Ευχάριστες εκπλήξεις και μετά την ψήφισή του «υπόσχεται» ο νέος κρατικός Προϋπολογισμός. Το «σήμα» έστειλε –στο “παρά ένα” της ψηφίσεώς του- ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, εξαγγέλλοντας αυξήσεις 20% στις εφημερίες των ιατρών του ΕΣΥ από 1.1.2024, δείχνοντας έτσι έμπρακτα και ότι ο όποιος νέος δημοσιονομικός «χώρος» διανοίγεται στον Προϋπολογισμό, θα διοχετεύεται κατ’ευθείαν στην Κοινωνία: αυξήσεις για δαπάνες για Υγεία και παιδεία (600 εκατ. ευρώ επιπλέον από φέτος), φοροελαφρύνσεις και νέες παροχές .
Από την επομένη κιόλας μέρα της ψηφίσεώς του, ο νέος Προϋπολογισμός του Κράτους φέρνει για εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά:
- άμεσα ξεκινά σήμερα η καταβολή 150 ευρώ σε ευάλωτους συνταξιούχους χωρίς προσωπική διαφορά, ενώ μέσα στις τελευταίες μέρες του 2023 έρχονται συνολικά «έκτακτες» παροχές 352 εκατ. ευρώ, που θα δοθούν πριν την Πρωτοχρονιά σε 2,3 εκατομμύρια ευάλωτους δικαιούχους
- από την 1η Ιανουαρίου 2024, τουλάχιστον 2 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα από όσα δόθηκαν φέτος, για «μόνιμες» αυξήσεις σε μισθούς, παροχές, επιδόματα και φοροελαφρύνσεις. Για τους πλέον χαμηλόμισθους, θα ισοδυναμούν με έναν ολόκληρο επιπλέον μηνιαίο μισθό ή επίδομα ετησίως.
Για παράδειγμα:
αύξηση 70 ευρώ από τον μισθό Ιανουαρίου για όλους, σημαίνει 840 ευρώ μικτά ή έναν επιπλέον μισθό νεοπροσλαμβανόμενου στο δημόσιο. Και 600 ευρώ το χρόνο επιπλέον, για όσους έχουν 2 παιδιά και άνω, με αύξηση 20-50 ευρώ στο επιδόμα τέκνων για τους δημοσίους υπαλλήλους
αύξηση 8% από Ιανουάριο (ή 96% ετησίως) στο μηνιαίο επίδομα ΚΕΑ – Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Κερδίζουν όλοι οι δικαιούχοι (ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού) από τουλάχιστον 192 ευρώ, ή 384 και άνω κάθε χρόνο.
Και για τον Ιδιωτικό Τομέα, ο Πρωθυπουργός τόνισε πως ισχύει η πρόβλεψη-δέσμευση για μέσο μισθό στα 1.500 ευρώ, μέσω αυξήσεων που θα δοθούν το 2024, είτε «δια νόμου» από την κυβέρνηση (κατώτατος μισθός, «ξεπάγωμα» τριετιών) όσο και από την ίδια την αγορά, λόγω της ανάγκης για καλύτερες δουλειές με μεγαλύτερους μισθούς.
Για να συμβεί αυτό, προϋπόθεση είναι να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη της κυβέρνησης για Ανάπτυξη 2,9% και τεράστια αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων κατά 15,1% το 2024. Εξέλιξη που θα επιφέρει μείωση της ανεργίας στο 10,6% αυξάνοντας και τις αποδοχές των μισθωτών.
Την ίδια στιγμή, ο προϋπολογισμός 2024 που ψηφίστηκε χθες προβλέπει μείωση της ακρίβειας (“τα χειρότερα έχουν περάσει” δήλωσε χτες στη Βουλή ο Πρωθυπουργός), αλλά και πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ, ενώ το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης θα αποκλιμακωθεί σε 152,3% του ΑΕΠ το 2024.
Νέες παροχές
Σε σχέση με τον Προϋπολογισμό που ψηφίστηκε πέρυσι για το 2023, ο νέος Προϋπολογισμός περιλαμβάνει 2,7 καινούργιες παροχές και φοροελαφρύνσεις.
Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση του εισοδήματος και την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων το 2024, θα είναι οι εξής:
- Η αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των ιατρών του ΕΣΥ με μεσοσταθμική αύξηση 10% και κόστος 65 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής,
- η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους δημοσίους υπαλλήλους με κόστος 202 εκατ. ευρώ ετησίως και στους συνταξιούχους με ετήσιο κόστος 274 εκατ. ευρώ, οι οποίες θεσπίστηκαν σε συνέχεια της μονιμοποίησης της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα,
- η διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων με κόστος 58,5 εκατ. ευρώ ετησίως,
- η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του ΤΠΔΥ με ετήσιο κόστος 80 εκατ. ευρώ,
- η αύξηση της διάρκειας του επιδόματος μητρότητας σε εννέα μήνες για γυναίκες απασχολούμενες στον ιδιωτικό τομέα με κόστος 64 εκατ. ευρώ ετησίως και
- η αύξηση των επιδομάτων αναπηρίας του ΟΠΕΚΑ και του ΕΦΚΑ κατά 8% από 1ης Μαΐου 2023 με κόστος 63 εκατ. ευρώ για το 2023 και 95 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής.
