Έτος ανατροπών τόσο στους μισθούς και τις συντάξεις όσο και τη φορολογία είναι το 2024. Οι θεσμοθετημένες αλλαγές φέρνουν αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, αύξηση φορολογίας σε ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν προκλητικά χαμηλά εισοδήματα, μείωση του τέλους επιτηδεύματος αλλά και σαρωτικούς φορολογικούς ελέγχους με σύμμαχο τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις και την τεχνητή νοημοσύνη.
Οι μισθωτοί του Δημοσίου τομέα μετά από 13 χρόνια θα δουν για πρώτη φορά αύξηση των απολαβών τους κατά 6,5% μεσοσταθμικά. Αυτό σημαίνει ότι ετησίως θα λάβουν περισσότερα χρήματα κατά μέσο όρο 1.476 ευρώ. Για τους Δημοσίους υπαλλήλους αυξάνεται η οικογενειακή παροχή ανάλογα των αριθμό των τέκνων κατά 20 έως και 50 ευρώ και το επίδομα θέσης κατά 30%.
Οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό θα έχουν διπλό όφελος μέσα στο 2024 καθώς θα δουν αύξηση του μισθού από το ξεπάγωμα των τριετιών με την προϋπόθεση ότι είχαν προϋπηρεσία έως 3 τριετίες έως τις 14 Φεβρουαρίου 2012. Παράλληλα, αναμένεται τον Απρίλιο νέα αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 5% – 6% προκειμένου να διαμορφωθεί από 780 ευρώ σήμερα στα 820 ευρώ. Άλλωστε δέσμευση της κυβέρνησης είναι ο κατώτατος μισθός να διαμορφωθεί στο τέλος της τετραετίας στα 950 ευρώ και ο μέσος μισθός στα 1.500 ευρώ. «Χαμένοι» από το ξεπάγωμα των τριετιών είναι όσοι προσλήφθηκαν 15/2/2012 έως 31/12/2023.
Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι που εξακολουθούν να αμείβονται με τον κατώτατο μισθό θα δουν αύξηση του μισθού τους κατά 10% από 1η Ιανουαρίου 2027.
Όσον αφορά στους συνταξιούχους όλων των ταμείων ήδη έχουν δει αύξηση του ποσού που λαμβάνουν κατά 3% στα ΑΤΜ όσοι δεν έχουν προσωπική διαφορά, ενώ νέες αυξήσεις περίπου 2,8% αναμένεται να δοθούν στα τέλη του τρέχοντος έτους βάσει των προβλέψεων του κρατικού προϋπολογισμού για το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας και του πληθωρισμού.
Επίσης, από την 1η Ιανουαρίου 2024 καταργείται η περικοπή κατά 30% των συντάξεων για όσους συνταξιούχους συνεχίζουν να εργάζονται. Πλέον θα καταβάλουν μία εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που εισπράττουν. Παράλληλα, η κυβέρνηση εξετάζει να μειώσει την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων που επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ σε ποσοστό 3% έως 14% για όσους έχουν μηνιαία σύνταξης άνω των 1.400 ευρώ.
Τα πάνω – κάτω στη φορολογία
Ωστόσο, αντιμέτωποι με σημαντικές αλλαγές στη φορολογία θα βρεθούν το 2024 εκατομμύρια πολίτες και επιχειρήσεις μετά τις τελευταίες παρεμβάσεις του υπουργείου Οικονομικών, τις προβλέψεις για τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού και τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που πρόκειται να εφαρμοστούν στην πλήρη έκτασή τους εντός του νέου έτους.
Αναμφισβήτητα, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, που ψηφίστηκε στις αρχές Δεκεμβρίου, αποτελεί την κορωνίδα των αλλαγών, φέρνοντας τα πάνω κάτω στη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματιών, ενώ την ίδια στιγμή η αύξηση του αφορολόγητου για τα παιδιά κατά 1.000 ευρώ δίνει οικονομική ανάσα μέσω φορολογικής ελάφρυνσης σε εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους από 90 έως 220 ευρώ σε ετήσια βάση. Μάλιστα λόγω της μειωμένης παρακράτησης φόρου σε μισθούς και συντάξεις, θα φανεί η εν λόγω φορολογική ελάφρυνση από τον πρώτο μήνα του νέου έτους.
