Από μια πρώτη ματιά η πολιτιστική αξιοποίηση του εργοστασίου εμποτισμού στο Σταθμό Κατερίνης, με βάση τα όσα δημοσιεύτηκαν από τη συνάντηση της διοίκησης του δήμου Κατερίνης με εκπροσώπους της εταιρίας ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε., φαίνεται θετική.
Αν θέλουμε όμως να δούμε την πρόταση που υπάρχει από ολες τις πλευρές της και το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται και την καθορίζει καταλαβαίνουμε ότι τα αποτελέσματα δεν θα είναι καθόλου θετικά.
Πρόκειται για την περίπτωση που ο πολιτισμός χρησιμοποιείται ως όχημα για εμπορική αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. και την εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων.
Γίνεται μέσα στα πλαίσια κατευθύνσεων της κυβέρνησης , της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των δανειστών (Υπερταμειο) να πετύχουν δύο βασικούς στόχους.
Ο ένας είναι να διατεθεί το 50% των εσόδων για την πληρωμή του χρέους της χώρας μας (που δεν δημιούργησε ο λαός) και το υπόλοιπο 50% θα αφορά τις επενδύσεις και τη δημιουργία υπεραξίας, δηλαδή την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων .
Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. εντάχθηκε στο Υπερταμείο για την πληρωμή του χρέους της Ελλάδας. Η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. πιστοποιήθηκε ώστε να δεσμευτεί η εταιρεία για την εφαρμογή μίας υπεύθυνης «επιχειρηματικής δραστηριότητας».
Μέσω του Υπερταμειου υποθηκεύεται η σημερινή και μελλοντική ακίνητη περιουσία του δημοσίου για 99 χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικο ότι στο μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί από το Δήμο Κατερίνης με την ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. γίνεται λόγος για «διαμόρφωση εμπορικού πυρήνα», «ανάπτυξη εμπορικών δράσεων», «τόνωση επιχειρηματικότητας», «εμπορική αξιοποίηση του ακινήτου», χαρακτηρισμοί που δεν είχαν τυχει πλατιάς δημοσιότητας.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του δημάρχου και αντιδημάρχου στη συνάντηση που είχαν στη ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. το σχέδιο της αξιοποίησης θα τονώσει την επιχειρηματικότητα και θα ενισχύσει τον πολιτιστικό τουρισμό . Μιλάνε για το πρόσημο υψίστης υπεραξίας με πολιτιστική και όχι μόνο ταυτότητα, μιλούν για ένα «σοβαρό αποτύπωμα στην οικονομία».
Η όλη προσπάθεια δεν έγινε έπειτα από διαβούλευση με τους τοπικούς συλλόγους και όσους έχουν μελετήσει το χώρο και το εργοστάσιο π.χ. Πολιτιστικός Σύλλογος Σταθμού, το 8ο Δημοτικό σχολείο, ο ποδοσφαιρικός σύλλογος, ο Σύλλογος αρχιτεκτόνων, ο μηχανικός Τσιόκας Ανδρέας που έκανε διπλωματική εργασία, ο Νίκος Γραίκος και ο Γιώργος Περδίκης που ασχολήθηκαν με την εκπαιδευτική λειτουργια του βιομηχανικού μουσείου.
Στο μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί ανάμεσα στο Δήμο και τον ΟΣΕ αναφέρεται ότι στόχος είναι η γενικότερη αναβάθμιση της συνοικίας του Σταθμού.
Είναι μία γενικόλογη διατύπωση και δεν συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Η ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ
Η συνοικία του Σταθμού διασχίζεται από δυο οδικούς άξονες με μεγάλη κυκλοφορία και ατμοσφαιρική ρύπανση, από το σιδηρόδρομο, είχε τη λειτουργία του εργοστασίου εμποτισμού, μια μεγάλη βιοτεχνία έχει κλείσει, η αγροτική παραγωγή έχει μειωθεί, για πολλά χρόνια την διέσχιζε στα όριά της ένα ανοιχτό ρέμα, ο Μοσχοπόταμος, έχει ένα ακατάλληλο σχολείο, έλλειψη στέγης σε αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, απουσία πλατείας.
Όλα αυτά είναι στοιχεία της παρακμής που υπάρχει και αποτυπώνονται στα φαινόμενα της νέας μετανάστευσης και της μείωσης των μαθητών του δημοτικού σχολείου.
Άρα η δημιουργία του συγκεκριμένου «Κέντρου Καινοτομίας & Πολιτισμού – Μουσείο Τεχνολογίας ΟΣΕ» θα πρέπει να ενταχθεί σε ένα συνολικό σχέδιο αναβάθμισης της συνοικίας, δημιουργίας υποδομών, ανάπτυξης σε όφελος των εργαζομένων. Χρειάζεται να διεκδικήσουμε αντισταθμιστικά οφέλη πράγμα το οποίο έπρεπε να γίνει εδώ και καιρό με δεδομένη την επιβάρυνση της συνοικίας του Σταθμού για δεκαετίες.