Παράλληλα, προβλέπονται:
- η αναμόρφωση του μισθολογίου του δημόσιου τομέα για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ για το 2023 και 931 εκατ. ευρώ για το 2024).,
- η θεσμοθέτηση αυξήσεων με ετήσιο κόστος 7 εκατ. ευρώ για την αναπροσαρμογή των συντάξεων ειδικών κατηγοριών οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών – ΓΛΚ. Λόγω της αναδρομικής ισχύος της ρύθμισης, ανάλογα με την κατηγορία των συνταξιούχων, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 5 εκατ. ευρώ για το 2023 και 56 εκατ. ευρώ το 2024,
- η θεσμοθέτηση μόνιμης παροχής ύψους 150 ευρώ για την πραγματοποίηση αγορών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών, στο πλαίσιο της οικονομικής ενίσχυσης περίπου 200.000 νέων ηλικίας 18 και 19 ετών (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 31 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2023 και 2024),
- η μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος),
- η αύξηση από τον Δεκέμβριο 2023 κατά 8% του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για την εισοδηματική ενίσχυση περίπου 225.000 ευάλωτων νοικοκυριών (δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2023 και 43 εκατ. ευρώ για το 2024),
- η επέκταση του επιδόματος μητρότητας από το 2024 στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους εννέα μήνες, για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας, σε συνέχεια και της ήδη θεσμοθετημένης αύξησης σε εννέα μήνες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (δημοσιονομικό κόστος 40 εκατ. ευρώ για το 2024),
- ο διπλασιασμός του προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ» με επιπλέον 375 εκατ. ευρώ υπό μορφή δανείων, για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερα έντονου στεγαστικού προβλήματος, ιδίως των νέων ατόμων και τη στήριξη του οικογενειακού προγραμματισμού. Σημειώνεται ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανήλθε στο 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 750 εκατ. ευρώ προέρχονται από τα ταμειακά διαθέσιμα της ΔΥΠΑ και το υπόλοιπο από τις τράπεζες,
- η αύξηση αναδρομικά από την 1η Ιουλίου 2023 του πτητικού επιδόματος για τους πιλότους και τα πληρώματα των πυροσβεστικών αεροσκαφών, με δημοσιονομικό κόστος 700 χιλ. ευρώ ετησίως.
Επιπλέον των ανωτέρω δημοσιονομικών μέτρων εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα:
- από τον Ιανουάριο 2024 αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς,
- καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους και
- αυξάνονται εκ νέου από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023, με υπολογιζόμενο κόστος 430 εκατ. ευρώ.
Ενώ, οι παρεμβάσεις φορολογικής φύσης αφορούν:
- στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024),
- στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024), και
- στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα:
α) μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ),
β) μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ), και
γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).
Επιπλέον, από τον Ιανουάριο 2024 μονιμοποιείται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Επιπροσθέτως, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και στα ταξί επεκτείνεται για το α’ εξάμηνο του έτους 2024, με εκτιμώμενο κόστος 77 εκατ. ευρώ για έξι μήνες. Ο μειωμένος συντελεστής δεν επεκτείνεται στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά, με εκτιμώμενη εξοικονόμηση 37 εκατ. ευρώ ετησίως. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των ανωτέρω επεκτάσεων εκτιμάται σε 382 εκατ. ευρώ για το 2024.
Το «μάρμαρο» θα πληρώσουν, όπως όλα δείχνουν, κυρίως όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωναν ελάχιστο εισόδημα κατώτερο από τον κατώτατο μισθό (αναμένονται 550 εκατ. ευρώ άμεσοι φόροι επιπλέον), αλλά και οι καταναλωτές μέσω των αυξημένων έμμεσων φόρων (1,5 δισ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στον πληθωρισμό (αναμένεται να πέσει σε 2,6% από 3,9% του 2023), αλλά και στην αυξημένη ιδιωτική κατανάλωση των νοικοκυριών (+1,3%) που προκύπτει εξαιτίας της Ανάπτυξης (+2,9%), της μείωσης της ανεργίας (στο 10,6% από 11%) ή και στις πολλαπλές αυξήσεις μισθών και συντάξεων σε ίδιωτικό και δημόσιο τομέα (σχεδόν μισό μισθό κατά μέσον όρον για όλους).
