Ο αρχαιολογικός χώρος του Γόρδιου στην Άγκυρα, την πρωτεύουσα της Τουρκίας, προστέθηκε στον «Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO» κατά την 45η διευρυμένη σύνοδο της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO που έλαβε χώρα στο Ριάντ του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας. Στις 18 Σεπτεμβρίου, το Γόρδιον καταχωρήθηκε ως το 20ο τουρκικό Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς που περιλαμβάνεται στον κατάλογο.
Η Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO περιγράφει την αρχαία πόλη του Γόρδιου ως «έναν πολυεπίπεδο αρχαίο οικισμό που περιλαμβάνει τα ερείπια της αρχαίας πρωτεύουσας της Φρυγίας, ενός ανεξάρτητου βασιλείου της Εποχής του Σιδήρου». Η UNESCO προσθέτει: «Οι αρχαιολογικές ανασκαφές και οι έρευνες στην περιοχή έχουν αποκαλύψει έναν πλούτο ερειπίων τα οποία αποτελούν τεκμήρια κατασκευαστικών τεχνικών, χωροταξικών διατάξεων, αμυντικών δομών και πρακτικών ενταφιασμού που ρίχνουν φως στον πολιτισμό και στην οικονομία της Φρυγίας».
Γόρδιον: μια σπάνια περιοχή με σταθερό εποικισμό
Η αρχαία πόλη του Γόρδιου, που βρίσκεται στην περιοχή Πόλατλι (Polatlı) της Άγκυρας, αποτελεί μια συγκλονιστική απόδειξη του μωσαϊκού των πολιτισμών που άφησαν το σημάδι τους στα εδάφη της Ανατολίας. Η πόλη, η οποία αναδεικνύει την ιστορία της Ανατολίας με τις οικουμενικές αξίες της, αποτέλεσε πολύ σημαντικό σημείο τομής μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Στον οικισμό του Γόρδιου, στον κοντινό τύμβο Γιασίχογιουκ (Yassıhöyük) εντοπίστηκαν στοιχεία από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (γύρω στα 2500 π.Χ.). Λόγω του αδιάλειπτου εποικισμού της αρχαίας πόλης αλλά και των περιχώρων της για 4.500 χρόνια, το Γόρδιον συγκαταλέγεται στις ελάχιστες περιοχές του κόσμου που παρουσιάζουν τόσο μακρά ιστορία συνεχούς εποικισμού. Η έλξη που άσκησε η περιοχή για διάφορους λαούς μπορεί να αποδοθεί σε μια σειρά από παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής της θέσης κατά μήκος σημαντικών εμπορικών δρόμων σε ολόκληρη την Ανατολία, της άφθονης παροχής νερού που προέρχεται από τον ποταμό Σαγγάριο [σημερινό Σακάρια (Sakarya)] και των μεγάλων εκτάσεων εύφορων εδαφών που ήταν κατάλληλα για καλλιέργεια.
Μια ματιά στην ιστορία του Γόρδιου
Το Γόρδιον είναι περισσότερο γνωστό ως η πολιτική και πολιτιστική πρωτεύουσα της Φρυγίας, η οποία αναδείχθηκε με την κατάρρευση της αυτοκρατορίας των Χετταίων τον 12ο αιώνα π.Χ. Ως εκ τούτου, αποτελεί κρίσιμης σημασίας τοποθεσία για να γνωρίσουμε αυτόν τον πολιτισμό. Οι Φρύγες εγκαταστάθηκαν σε μια μεγάλη έκταση στα εδάφη της Ανατολίας, που κάλυπτε τις σημερινές επαρχίες της Άγκυρας, του Αφιόν Καραχισάρ (Afyonkarahisar), του Εσκί Σεχίρ (Eskişehir) και της Κιουτάχειας (Kütahya). Η Κοιλάδα της Φρυγίας είναι ένα αχανές τοπίο που όμοιό του δεν υπάρχει σε άλλο σημείο του κόσμου, με θραύσματα βράχων και αρχαία ερείπια που φέρουν ίχνη του φρυγικού πολιτισμού. Βαδίζοντας στο Φρυγικό Μονοπάτι, οι επισκέπτες μπορούν πλέον να ακολουθήσουν τα χνάρια των Φρυγών στην ιστορική τους πατρίδα.