Ταυτόχρονα, οι παρεμβάσεις του υπουργείου Οικονομικών στο μέτωπο της φοροδιαφυγής προκαλούν «πονοκέφαλο» σε όσους συστηματικά κλέβουν την εφορία και καρπούνται ετησίως πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ παρανόμως σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς.
Η πλέον σημαντική παρέμβαση, που είναι προγραμματισμένη να γίνει μέσα στο 2024, είναι η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές. Ένα εμβληματικό έργο που μετά από συνεχείς παρατάσεις, αναμένεται να λάβει σάρκα και οστά σε λίγους μήνες. Με βάση τον σχεδιασμό που υπάρχει αυτή τη στιγμή από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η εφαρμογή του θα ξεκινήσει την 1η Μαρτίου του 2024. Ο αρμόδιος υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης έχει δηλώσει, ότι το χρονοδιάγραμμα θα τηρηθεί με θρησκευτική ευλάβεια και δεν θα χρειαστεί και νέα παράταση.
Νέο σύστημα φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών
Το νέο σύστημα φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών λαμβάνει ως σημείο αναφοράς τον κατώτατο μισθό, θεωρώντας ότι δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει εισόδημα μικρότερο από έναν εργαζόμενο. Δηλαδή τα ποσά που υποχρεωτικά θα δηλώνουν πλέον ως έσοδα δεν μπορεί να υπολείπονται των 10.920 ευρώ ανά έτος.
Όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν πάνω από το τεκμαρτό εισόδημα, θα έχουν ή μηδενική επίπτωση ή θα δουν μέχρι και μείωση των φορολογικών τους βαρών λόγω της σταδιακής κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος. Να σημειωθεί ότι τα εισοδήματα από συντάξεις, όπως και από μισθωτή εργασία, αλλά και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου, ενώ προβλέπονται απαλλαγές, μειώσεις αλλά και εξαιρέσεις από το νέο τρόπο φορολογίας.
Το ύψος του ελάχιστου εισοδήματος προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης με ανώτατο ποσό τις 50.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό της φορολογίας λαμβάνονται υπόψιν:
* Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ.
* Το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επί του ποσού κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ. Yπογραμμίζεται ότι ειδική εξαίρεση- για τα προϊόντα καπνού- από την επιβάρυνση λόγω του κριτηρίου τζίρου προβλέπεται για τα περίπτερα, επειδή εμπορεύονται προϊόντα με χαμηλό περιθώριο κέρδους.
* Το 10% του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.
Μείωση τέλους επιτηδεύματος
Επιπλέον, το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται οριζόντια και για όλους τους επαγγελματίες κατά 50% από το 2024, ασχέτως του αν δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα. Κατά το ίδιο ποσοστό μειώνεται το τέλος και για κάθε υποκατάστημα των φυσικών προσώπων, (στα 300 ευρώ από 600 ευρώ που ισχύει σήμερα). Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί σε ορίζοντα διετίας.
Μείωση μετρητών στις συναλλαγές
Με τις διατάξεις του νέου φορολογικού νόμου αποθαρρύνονται οι συναλλαγές με μετρητά καθώς τα πρόστιμα για συναλλαγές άνω των 500 ευρώ με μετρητά αυξάνονται στο διπλάσιο της αξίας της συναλλαγής (από 100 ευρώ που ήταν πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου). Επίσης, απαγορεύονται οι αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά. Το τίμημα για αγοραπωλησίες ακινήτων θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής, ενώ το συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά είναι άκυρο και απαγορεύεται η μεταγραφή του. Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά, κατ’ ελάχιστο 10.000 και μέχρι 500.000 ευρώ ανά παράβαση.
Αλλαγές στις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Με τις ρυθμίσεις που εισάγονται, από 1.1.2024 τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν 3 ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο). Παράλληλα, επεκτείνεται το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5% επί των εσόδων, υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης σε όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων, ενώ αντικαθίσταται ο φόρος διαμονής από το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» που θα επιβαρύνει και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ / ημέρα.
Τέλος, τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια. Το όριο των 60 ημερών αφορά στη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά. Στην περίπτωση που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
Φορο-εκπτώσεις για ανακαινίσεις κατοικιών
Ευνοϊκότερος είναι πλέον ο τρόπος υπολογισμού των δαπανών για ανακαινίσεις και επισκευές κτιρίων που θα μετρούν για την έκπτωση φόρου από την 1η/1/2024.
