Με επτά στους δέκα επαγγελματίες να εμφανίζουν στην Εφορία ετήσια εισοδήματα που δεν υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ και την Κομισιόν να συνιστά να τροποποιηθεί το φορολογικό σύστημα των αυτοαπασχολουμένων, στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου της νέας κυβέρνησης αναμένεται να βρεθεί σχέδιο με παρεμβάσεις που θα στοχεύει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής από αδήλωτα εισοδήματα και ΦΠΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι νέες ρυθμίσεις που εξετάζονται δεν αφορούν τη φορολογική κλίμακα και τους συντελεστές. Επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα συνεχίσουν να φορολογούνται με την ίδια κλίμακα που ισχύει για μισθωτούς και συνταξιούχους, όπως ακριβώς γίνεται στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Αλλαγές θα υπάρξουν στον έλεγχο των δαπανών οι οποίες εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους περιορίζοντας τα φορολογητέα κέρδη και κατά συνέπεια τη φορολογική τους επιβάρυνση.
Με βάση τα στοιχεία του 2021, τα οποία επικαλείται και η Κομισιόν στην 2η έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας, πάνω από το 67% των αυτοαπασχολουμένων δηλώνει εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ ενώ το συνολικό δηλωθέν εισόδημα ανέρχεται σε 4,2 δισ. ευρώ, έναντι πωλήσεων ύψους 48,6 δισ. ευρώ.
Το σχέδιο που έχουν επεξεργαστεί οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής στον κλάδο των αυτοαπασχολουμένων κινείται σε πέντε άξονες με βασικά εργαλεία να αποτελούν τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA, τα ηλεκτρονικά τιμολόγια, το ψηφιακό δελτίο αποστολής αλλά και τη χρήση POS σε όλη την αγορά.
Ειδικότερα, ο σχεδιασμός προβλέπει μεταξύ άλλων τα εξής:
Μόνο οι δαπάνες – έξοδα που περνούν μέσα από τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA θα αναγνωρίζονται και θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των φορολογουμένων.
Ηλεκτρονική τιμολόγηση. Σήμερα η έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων είναι προαιρετική στην Ελλάδα όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, συστήνεται πλέον από την ΕΕ η χρήση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, κυρίως στον ΦΠΑ. Σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών το ηλεκτρονικό τιμολόγιο θα δίνει τη δυνατότητα στη φορολογική διοίκηση να σκιαγραφεί το προφίλ του επιτηδευματία και να βλέπει ποιοι ξεπερνούν κάποιους μέσους όρους ως προς το ύψος των δαπανών αλλά και ποιοι είναι περισσότερο πιθανό να πραγματοποιούν φοροδιαφυγή.
Ψηφιακό πελατολόγιο για γιατρούς, δικηγόρους. Συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες θα πρέπει να τηρούν ψηφιακό πελατολόγιο, το οποίο θα είναι διαθέσιμο στον έλεγχο και θα συγκρίνεται με τα δηλωθέντα εισοδήματα. Το ψηφιακό πελατολόγιο θα διασυνδεθεί με τα MyDATA.
Ψηφιακό δελτίο αποστολής. Η πρεμιέρα του μέτρου σε πιλοτική εφαρμογή αναμένεται έως το τέλος του έτους και η καθολική εφαρμογή του έως τα μέσα του 2024. Οι σχετικές διατάξεις έχουν ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή και το έργο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Με το νέο σύστημα, όταν διακινείται ένα αγαθό θα πρέπει να συνοδεύεται από το ψηφιακό δελτίο αποστολής ώστε να μπορεί η φορολογική διοίκηση να παρακολουθεί τι κινείται στη χώρα και αυτό να μην μπορεί να σκιστεί στη συνέχεια καθώς θα συνδέεται με το τιμολόγιο.
Καθιέρωση POS σε όλη την αγορά. Οδηγός για τις αλλαγές στο φορολογικό σύστημα των επαγγελματιών αναμένεται να αποτελέσει η μελέτη του ΙΟΒΕ την οποία θα πάρει στα χέρια του ο νέος υπουργός Οικονομικών και θα περιλαμβάνει προτάσεις και μέτρα που έχουν υιοθετηθεί και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες ενώ στο πλαίσιο της νέας φορολογικής μεταρρύθμισης θα δρομολογηθεί και η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και το «κούρεμα» κατά 30% των τεκμηρίων διαβίωσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι της τελευταίας φορολογικής μεταρρύθμισης καθώς από το 2020 είδαν τη φορολογική τους επιβάρυνση να μειώνεται ακόμα και κατά 60% λόγω της ευνοϊκότερης φορολογικής κλίμακας με τον συντελεστή 9% που εφαρμόζεται για τα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, την «κατάργηση» της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, το «κούρεμα» της προκαταβολής φόρου, τις εξαιρέσεις από το τέλος επιτηδεύματος. Για παράδειγμα ένας ελεύθερος επαγγελματίας με καθαρό εισόδημα 10.000 ευρώ ενώ μέχρι και το 2019 πλήρωνε φόρο 2.200 ευρώ, με την κλίμακα που εφαρμόστηκε για τα εισοδήματα του 2020 ο φόρος «ξεφούσκωσε» στα 900 ευρώ και το όφελος έφθασε τα 1.300 ευρώ