Τα μνημειακά οικοδομήματα της φρυγικής περιόδου έχουν σημαδέψει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο το τοπίο του Γόρδιου. Τα κτίρια της πρωτοφρυγικής ακρόπολης και οι τύμβοι των ηγεμόνων της πόλης, ακόμη και σήμερα, εξακολουθούν να μεταδίδουν την αίσθηση που υπαγόρευσαν οι αρχές της κατασκευής τους: μια αίσθηση μεγαλείου που πήγαζε από την αδιανόητη δύναμη και εξουσία της φρυγικής ελίτ. Η περιοχή βρισκόταν κάποτε υπό την κυριαρχία του βασιλιά Μίδα, γνωστού από τη μυθολογία λόγω της κατάρας του «χρυσού αγγίγματος» που τον βάραινε. Η Μεγάλη Τούμπα, ή ο τάφος του βασιλιά Μίδα, στο Γόρδιον, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος ταφικός τύμβος, και ο ταφικός θάλαμος εντός του είναι το παλαιότερο ξύλινο κτίριο στον κόσμο που εξακολουθεί να στέκει όρθιο μέχρι και σήμερα.
Το Γόρδιον συνδέεται επίσης ευθέως με το περιστατικό του Γόρδιου Δεσμού, το οποίο αφηγούνται πολλοί ιστορικοί της αρχαιότητας. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο δεσμός θα λυνόταν μόνο από τον μελλοντικό κατακτητή της Ασίας. Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο ότι το Γόρδιον επισκέφθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος, ο οποίος προσπάθησε να κόψει τον δεσμό με το ξίφος του.
Οι καλοδιατηρημένες οχυρώσεις και τα μνημειακά κτίρια στην περιοχή του Γόρδιου χαρίζουν σήμερα στους επισκέπτες την ευκαιρία για ένα απίστευτο ταξίδι στην ιστορία των Φρυγών, ενώ το Μουσείο του Γόρδιου στην περιοχή περιέχει επιπλέον εκπληκτικά κομμάτια από τις ανασκαφές. Παρουσιάζει μια έκθεση με χρονολογικό σχεδιασμό, που αντιπροσωπεύει κάθε περίοδο παρουσιάζοντας χαρακτηριστικά δείγματα. Μεταξύ των αντικειμένων περιλαμβάνονται χειροποίητα κεραμικά αντικείμενα από την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, σιδερένια εργαλεία από την Πρώιμη Φρυγική περίοδο, καθώς και αρχαία αγγεία και εισαγόμενα αγαθά. Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να δουν δείγματα σφραγίδων και νομισμάτων που βρέθηκαν στο Γόρδιον.
Πολιτιστικά μνημεία της Τουρκίας που συμπεριλαμβάνονται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
- Εθνικό Πάρκο του Γκιόρεμε (Göreme) και οι Βραχώδεις σχηματισμοί της Καππαδοκίας
- Μεγάλο τέμενος και Νοσοκομείο του Ντιβριγί (Divriği)
- Ιστορικές περιοχές της Κωνσταντινούπολης
- Χαττούσα: Η πρωτεύουσα των Χετταίων
- Νεμρούτ Νταγκ (Nemrut Dağ)
- Ιεράπολη – Παμούκκαλε
- Ξάνθος-Λητώον
- Πόλη του Σαφρανμπολού (Safranbolu)
- Αρχαιολογική τοποθεσία της Τροίας
- Τέμενος Σελίμιγιε και το σύμπλεγμα των παρακείμενων κτιρίων του
- Νεολιθικός οικισμός του Τσαταλγοχιούκ (Çatalhöyük)
- Προύσα (Bursa) και Τσουμαλίκιζικ (Cumalıkızık): η γέννηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
- Πέργαμος και το πολυεπίπεδο πολιτισμικό της τοπίο
- Φρούριο του Ντιγιαρμπακίρ (Diyarbakır) και πολιτισμικό τοπίο των Κήπων Χεβσέλ (Hevsel)
- Έφεσος
- Αρχαιολογική τοποθεσία Ανί
- Αφροδισιάδα
- Γκιομπεκλί Τεπέ (Göbekli Tepe)
- Τύμβος Αρσλάντεπε (Arslantepe)
- Γόρδιον
- Ξύλινα υπόστυλα τεμένη της μεσαιωνικής Ανατολίας