Σύμφωνα με τη διάταξη του νέου φορολογικού νόμου θα λαμβάνονται υπόψη για την έκπτωση του φόρου πέραν του κόστους της εργασίας και αυτό των υλικών. Όμως η δαπάνη για τα υλικά που θα λαμβάνεται υπόψη για την φοροέκπτωση θα περιορίζεται στο 1/3 της δαπάνης των εργασιών. Το συνολικό ποσό έκπτωσης του φόρου μπορεί να ανέλθει σε 16.000 ευρώ και το οποίο κατανέμεται σε πέντε έτη. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι για μια συνολική δαπάνη 13.000 ευρώ, εκ των οποίων οι 4.500 ευρώ είναι για υπηρεσίες και 8.500 ευρώ για υλικά, η φορο-έκπτωση για τα υλικά περιορίζεται στα 1.500 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 1/3 της δαπάνης για υπηρεσίες. Άρα, η συνολική φορο-έκπτωση φθάνει στα 6.000 ευρώ ή 1.200 ευρώ τον χρόνο για πέντε χρόνια. Το νέο πλαίσιο είναι σαφώς ευνοϊκότερο σε σχέση με ότι ίσχυε το 2023 καθώς η φορο-έκπτωση αφορούσε μόνο το 40% των δαπανών για υπηρεσίες, δηλαδή μόλις 1.800 ευρώ.
ΤΙ ΦΕΡΝΕΙ ΤΟ 2024 ΣΕ ΜΙΣΘΟΥΣ – ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Μισθωτοί Δημοσίου Τομέα:
* Μηνιαία αύξηση: 6,5% (μ.ο.)
* Ετήσια αύξηση: 1.476 € (μ.ο.)
* Επίδομα θέσης: + 30%
* Οικογενειακή παροχή: + 20 € έως + 50 €
Μισθωτοί Ιδιωτικού Τομέα:
– Κατώτατος μισθός: Αύξηση 5% – 6%
– Νέος κατώτατος: 820 € (από 780 €)
– Ξεπάγωμα τριετιών: Κατώτατων μισθών
– Αύξηση: + 78€/μήνα
– Κερδισμένοι: Προϋπηρεσία έως 3 τριετίες μέχρι 14/2/2012
– Χαμένοι: Όσοι προσλήφθηκαν 15/2/2012 έως 31/12/2023
– Θα δουν 1η αύξηση: 1.1.2027
Συνταξιούχοι όλων των ταμείων:
– Αυξήσεις: 3% (συντάξεις Ιανουαρίου)
– Νέες αυξήσεις: Τέλη 2024
– Ποσοστό αύξησης: 2,8%
– Κατάργηση: Περικοπής 30% συντάξεων
– Αφορά: Απασχολούμενους συνταξιούχους
– Εισφοράς: 10% επί πρόσθετων αμοιβών
– Σχέδιο μείωσης: Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων
ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣE ΦΟΡΟΥΣ – ΕΙΣΦΟΡΕΣ – ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΤΟ 2024
– Αύξηση αφορολόγητου παιδιών: Όφελος 90 € έως 220 € ετησίως
– Μείωση ΕΝΦΙΑ 10%: Με ασφάλιση ακινήτου
– Παράταση μειωμένου ΦΠΑ: Τουριστικό πακέτο, μεταφορές, καφέ, πολιτισμό
– Αύξηση επιδόματος μητρότητας:
* Σε 9 μήνες (αντί 4 μήνες)
* Στα 780 € αντί 150-200 €
– Παραπάνω φόρο: 473.000 επαγγελματίες
– Πρόσθετος φόρος: 1.444 € (μ.ο.)
– Τέλος επιτηδεύματος: Μείωση 50% (325 € από 650 €)
– Προκαταβολή φόρου: Μείωση 50% (τεκμαρτή φορολόγηση)
– Ασφαλιστικές εισφορές: Αύξηση 3,9%
– Αφορά: 1.200.000 επαγγελματίες
– Εισφορές νέων επαγγελματιών: 153,5 €/μήνα (+ 5,5 €)
– 1ης Κατηγορία: 249,5 €/μήνα (+ 9,5 €/μήνα)
* Αφορά: 1.040.339 επαγγελματίες
Πηγή: ΟΤ
