«Η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι ένα θλιβερό ταξίδι από το πηγαίο στο αναγκαίο. Καθώς το ποδόσφαιρο κατέληξε να γίνει βιομηχανία, εξορίστηκε σιγά σιγά η ομορφιά που πηγάζει από την απόλαυση του να παίζεις και μόνο». Η περίφημη ρήση του Εδουάρδο Γκαλεάνο βρίσκει εφαρμογή σχεδόν σε όλο το φάσμα του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Αν ένα κομμάτι του αντιστέκεται και γεννά ακόμα ιστορίες αγάπης άνευ όρων προς το παιχνίδι, είναι το ερασιτεχνικό.
Αναλογιστείτε μια μικρή κοινωνία, ένα χωριό ή ένα νησί. Ο αντίκτυπος ενός τοπικού αθλητικού συλλόγου δύσκολα μπορεί να γίνει αντιληπτός από κάποιον που δεν το έχει ζήσει. Σε μια ρουτίνα με περιορισμένες επιλογές, σ’ έναν χειμώνα που μοιάζει ατέλειωτος και κάθε μέρα είναι ίδια με την επόμενη, η αθλητική δραστηριότητα μέσα από ένα σωματείο δίνει χρώμα. Προσφέρει κοινωνικοποίηση, άσκηση, παιχνίδι. Ο αγώνας της Κυριακής συζητιέται σ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, τόσο από εκείνους που θα παίξουν, όσο κι από όσους απλά θα παρακολουθήσουν από την κερκίδα. Το ίδιο συμβαίνει και την επόμενη. Όταν, δε, παρουσιάζονται ωραίες πορείες, άνοδοι κατηγοριών, όμορφο ποδόσφαιρο και επιτυχίες, είναι σαν η άνοιξη να διαρκεί για όλον το χρόνο.
Αφορμή για το ερώτημα του τίτλου αποτελεί η νέα ποδοσφαιρική πραγματικότητα σε μια τοπική κοινωνία σαν εκείνη που περιγράφεται παραπάνω. Σ’ αυτή της Πάρου. Φέτος, έπειτα από πολλά χρόνια συζητήσεων αποφασίστηκε η συνένωση όλων των ομάδων του νησιού, προκειμένου η Πάρος να εκπροσωπηθεί από μία, δυνατή ομάδα, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να κοιτάξει κατάματα τους μεγάλους αντίπαλους των Κυκλάδων και να διεκδικήσει κάτι καλύτερο από το «ταβάνι» των ομάδων τα προηγούμενα χρόνια. Ως εδώ όλα καλά. Η ισχύς εν τη ενώσει. Αρκεί όμως να μην κλείνει η Ένωση αυτή τον δρόμο προς όλους όσοι θέλουν απλώς να παίξουν, για τη χαρά του παιχνιδιού.
Τι σημαίνει αυτό; Με τη δημιουργία της νέας ομάδας, έπαψαν να υπάρχουν όλες οι υπόλοιπες σε επίπεδο ανδρών. Διατηρήθηκαν ως ακαδημίες, ως φυτώρια δηλαδή για μικρά παιδιά. Τι γίνεται όμως μ’ εκείνους που θέλουν μια ομάδα για να παίξουν απλά μπαλίτσα;
Να πηγαίνουν προπονήσεις, να δίνουν τους αγώνες τους τις Κυριακές και να απολαμβάνουν απλά και μόνο το παιχνίδι; Έμειναν χωρίς επιλογή. Και δεν είναι μόνο αυτοί. Παιδιά που είχαν το ποδόσφαιρο ως μέρος της ζωής τους, που η μπάλα έπαιζε σημαντικό ρόλο στην ισορροπία ανάμεσα στη δύσκολη καθημερινότητα με το σχολείο και τα φροντιστήρια, βρέθηκαν ξαφνικά στο τέλος των σχολικών τους χρόνων χωρίς το τόσο σημαντικό αυτό κομμάτι της ρουτίνας τους. Είτε γιατί λόγω των υποχρεώσεών τους δεν έχουν τον χρόνο να ακολουθούν στις προπονήσεις τους υπόλοιπους και άρα δεν υπολογίζονται για τη νέα ομάδα, είτε γιατί απλά δεν ανήκουν στην ελίτ και δεν τους ενδιέφερε και ποτέ να ανήκουν. Ήθελαν απλά να παίζουν. Μεγαλύτεροι σε ηλικία που επιθυμούσαν απλά να αθλούνται ή να ξεφεύγουν αποτελώντας μέρος μιας ομάδας, έμειναν επίσης ξεκρέμαστοι. Ακόμα και άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με το νησί και βρέθηκαν χειμώνα σε αυτό για επαγγελματικούς λόγους, είχαν το ποδόσφαιρο ως έναν τρόπο κοινωνικοποίησης. Πλέον αυτά παύουν να υπάρχουν.
Η συντήρηση μιας ανδρικής ομάδας κοστίζει. Σε αντίθεση με τις ακαδημίες που αποφέρουν έσοδο, δεν έχει κέρδη από συνδρομές. Στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο της Ελλάδας του 2020 όλες οι άλλες μορφές χρηματοδότησης παραμένουν πενιχρές, αν δεν υπάρχουν άτομα που βάζουν το χέρι στην τσέπη. Είναι σίγουρα κι αυτός ένας λόγος που δεν πάλεψαν πολλοί για να διατηρήσουν το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο ανδρών ζωντανό στο νησί. Μισό λεπτό όμως. Αν ήταν αυτός ο μοναδικός άξονας, τότε θα είχαν καταποντιστεί τα πάντα.
Το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο συνεχίζει να υπάρχει γιατί σε κάθε περιοχή υπάρχει μια χούφτα τρελών, διατεθειμένων να βάλουν χρήματα από την τσέπη τους για να παίξουν μπάλα, να πλένουν τις φανέλες τους στα πλυντήρια των σπιτιών, να διανύουν ατελείωτα χιλιόμετρα για να πάρουν μέρος σε πρωταθλήματα, να θαλασσοπνίγονται με καρυδότσουφλα για να μην μηδενιστούν, να σπαταλούν αργίες για να δουλέψουν οι ίδιοι στο γήπεδο της ομάδας της γειτονιάς τους.
Το παιχνίδι, όπως έλεγε ο αείμνηστος Χρίστος Χαραλαμπόπουλος, είναι μια περιπλάνηση από τη νίκη στην ήττα, από το μηδέν στο ένα, από το καλό στο κακό, από το τίποτε στο κάτι και αντίστροφα. Γι’ αυτό είναι τόσο γοητευτικό. Νεκρώνοντάς το μόνο και μόνο για την αθλητική επιτυχία, δεν χάνεται η μαγεία απλά από το γήπεδο. Χάνεται από όλη την τοπική κοινωνία…
Θάνος Σαρρής