Ακόμη χρειάζεται χτίσιμο νέου δημοτικού σχολείου από το δημόσιο στο χώρο που προβλέπει η επέκταση του σχεδίου πόλης, αξιοποίηση του όγδοου δημοτικού σχολείου και της αυλής του για πλατεία της συνοικίας και για στέγαση διαφόρων κοινωνικών και πολιτιστικών υπηρεσιών και συλλόγων. Χρειάζεται πολιτιστική αναβάθμιση με ένα ενιαίο σχέδιο που να περιλαμβάνει την ιστορία της συνοικίας του Σταθμού, το φυσικό περιβάλλον, την αξιοποίηση του γερμανικού Πύργου .
ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ , ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΕΜΠΟΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Την όλη προσπάθεια πρέπει να την δούμε σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο, μέσα σε μια γενικότερη πολιτική για τα μουσεία που θα προστατεύει το επιστημονικό, ερευνητικό και παιδαγωγικό έργο τους και τον δημόσιο χαρακτήρα τους ως φορέων γνώσης του ιστορικού παρελθόντος για την εξέλιξη των κοινωνιών και της αισθητικής καλλιέργειας. Τα μουσεία πρέπει να είναι χώροι διαφύλαξης των συλλογών για τις επόμενες γενιές, τεκμηρίωσης του παρελθόντος, έρευνας και προαγωγής της επιστήμης και διάχυση της γνώσης, ανάπτυξης της κοινωνικής συνείδησης.
Δεν πρέπει να παραδοθεί σε επιχειρηματικούς ομίλους ή χορηγούς, δεν πρέπει να υποταχθεί η πολιτιστική κληρονομιά σε οικονομικά συμφέροντα, στη διαφήμιση.
Ο πλούτος των εκθεμάτων δεν πρέπει να γίνει αντικείμενο κερδοφορίας μεγαθηρίων της ψηφιακής οικονομίας, της τεχνολογίας και των πληροφοριών στο όνομα της ψηφιοποίησης και της προβολής των εκθεμάτων . Πρέπει να εξασφαλισθεί ο δημόσιος ή δημοτικός χαρακτήρας του έργου μακριά από τα σχέδια του Υπερταμείου των δανειστών. Ο Δήμος δεν θα πρέπει να γίνει ο «Δούρειος Ίππος» αυτών των επιδιώξεων.
Στόχος της αξιοποίησης πρέπει να είναι όχι μόνο ο περιβάλλων χώρος του εργοστασίου εμποτισμού και το ίδιο το εργοστάσιο και οι εγκαταστάσεις του αλλά συνολικά και η ανατολική περιοχή της ιδιοκτησίας της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. (περιοχή «Γερμανικών»), το κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού, ο υδατόπυργος, η αποθήκη του σταθμού σε μία προοπτική μετεγκατάστασης του σταθμού 700μ. βορειότερα και υπογειοποίηση των σιδηροδρομικών γραμμών.
Ο χώρος και τα κτίρια του εργοστασίου εμποτισμού μπορούν να γίνουν χωροι πολιτιστικής δημιουργίας και παρουσίας (λογοτεχνίας, εκθέσεων ζωγραφικής, φωτογραφίας, γλυπτικής, ενοποίησης του σκόρπιου δυναμικού των δημιουργών, προβολής της ιστορίας της συνοικίας του Σταθμού μέσω ενός τοπικού μουσείου, της ιστορίας κατασκευής του Εθνικού δρόμου και του σιδηροδρόμου, παρουσίασης της συμβολής των εργαζομένων στο σιδηρόδρομο και το εργοστάσιο, αναπαράστασης της αλυσίδας παραγωγής σε μικρή κλίμακα, τραγουδιών που έχουν σχέση με την Κατερίνη και το σταθμό της κλπ.)
Μπορούν να υπάρχουν θεματικές ενότητες όπως: η συνοικία του Σταθμού και το εργοστάσιο εμποτισμού–η γερμανική κατοχή – ο Εθνικός Διχασμός– τα επαγγέλματα—το προσφυγικό στοιχείο κλπ.
Παράλληλα χρειάζεται η προστασία του τοπικού περιβάλλοντος, εκπαιδευτικά προγράμματα, συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής.
Να υπάρχει μόνιμο επιστημονικό και μη προσωπικό, να προβλεφθεί δημιουργία υποδομής, υπόγεια ηλεκτροδότηση, αποχέτευση , δωρεάν χώρος στάθμευσης, αξιοποίηση του αναψυκτήριου από το Δήμο. Το υπόστεγο μπορεί να κλειστεί περιμετρικά με υαλοπίνακες, δημιουργία πάρκου, αξιοποίηση των «γερμανικών» σπιτιών και , σε ένα δεύτερο στάδιο, των κτιρίων του σιδηροδρομικού σταθμού.
Να αποφύγουμε να μετατραπεί ο χώρος, στο όνομα της ανάπτυξης και των επιχειρηματικών συμφερόντων, σε «διασκεδαστηριο» όπως για παράδειγμα στα «Λαδάδικα» της Θεσσαλονίκης.
ΖΗΤΑΜΕ
— ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΘΕΙ Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ Η ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΜΠΛΑΚΕΙ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟΥ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ
— ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΑΜΕ
— ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΝΙΜΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΚΑΙ ΜΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (ΕΝΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΑ ΠΡΟΣΛΗΦΘΕΙ ΑΠΟ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ
— ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΟΠΙΣΤΕΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΩΣ ΕΝΙΑΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ.
— ΝΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΤΕΙ Η ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ (ΥΠΟΔΟΜΕΣ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΣΤΕΓΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ κλπ.)
