διατηρεί τις θέσεις του, ωστόσο στόχος της διπλωματίας είναι πάντα να μην ξεπερνιούνται συγκεκριμένα όρια.
Ο Οζούγκεργκιν αναχώρησε από την Αθήνα σε μία περίοδο που η ρητορική ένταση στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας δημιουργούσε ένα πολεμικό κλίμα. Μία περίοδος που πηγές τόσο από την Άγκυρα όσο και από την Αθήνα προειδοποιούσαν ότι πρέπει να πέσουν οι τόνοι και να μην πάμε σε εκλογές με την αίσθηση ότι υπάρχει μία «σύγκρουση σε αναμονή»…
Η ανάγκη αποκλιμάκωσης
Οι πιο ψύχραιμοι στην Άγκυρα τόνιζαν ότι ο Ερντογάν πρέπει να βρει μία ευκαιρία να απεγκλωβιστεί από τη ρητορική των απειλών και να ρίξει τους τόνους αφού δημιουργούσε και αδιέξοδο για τον ίδιο. Την ίδια στιγμή στην Αθήνα η ανησυχία για το τι θα μπορούσε να γίνει στο ενδιάμεσο των δύο εκλογικών αναμετρήσεων και το ενδεχόμενο πρόκλησης ενός επεισοδίου που θα οδηγούσε σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Η διπλωματία των σεισμών
Οι φονικοί σεισμοί στην Τουρκία άλλαξαν το κλίμα και η αλληλεγγύη επέβαλε οι απειλές και οι απαντήσεις σε αυτές να δώσουν τη θέση τους σε δηλώσεις ευγνωμοσύνης και υποστήριξης.
Κανείς δεν θεώρησε πως η αλλαγή κλίματος στο πλαίσιο της διπλωματίας των σεισμών φέρνει και αλλαγή θέσεων. Υποχρέωσε ωστόσο σε αλλαγή διάθεσης. Και τις δύο πλευρές.
Η θετική ατζέντα και το μορατόριουμ
Και σίγουρα έβγαλε τα ελληνοτουρκικά από την προεκλογική ατζέντα δίνοντας ευκαιρία για κάποιες συγκρατημένες και ανώδυνες συναντήσεις των δύο πλευρών, όπως αυτή των ΥΦΥΠΕΞ Φραγκογιάννη – Ακτσαπάρ για τη «θετική ατζέντα».
Σε αυτό το διάστημα έχει μπει και μία άνω τελεία σε παραβιάσεις και υπερπτήσεις στο Αιγαίο, με το μορατόριουμ Ακάρ – Παναγιωτόπουλου στο πλαίσιο και της συμφωνίας Παπούλια – Γλιμάζ να δείχνει να είναι σε ισχύ, παρά τις αντιστάσεις που επιχειρούν να προβάλουν ορισμένοι.
Τα ελληνοτουρκικά στα μπαλκόνια
Ωστόσο οι εκλογές είναι πειρασμός και ακόμα και αν οι απειλές έχουν σιγήσει, τα ελληνοτουρκικά δηλώνουν ξανά «παρών» στην προεκλογική ατζέντα.
Την αρχή έκανε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όταν είπε το αυτονόητο, ότι η ηρεμία δεν θα κρατήσει για πάντα, κάνοντας αναφορά στην ανάγκη να γίνει προσπάθεια για «λύσεις». Μίλησε δε για προσφυγή στη «Χάγη για όλα» τα ζητήματα που η Τουρκία θεωρεί ότι έχει στις σχέσεις της με την Ελλάδα. Επαναβεβαίωσε δε με τις δηλώσεις του πως η Άγκυρα δεν έχει αποστεί τις πάγιες θέσεις της. «Όπως και η Ελλάδα δεν έχει αποστεί τις δικές της», σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ, Νίκο Δένδια.
Πάγιες θέσεις
Από τότε τα ελληνοτουρκικά είναι στο μπαλκόνι, όχι με απειλές και πολεμική ρητορική, αλλά με προβολή πάγιων θέσεων από την Τουρκία, περί αποστρατικοποίησης νησιών, διαμοιρασμό του Αιγαίου, νησιών με αμφισβητούμενη κυριαρχία, υπεράσπιση του τουρκολιβυκού μνημονίου και της Γαλάζιας Πατρίδας και θεσμικών απαντήσεων, από την Αθήνα, που επιμένει στο Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θάλασσας και τη μία διαφορά της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Και την επιφυλακτικότητα στην ελληνική πολιτική σκηνή απέναντι στην Άγκυρα να βρίσκει εν μέρει την δικαίωση που αναζητούσε.
Όπως δήλωσε δε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την Ελευσίνα: «Έχουμε απέναντί μας έναν γείτονα, ο οποίος τυχαίνει να έχει εκλογές μία εβδομάδα πριν τις δικές μας και ενδεχομένως δεύτερες εκλογές μία εβδομάδα μετά τις δικές μας εκλογές, της 21ης Μαΐου. Σήμερα τα πράγματα μπορεί να φαίνονται λίγο καλύτερα, αλλά εγώ δεν ξεχνώ ότι έπρεπε να διαχειριστώ την τουρκική επιθετικότητα επί τρία χρόνια κι ότι κράτησα τη χώρα ασφαλή, χτίζοντας συμμαχίες, επενδύοντας στις Ένοπλες Δυνάμεις και στέλνοντας το μήνυμα, ότι κανείς δεν μπορεί να παίζει με την ελληνική εθνική κυριαρχία και να αμφισβητεί τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Οπότε οι επόμενες εκλογές, έχουν να κάνουν και με την εξωτερική πολιτική».
Με τα όρια στην Αθήνα να τηρούνται και η θεσμικότητα να παραμένει, αλλά τον πειρασμό των εθνικών να είναι υπαρκτός, όσο η Άγκυρα δοκιμάζει τις αντοχές.
